Abdullah DAMAR
Öğrenme için Değerlendirme İlkeleri
Milli Eğitim Bakanlığı 2023-2024 Eğitim Öğretim Yılından itibaren ilk ve orta öğretim kademelerinde ağırlıklı olarak süreç odaklı değerlendirme sistemine geçti.
Aslında süreç odaklı değerlendirme ile ilgili çalışmalar birkaç yıldır devam ediyordu. Biz de “İlköğretimde Gelişim ve Öğrenmenin Değerlendirilmesi.”, “Sınıf Öğretmenlerinin Türkçe Öğretimi Becerilerinin Geliştirilmesi.” ve “Sınıf Öğretmenlerinin Matematik Öğretimi Becerilerinin Geliştirilmesi.” konularında hizmet içi eğitimlere katılarak kendimizi güncellemiştik. (Bu hizmet içi eğitimlerde deneyimlediğimiz önemli notları zaman zaman sizlerle paylaşacağız.)
Ancak MEB, dönem başında süreç odaklı değerlendirme ile ilgili birkaç örnek etkinlik yayınladıktan sonra konuyu sanki zamana bıraktı. Bu nedenle konu ile ilgili bilgi ve belge paylaşımı yapmak elzem hale geldi.
Öncelikle süreç odaklı değerlendirmede tek amaç öğrencileri notla değerlendirmek değil; öğrenenlerin bireysel farklılıklarını dikkate alarak tamamlamaları gereken eksiklikler konusunda hem öğretmene hem de öğrenciye dönüt vermek, öğrencilerin süreç içerisindeki ilerleme aşamalarını görmelerini sağlamaktır.
Günümüzde öğretmenlerden öğrencilerin öğrenme ve gelişim süreçlerinin bütüncül bir anlayışla izlemesi ve değerlendirmesi beklenmektedir. Bu bağlamda süreç ve sonuç odaklı değerlendirme yaklaşımlarının bütünleşik ve uyumlu bir anlayışla etkin bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Buradan hareketle sonuçlar kadar süreçteki çaba ve emek de önemlidir. Öğrenme için değerlendirme ilkelerini şöyle sıralayabiliriz;
-Öğretmenlerinin rehberliğiyle öğrenciler hangi seviyede olduklarını sorgularlar.
-Öğretmenler, öğrencilerinin kendilerini nasıl geliştireceği konusunda her bir öğrenciye dönüt verir.
-Öğrenciler yaptıkları her bir görev için başarısının ne düzeyde olduğunu anlamaya başlar.
-Öğrenciler akran ve öz değerlendirme yaparak öğrenmelerinden daha bağımsız hale gelirler.
-Sonuç odaklı değerlendirmeler, öğrencilerin gelişimini desteklemek için süreç odaklı (biçimlendirici) bir şekilde kullanılabilir.
-İlkokul düzeyinde gelişim ve öğrenmenin değerlendirilmesinde bütüncül bir yaklaşım kullanılmalıdır.
Şu anda meslektaşlarımız bütün kademelerde yetersiz bilgi, yetersiz formlar ve yetersiz altyapısal bilgilerle görevlerini yapmaya çalışıyor. Bu nedenle MEB bir an önce daha fazla bilgi ve belge paylaşmalı, yapılacak çalışmaların yol haritasını belirleyerek okullara ulaştırmalıdır.