Mehmet DAĞLI
GÜVENLİK TEŞKİLATLARINDA İDDİA EDİLEN LİYAKAT SORUNLARINA KARŞI TEŞKİLATLARDA DAHA FAZLA KURUMSALLAŞMA
Diğer devlet memuriyetlerinde olduğu gibi güvenlik teşkilatlarında daha da çok olarak‘’ kıdem’’ ve ‘’ disiplin’’ ön plandadır. Olması gereken budur aksi takdirde güvenlik işinin icrasının getirdiği risk, sorumluluk, ciddiyet ve bu durumları karşılayabilecek, göğüsleyebilecek takım çalışması kültürü akamete uğrar. Kimin ast ya da üst olduğunun belli olmadığı, kimin hangi görevi yapacağı, kimin sahadaki ekibi bir resmi ‘’ görevlendirme’’ ile yönlendireceği belli olmadığı durumlarda ‘’ mobbing’’ diye adlandırılan menfur durumlar artacağı gibi işin sağlıklı şekilde yürümesi de sekteye uğrayacaktır. Memur sayısı bakımından kalabalık olduğu halde kadro olarak rütbe ve görev tanımlarının az olduğu teşkilatlarda adam kayırmacılık, iş icrasında çeşitli aksaklıklar, güvenlik işi düşünüldüğünde önemi çok olan ‘ takım olma’ yönündeki akamet durumları ortaya çıkabilmektedir. Kanunlarda resmi olarak güvenlik işi yapan ve bir şekilde zabıta ya da itfaiye gibi riskli ve düzen ve güven bakımından asayişe çok yardımı olan ve yeri geldiğinde bizzat asayişin kendisi olan bütün teşkilatlarda kıdem, liyakat, rütbe ve görev tanımı, gerektiğinde ( ki birçok teşkilatta gerektiği halde bu konuda eksiklik vardır) yeni kadroların tanımı ve bunların rütbelerle tanımlanması önem arz etmektedir. Kendi çalıştığım teşkilattan örnek vermek etik olmayacağından ötürü Emniyet teşkilatımızdan örnekleme yaparak konuyu açmaya çalışmak istiyorum. Sonuçta bütün asayiş işi yapan ve buna yardımcı olan teşkilatların çalışma felsefesi aşağı yukarı aynıdır.
Kimi diğer ülkelerin polis teşkilatlarına baktığımızda kadro sayısı bakımından rütbe tanımlaması bizim teşkilatımıza göre daha fazladır. Bu durum sahaya inildiğinde kimin kime emir vereceği, düzen ve işin icrasındaki sağlık açısından önemlidir. Genelde taşranın ‘’ devrecilikle‘’ aşmaya çalıştığı; düzen, disiplin, ast, üst belirleme sorunları merkezden ve mevzuatla halledilmesi memurun yıpranmasını önleyeceği gibi işin icrasında yüksek kalite sağlayacaktır. Çalışma şartları da düşünüldüğünde vardiya sayısıyla birlikte memur sayısının da artması gereken ve böylece çalışma saatlerinin azalması gereken ve şu anda bile çalışan sayısı 250 bini bulan bir teşkilat neredeyse ordu kadar kalabalık olmaya vardığında ek olarak yeni rütbe ve görev tanımlarına ihtiyaç duyulacaktır. Polis memurları bu durumla ilgili taleplerini dile getirdiklerinde teşkilatlarında baş polis ve kıdemli baş polis rütbeleri tanımlanmıştı. Bu yeni rütbeler zaman geçtikçe ve teamüller oluştukça daha çok işlerlik kazanarak Emniyet teşkilatımızın çalışma verimini yükseltecektir. Buradan örnekle eskiden FETÖ olarak adlandırılan terör örgütünün sebep olduğu ‘ az sayıda komiser, çok sayıda müdür’ problemi de aşılacaktır. Bu durumun aşılması adına Emniyet Teşkilatımızın dışından da komiser yardımcısı alımları yakın zamandan beri tek seferde 2 bin olarak birkaç defa yapılmıştır. Eğer ki Emniyet Genel Müdürlüğü’müzde yeni rütbeler tanımlanır ve askeri düzene de daha çok yaklaşılırsa şimdi bile lazım olan eğitimde kurumsallaşma ile birlikte üniformalarda yeri geldiğinde bröve taşıma geleneği başlatılmalıdır. Eğitimde kurumsallaşma ile alınan eğitimlerin ve buna göre görevlendirmelerin nişanesi olacak ve şekillerinin ve renklerinin tanımı yapılacak olan bröveleri taşıma geleneği; en azından denetimler yardımıyla da görevde yükselmelerdeki önceliğin, kıdemin, alınan eğitimlerin, liyakatin nişanesi olacaktır. Bu şekilden ibaret gözüken bröve taşıma geleneğinin; ‘ alınan eğitimlerle yükselmenin’ ispatı olacak bir nevi vücut bulmuş hali olacaktır. Tabi eğitimde kurumsallaşma yani hangi birimler için hangi eğitimlerin artık teamül haline geleceği ve başarı sonunda bunun nişanesinin taşınacağı ve ‘ bununla birlikte eğitim kadar rütbe, yükselme imkanı ve eğitim karşılığında görev anlayışı’ ile bu ‘ vücudun’ ‘ ruh bulması’ ve kurum kültürü oluşması ile hedeflenen amaca ulaşılmış olunacaktır. Pek tabi ki de yeni rütbeler ve görev tanımları menfur mobbing olaylarına karşı dezavantaj, teşkilat çalışanlarının organik bütünlüğüne zarar olacak değil; mutlaka astlar ve üstler arasındaki görevlendirmelerin, liyakatin, kıdemin sıkı idari denetimlerle sağlanması ile birlikte teşkilatlara fayda sağlayacağı aşikardır. Yeni teamüller ve rütbeler ile biraz daha kurumsallaşan teşkilatlarda memurlar kendilerini liyakat ile amir olarak ispatlama şansına daha rahat kavuşacaktır. Dünyadaki diğer polis; cezaevi, itfaiye, yerel polis ya da zabıta teşkilatlarında, kimi ülkelerde kadro bakımından sayısı fazla olan rütbe tanımları, alınan eğitim, kıdem ve liyakatin göstergeleri olarak bröve taşıma geleneği, bunlarla birlikte kurumların hiyerarşi açısından en alt seviyelerinden teşkilatın en tepelerine kadar yükselebilme imkanı, hiyerarşide en üst derecedeki amir ile en alt seviyedeki memurun organik bütünlüğü mevcuttur. Kaynak: http://neayakbunlar.blogspot.com.tr/2016/01/ulkemizdeki-guvenlik-teskilatlari-ile.html?view=flipcard ( Linteki çalışmamı incelediğinizde Kanada itfaiye teşkilatının bile askeri formasyonda yapılandırıldığını ve ayrıca şu internet adresinden dünyadaki sivil savunma teşkilatlarının da rütbeler tanımlayarak görev tanımlarını netleştirdiği müşahede edebilirsiniz: http://www.uniforminsignia.org/ )
Bu şekilde şehit ve gazi olan, birçok zorluklarla mücadele ederek vatanımıza hizmet etmeye çalışan memurlarımızın bir de teşkilatlarının içindeki problemlerle uğraşması gibi menfur durumların önüne geçilebilecek ve memurlarımızın maddi ve manevi olarak yıpranmaları bir nebze olsun azaltılmış olunacaktır.
Mehmet DAĞLI
İnfaz ve Koruma Memuru