Disiplin cezalarında ilki, idari makamlara, ikincisi de yargı makamlarına olmak üzere iki tür itiraz vardır.
İdari makamlara yapılan itiraz 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 135.maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre; bu kanunun disiplin hükümlerine dayanılarak yürütülen disiplin soruşturmalarında, ilgiliye, savunması alındıktan sonra verilen disiplin cezasına itiraz süresi yedi gündür. Bu madde şu şekildedir; “Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir. İtirazda süre, kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren yedi gündür. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir. İtiraz mercileri, itiraz dilekçesi ile karar ve eklerinin kendilerine intikalinden itibaren otuz gün içinde kararlarını vermek zorundadır. İtirazın kabulü hâlinde, disiplin amirleri kararı gözden geçirerek verilen cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilirler.”[1
Yargı makamlarına yapılan itirazlar da İdari Yargılama Usulü Kanununda düzenlenmiştir.[2] Bu kanunun “Dava açma süresi” başlıklı bölümünde yer alan 7.maddeye göre; “Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür.” Bilindiği gibi, idare mahkemelerine dava açma süresi olan altmış günlük süre aynı zamanda idari makamlar tarafından verilen disiplin cezalarına, ya da disiplin kurulları tarafından reddedilen disiplin cezalarına karşı yargı makamlarına itiraz süresi anlamına da gelmektedir.
Süreler, tebliğ, yayın veya ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlar. Tatil günleri sürelere dâhildir. Şu kadarki, sürenin son günü tatil gününe rastlarsa, süre tatil gününü izleyen çalışma gününün bitimine kadar uzar. Bu Kanunda yazılı sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme zamanına rastlarsa bu süreler, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılır.
İdare mahkemelerinin, disiplin cezalarının iptali için açılan davaları reddetmesi sonucu, ilgililer İYUK’un 45.maddesine göre; “ İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda farklı bir kanun yolu öngörülmüş olsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir.” hükmü gereği itirazda bulunabilir.
Bölge idare mahkemelerinde reddedilen kararlara karşı otuz gün içinde Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapılabilir.
Disiplin cezalarının Anayasa Mahkemesinde de reddedilmesinden sonra iç hukuk yollarının tükenmesi nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvuru süreci başlayacaktır. Bu süreçte de itiraz süresi altı aydır.
Disiplin cezalarının ortadan kaldırılması kuşkusuz zor ve uzun bir süreci gerektirmektedir. Ancak haksız ve hukuksuz bir şekilde disiplin cezasına maruz kalınan olağanüstü süreçlerde, sabır ve inatla hukukun üstünlüğü ilkesinin hayata geçmesi için mücadele etmek gerekmektedir.
[1] 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.657.pdf
[2] İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2577.pdf
