Kavram, TDK sözlüğüne göre, bir nesnenin veya düşüncenin zihindeki soyut ve genel tasarımı; nesnelerin veya olayların ortak özelliklerini kapsayan ve bir ortak ad altında toplayan genel tasarım olarak tanımlanır.
Kavram yanılgısı ise bir kişinin, bir kavramı anladığı şeklin, ortaklaşa kabul edilen bilimsel anlamından önemli derecede farklılık göstermesidir. Bu anlamda bir konuda hiç bir kavrama ve bilgiye sahip olmamak, o konuda kavram yanılgısına sahip olmaktan çok daha iyidir.
Kavram yanılgısına örnek olarak ısı ile sıcaklık, kütle ile ağırlık, hız ile sürat kavramlarının karıştırılması; matematikte birçok konuda genelleme yapılması veya bazı derslerde kodlama yapılması verilebilir.
Kavram yanılgılarının nedenleri konusunda ise şunları söyleyebiliriz;
-Öğrenci faktörleri: Öğrencilerde varolan ön bilgilerin eksikliği, önyargılar, motivasyon ve ilgi eksikliği, bilimsel konularda günlük konuşma dilinin kullanılması,
-Öğretmen faktörleri: Öğretmenin ilgili konuda yeterli bilgi sahibi olmayışı, detaylara fazla önem vermemesi,
-Ders kitapları faktörleri: Ders kitaplarındaki öğrenme öğretmen etkinliklerinin, öğretme sıralamasına sahip olmaması, hata ve yanlış bilgi içermesi, şekil ve örneklerin eksikliği, konular arasında bağlantı eksikliği.
Kavram yanılgılarının giderilmesi için öğretmenlere önemli görevler düşmektedir. Öğretmenler, öğrencilerdeki kavram yanılgılarını düzeltmeye kalkışmadan önce onların zihnindeki yanlış kavramlarla yüzleşmelerini sağlamalıdır. Bu bir anda olmaz, bir süreci gerektirir, bu süreçte öğretmenler tarafından yapılması gerekenler:
-Öğrencilerin kavram yanılgıları tespit edilmelidir.
-Öğrenciler arasında bir tartışma ortamı yaratılarak sahip oldukları kavram yanılgıları ile yüzleşmeleri sağlanmalıdır.
-Bilimsel yaklaşım ve modellerle öğrencilere bilgilerin yeniden yapılandırılması ve özümsenmesi için yardımcı olunmalıdır.
Kavram öğretimi konusunda, kavramın görselinin bulunması, kavramla ilgili çeşitli boyutların öğrencilerle tartışılması, kavramın anlamının öğrencilerle birlikte bulunması önemlidir. Bu nedenle, kavram yanılgılarına yol açan nedenlerin ortadan kaldırılarak kavramların doğru öğretilmesi, kavram yanılgıların giderilmesinden hem daha kolay, hem de daha önemlidir.
