Abdullah DAMAR
Okullarda Katılımcı Yönetim Neden Gereklidir?
Okullarda bürokratik yönetim modeli yaklaşımının katılığı ve doğası gereği bireye önem vermemesi nedeniyle katılımcı yönetim modelleri ortaya çıkmıştır.
Katılımcı yönetim modeli, çalışanların moraline ve iş doyumuna büyük önem verir. Çalışanların motive edilmesi için örgüt yapılandırılır ve çalışanların ihtiyaçlarının karşılanması, onların yüksek verimlilik elde etmesini sağlar.
Katılımcı yönetim modelinin ortaya çıkmasında McGregor’un1 önemli katkısı olmuştur. McGregor; birçok yönetsel eylemin doğrudan yöneticilerin, astlar hakkındaki varsayımlarından kaynaklandığına dair ‘Teori X’ ve ‘Teori Y’ adında iki yaklaşım geliştirmiştir.
‘Teori X’ yaklaşımının varsayımlarına sahip yöneticiler, insana dair şu bakış açısına dairdirler;
-Ortalama bir insan çalışmaktan hoşlanmaz ve mümkünse bundan kaçınır.
-İnsanlar çalışmayı sevmediği için, zorlanmalı, kontrol edilmeli, yönetilmeli ve tehdit edilmelidir.
-Ortalama bir insan, yönetilmeyi ve yetkili bir insan tarafından kontrol edilmeyi tercih eder.
‘Teori Y’ yaklaşımının varsayımlarına sahip yöneticileri ise insana dair şu bakış açısına sahiptir;
-İş, oyun ve dinlenme kadar doğaldır.
-Amaçlara bağlılık, başarı için ödül işlevi görür.
-Uygun koşullar altında, insanlar sorumluluğu arar ve kabul ederler.
Görüldüğü gibi, ‘Teori X’ yaklaşımına sahip yöneticiler, kelimenin gerçek anlamıyla, örgütsel yapı içinde çalışanlara güvenmezken, ‘Teori Y’ yaklaşımına sahip yöneticiler bunun tam tersi, çalışanlara inanır ve güvenirler.
Bu anlamda, okullardaki bütün eğitim yöneticilerinin, ‘Teori Y’ yaklaşımının varsayımlarına kulak vermesi, okullarımızın katılımcı yönetim ilkelerinin vücut bulduğu demokratik okullara dönüşmesinde hayati öneme sahiptir