Abdullah DAMAR
Merak ve Yaratıcılığın Panzehiri
Sosyal ve duygusal beceriler arasında bulunan merak ve yaratıcılık, eğitimde 21. yüzyıl becerileri olarak ifade edilen özellikler arasında yer almaktadır. Eğitim uzmanları, işgücü piyasasında artan otomasyon ve yapay zekâ teknolojileri nedeniyle rutin üretim ve hizmet işlemlerinin azalacağını, yaratıcılık ve yenilikçiliğe dayalı süreçlerin ise daha da önem kazanacağını ifade etmektedir. Bu bağlamda yaratıcılık ve merak, öğrencilere kazandırılması gereken önemli beceriler arasında kabul edilmektedir. Ayrıca merak, daha önce gösterildiği üzere akademik başarı ile doğrudan ilişkili olan ve yaratıcılığa da temel teşkil eden bir beceri olarak kabul edilmektedir.
Empati, Hoşgörü, Birlikte Çalışma, Sorumluluk
Yaratıcılık ve merak, birbirlerini besleyen sosyal ve duygusal beceriler arasında yer almaktadır. Bu anlamda yaratıcılık ve merak özelliği yüksek öğrencilerin empati, hoşgörü, birlikte çalışma ve sorumluluk duyguları da yüksektir. Bulgular, karşısındakinin yerine kendisini koyabilen, duygu ve düşüncelerini anlayıp doğru yorumlayabilen, farklı fikir ve durumlara olumlu yaklaşabilen, sorumluluklarını yerine getirmek için özen gösteren ve çevresindeki insanlarla uyum içinde çalışabilen öğrencilerin daha meraklı ve yaratıcı olma eğiliminde olduğunu işaret etmektedir.
Kültürel, Sanatsal ve Sportif Etkinlikler
Öğrencilerin merak ve yaratıcılıklarını artırmada önerilen yollardan birisi de sanatsal ve sportif etkinliklere katılmalarıdır. Alanyazındaki çalışmalar, eğitim süreçlerinin empati, hoşgörü, birlikte çalışma ve sorumluluk duygularını destekleyecek şekilde yapılandırılmasının yanı sıra müfredat dışı aktivitelere katılmanın öğrencilerin merak ve yaratıcılıklarına önemli katkılar sağladığını göstermektedir. Yapılan araştırma sonuçları da bu bulguları destekleyecek şekildedir. Üstelik kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetlere katılmak, okul bütünlüğü içinde olduğu takdirde velilerin sosyoekonomik düzeyinden ve çocukların cinsiyetinden etkilenmemektedir.
Empati, hoşgörü, birlikte çalışma ve sorumluluk özellikleri okulun yanısıra ailede ve toplumsal yaşamda ömür boyu süren yaşantılarla kazanılan davranışlardır. Benzer şekilde kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetler de hem aileyi, hem okulu ilgilendiren etkinliklerdir fakat okul ve sınıf bütünlüğü içinde yapılan bu tür etkinlikler çocukların hem arkadaşlık ilişkilerinin geliştirilmesinde, hem hoşgörülü olmalarında, hem birlikte çalışma alışkanlığı kazanmalarında, hem de sorumluluk duygularının gelişmesinde çok önemli işleve sahiptir.
Kültürel, sanatsal ve sportif etkinliklere örnek olarak sınıfta yapılan çalışmaların yanısıra okul bütünlüğü içinde düzenlenen sportif etkinlikler, satranç turnuvaları, zeka oyunları, münazaralar, tiyatro günleri, halk oyunları, koro çalışmaları, küçük konserler sıralanabilir. Okul dışında ise sinema ve tiyatrolara sınıfça katılım, tarihi mekanlara geziler, müze ziyaretleri, okul dışı sportif turnuvalara katılım gibi etkinlikler sıralanabilir.
Okul içi ve okul dışı kültürel, sanatsal ve sportif etkinliklere sınıf bütünlüğü içinde katılımın çocukların merak ve yaratıcılık duygularını geliştirdiği hem alanyazında, hem de yapılan araştırmalar sonucunda tespit edilmiş bir gerçekliktir. Bu anlamda bütün meslektaşlarımızın akademik çalışmaların yanısıra bu tür etkinliklere de yeterli zaman ayırması önemlidir. Çünkü çocuklarda yaratıcılık ve merakın geliştirilmesinde bu tür etkinlikler adeta panzehir etkisi göstermektedir.