Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller 57 sayılı Devlet Memurları Kanunun 125 inci maddesinde sayılmıştır.

Anılan madde de disiplin cezaları uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve devlet memurluğundan çıkarma olarak belirtilmiştir.

Söz konusu madde de disiplin cezası gerektiren fiil ve halleri, müteakip maddede ise cezalara ilişkin genel düzenlemelere yer verilmiştir. 126 madde de ise sayılan cezaları vermeye yetkili kurul ve amirler belirtilmiştir. 127 inci maddesinde ise memurlar tarafında işlenilen fiil ve hallerin üzerinden ne kadar süre geçmiş olması halinde ceza verilip verilemeyeceğine ilişkin zaman aşımına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Kısaca 657 sayılı Kanunda disiplin cezası verilmesi belirli usul ve esasa bağlanmıştır.

Bu esasların biri de savunma hakkı olup, mezkur Kanunun130 uncu maddesinde "Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez.

Soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır." olarak belirtilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 135'inci maddesinde ‘’ Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir.İtirazda süre, kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren yedi gündür. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir.İtiraz mercileri, itiraz dilekçesi ile karar ve eklerinin kendilerine intikalinden itibaren otuz gün içinde kararlarını vermek zorundadır.İtirazın kabulü hâlinde, disiplin amirleri kararı gözden geçirerek verilen cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilirler. Disiplin cezalarına karşı idari yargı yoluna başvurulabilir.

İşlenmiş olunan  ve disiplin cezası gerektiren fiil ve hal için soruşturma açılıp şekil şartı olan savunma alınmamış olması karşısında şekil noksanlığı sebebiyle disiplin cezası verilemez.

Konuyla ilgili olarak ; Eğitim-Bir-Sen üyesi, personele dayatılan özel hayatın gizliliğinin ve kişisel verilerin ihlali niteliğindeki anket metnine itiraz etmiş ve bunun şikâyet konusu edilmesini suç sayan üniversite yönetiminin şube yöneticisine verdiği disiplin cezasının iptali istemiyle açtığı davada, savunma alınmadan sadece ifadeye başvurularak disiplin cezası verilmesi işlemi iptal edilmiştir.

Kütahya İdare  Mahkemesi, kararında, “…657 sayılı Kanun’un 130. maddesi uyarınca hakkında soruşturma açılan davacıya,   disiplin suçunu oluşturan eylemi ve bu eylemin hangi disiplin kurallarını ihlal ettiği açık bir şekilde belirlenerek düzenlenen savunma istem yazısının bildiriminden itibaren en az yedi gün süre verilerek savunması alınmasının zorunlu olduğu halde, bu zorunluluğa aykırı olarak savunma alınmadan yalnızca ifadesine başvurularak disiplin cezası verildiği görüldüğünden dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır…” ifadelerine yer verdi.