Covid-19 salgınının yarattığı can kaybı giderek artıp, eğitim-öğretime devam eden okulların da uzaktan eğitime geçmesinin tartışıldığı bu günlerde, belki tepkileri üzerimize çekeceğiz ama bir yıldır yaşanmakta olan salgının yol açtığı öğrenme kayıpları konusunu eğitim kamuoyu ve genel kamuoyunun dikkatine sunmaya devam edeceğiz.

Öğrenme kaybı, genellikle eğitime ara verilmesi ya da eğitimin kesintiye uğraması nedeniyle genel veya özel bilgi ve becerilerde ya da öğrencinin akademik ilerlemesinde görülen kayıp ve öğrenme çıktılarının ölçüldüğü iki ayrı zaman arasında gözlemlenen düşüş olarak tanımlanabilir.

Covid-19 salgını sürecinde yaşanan öğrenme kayıplarıyla ilgili araştırma ve raporlar yeni yeni yayınlanmaya başlamakla birlikte Türkiye’de yayınlanan bilimsel biri araştırma henüz yok. Başka ülkelerde yapılan araştırma sonuçlarının, ülkemizdeki öğrenme kayıplarıyla birebir aynı sonuçları doğurmayacağını da biliyoruz. Yine de bir fikir vermesi anlamında yurt dışında yapılan kimi araştırma sonuçlarından söz edeceğiz.

Bu araştırmalardan ilki ABD’den. ABD’de devlet okullarında öğrenim gören 3-8. sınıf arasındaki yaklaşık 4,4 milyon çocukla, 2019’un sonbahar dönemindeki öğrenme çıktılarıyla, 2020’nin sonbaharındaki öğrenme çıktıların karşılaştıran bir araştırma yürütüldü. Araştırmanın bulgularına göre çocukların okuma alanındaki başarısında covid-19 salgını öncesiyle sonrası arasında büyük bir fark görülmüyor. Bunun nedeninin çocukların salgın süresince evde ve kendi başlarına da kitap okumaları ve ebeveynlerin çocukları okuma alanında başka alanlara göre daha kolay destekleyebilmeleri olduğu tahmin ediliyor. Öte yandan matematik başarısı, araştırmanın yürütüldüğü tüm sınıf düzeyleri için 2020 yılında 2019’a göre belirgin bir biçimde geriliyor.

İkinci araştırma Belçika’dan. Belçika’da 2015-2020 yıllarında her yıl yapılan sınav sonuçlarını inceleyen bir araştırma, en düşük başarı düzeyinin 2020’de salgın koşullarında sınava giren öğrenci grubuna ait olduğunu gösteriyor. Araştırma kapsamında okul içi ve okullar arası eşitsizliğin salgının koşullarından nasıl etkilendiği de inceleniyor ve salgının her iki durumda da eşitsizliği arttırdığı belirtiliyor. Araştırma sonuçlarına göre, öğrenme kaybı probleminden en çok etkilenen okulların, sosyoekonomik olarak dezavantajlı koşullara sahip öğrenci oranının fazla olduğu okullar olduğu görülüyor.

Üçüncü araştırma Hollanda’dan. Hollanda’da yürütülen bir araştırmada 2017-2020 yılları arasında 8-11 yaş grubu öğrencilere uygulanan ulusal sınavların sonuçları karşılaştırılıyor. Araştırma sonuçlarına göre, okulların kapatıldığı 2020 dönemi öğrencileri önceki yıllardaki öğrencilere göre matematik, heceleme ve okuma alanlarında 3 yüzde puan daha düşük başarı gösteriyorlar. Eğitim düzeyinin daha düşük olduğu hanelerde öğrenme kaybının %60 daha fazla olduğu görülüyor.

Benzer araştırmaların ülkemizde de gerçekleştirilmesi ve yaşanan öğrenme kayıplarının telafisi için gereken çalışmaların hayata geçirilmesi önemlidir.

Kaynaklar

Düşkün, Y. ve Korlu, Ö. (2021). Eğitim izleme raporu 2020: Eğitimin çıktıları. Eğitim Reformu Girişimi. https://www.egitimreformugirisimi.org/egitim-izleme-raporu-2020-egitimin-ciktilari/