Son üç yazımızda irdelediğimiz ve özetlediğimiz ERG ve TEGV tarafından yürütülen Çocukların Gözünden Okulda Yaşam araştırması, ikili öğretim, eğitim ortamları, sosyal etkinlikler, seçmeli dersler, okulda güven ortamı ve şiddet, akademik başarı ve derse katılım, eğitim ve gelecek algısı başlıklarında çocukların öznel deneyimlerine dayanan bulgular sunmaktadır.
Bu çerçevede hazırlanan politika notu beş ana politika önerisi sunmaktadır.
İkili Öğretim Uygulanan Okulların Sayısı Azaltılmalıdır
İkili öğretim uygulanan okulların sayısının azaltılmasına ve bu süreçte ikili öğretim uygulanan okullarda okuyan çocuklar için sosyal etkinlikler ve beslenmeyle ilgili önlemler alınmasına gereksinim vardır.
Ortaokullarda haftalık ders saati azaltılmalıdır.
2014-15 eğitim-öğretim yılı verilerine göre haftalık ders saati genel ortaokullarda 35, imam-hatip ortaokullarında 36’dır. “4+4+4” öncesine göre ders saatlerinde yaklaşık olarak bir okul gününe denk gelecek artış söz konusudur. Bu durum, özellikle ikili öğretim uygulanan okullarda okula başlama saatlerinin çok erken, okulun bitiş saatlerinin çok geç olmasına; ders dışı etkinliklere zaman ayrılamamasına; teneffüs sürelerinin kısa olmasına ve blok ders uygulamasıyla çok uzun ders sürelerine neden olmaktadır.
Okulların fiziksel koşullarının iyileştirilmesine gereksinim vardır.
Okullarda bulunan spor salonu, kütüphane, laboratuvar gibi alanlar, derslerin daha verimli işlenmesi ve çocukların bireysel gelişimlerinin ders dışında da desteklenmesi için büyük önem taşımaktadır. 2014 yılına ilişkin verilere göre Türkiye’de spor salonu bulunan okulların oranı % 8,4, kütüphanesi bulunan okulların oranı ise % 39’dur. Bu oranların 2019 yılına kadar sırasıyla % 10’a ve % 50’ye çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu hedeflere ulaşılması ve uzun vadede tüm okulların fiziksel olanaklar bakımından donanımlı duruma gelmesi için bu alana daha fazla kaynak aktarılması gerekmektedir.
Seçmeli dersler çocuk katılımını artıracak, çocuğun yapabilirliklerini güçlendirecek biçimde uygulanmalı; öğretmen ve idarecilerin yönlendirmede bulunmaması sağlanmalıdır.
Çocukların % 55’i okul başlamadan önce seçmeli derslerde ne yapılacağıyla ilgili bilgi almadığını, % 35’i seçmek istediği dersleri belirtmek için form doldurmadığını dile getirmektedir. Nitel araştırma kapsamında görüşülen çocukların bir bölümü kendi istedikleri seçmeli dersi alamadıklarını belirtmektedir. Ayrıca seçmeli dersleri “düzenli olarak işledik” diyenlerin oranı hiçbir ders için % 81’i geçmemektedir. Bu konunun ayrıca incelenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir.
Okullardaki şiddeti önleme ve izleme mekanizmaları iyileştirilmelidir.
Eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi için öğrenci, öğretmen ve veli boyutlarını kapsayan önlemler alınmalıdır. Öğrencilerin çocuk haklarına ve şiddetten korunma haklarına ilişkin farkındalıklarının artırılması, ailelerin farklı şiddet türleri konusunda bilgilenmeleri; öğretmen ve yöneticilerin hizmetöncesi ve hizmetiçi eğitim yoluyla güçlendirilmeleri gerekmektedir.
Kaynaklar
Çocukların Gözünden Okulda Yaşam Araştırması-ERG
