Salih HAZIR
Okuryazarlık seferberliği ile ilgili yapılması gereken iş ve işlemler
Millî Eğitim Bakanlığı tarafından geçtiğimiz günlerde yayınlanan Okuryazarlık Seferberliği´ne ilişkin usul ve esasların yer aldığı genelge tüm illere gönderilirken Bakanlık genelge kapsamında yapılması gereken hususları açıkladı. Okuryazarlık seferberliği çalışmaları 2017-2018 eğitim öğretim yılı ikinci döneminde 5 Şubat-15 Mayıs 2018 tarihleri arasını kapsayacak.
OKURYAZARLIK SEFERBERLİĞİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan tarafından başlatılan ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kapsamı belirlenen okuryazarlık seferberliği için tüm il ve ilçelerde milli eğitim müdürlükleri tarafından öğretmen ve idarecilere toplantılar yapılırken, konuyla ilgili bilgilendirme çalışmaları da sürmektedir. Halk eğitim merkezleri tarafından okuma yazma bilmeyenlerin tespit işlemleri 5-19 Şubat 2018 tarihleri arasında yapılacak. Alan tarama çalışmalarının ardından kursa alınacak okuma yazma bilmeyenlerin kursları 5 Mart´ta başlatılacak ve en geç 11 Mayıs´ta kurslar tamamlanacak.
Millî Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz, Okuryazarlık Seferberliği´ne ilişkin usul ve esasların yer aldığı genelgeyi 81 ile gönderdi. Bakan Yılmaz, genelgede, Anayasa´da yer alan eğitim hakkı ve bilhassa yetişkin okuma yazma eğitiminin hayat boyu öğrenmenin temelini oluşturduğunu anlattı. Eğitim ve öğretim hakkından yararlanamayan ve temel okuma yazma eğitimini tamamlamayan kişilerin, yasaların kendilerine verdiği diğer hak ve özgürlüklerden de yeterince yararlanamadıklarının görüldüğüne dikkati çeken Yılmaz, bugüne kadar yetişkinlere yönelik okuma yazma çalışmalarının düzenli bir şekilde yürütüldüğünü aktardı. Bakan Yılmaz, 2008 yılına girildiğinde okuma yazma bilmeyen yetişkinlerin sayısının 4 milyon 863 bin 414 kişi (yüzde 9,24) iken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan´ın başlattıkları ve gerçekleştirdikleri "Ana-Kız Okuldayız" kampanyası sonunda 2012 yılında bu sayının 2 milyon 784 bin 257 kişiye (yüzde 4,93) düşürüldüğü bilgisini verdi.
2,5 milyona yakın
2017 TÜİK verilerine göre 80 milyon 810 bin olan Türkiye nüfusunun 60 milyonunun 14 yaş ve üzerinde olduğunu hatırlatan Yılmaz, bu nüfustan, örgün eğitim çağı dışına çıkmış olanlardan 2 milyon 462 bin 613´ünün (yüzde 4,09) halen okuma yazma bilmediğini bildirdi. Bakan Yılmaz, bu amaçla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan´ın himayelerinde, Okuryazarlık Seferberliği başlatılmasının planlandığını belirterek, "Seferberlik kapsamında okuma yazma bilmeyen vatandaşların birinci kademe yetişkin okuma yazma kurslarına katılmaları sağlanarak okuryazar hale getirilmesi ve ilkokul düzeyinde öğrenim görmelerini sağlayacak olan ikinci kademe yetişkin okuma yazma kurslarına yönlendirilmesi amaçlanmaktadır." ifadelerine yer verdi. Seferberlik çalışmalarının Bakanlık merkez teşkilatında Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ve taşra teşkilatı bünyesinde illerde valiliklerin, ilçelerde ise kaymakamlıkların sorumluluğunda yürütüleceğini kaydeden Yılmaz, kampanyaya ilişkin çalışmaların valilerin ve kaymakamların ihtiyaçlar doğrultusunda görevlendireceği il müdürleri, muhtarlar, sivil toplum kuruluşları ve diğer görevliler tarafından uyum içinde yürütüleceğini belirtti.
Kurslar 5 Mart´ta başlıyor
Genelgeye göre, Okuryazarlık Seferberliği çalışmalarının ilk dönemi 5 Şubat-15 Mayıs 2018 tarihleri arasını kapsayacak. Bu kapsamda, 5-19 Şubat 2018 tarihleri arasında halk eğitimi merkezlerince il ve ilçelerdeki okuma yazma bilmeyenlerin tespiti için gerekli alan tarama çalışmaları yapılacak. Başlatılan çalışmaların etkin duyuru ve tanıtımı yapılacak. Kurslar, 5 Mart´ta başlatılacak ve en geç 11 Mayıs´ta tamamlanacak. Seferberlik kapsamında açılacak okuma yazma kurslarında görev alan öğretmenlerin ücretleri Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karara göre ödenecek. Birinci kademe okuma yazma kurslarını başarıyla bitirenlere törenle "Okur Yazarlık Belgesi" verilecek. Seferberlik kapsamında açılacak kursların tanıtımı için radyo ve televizyon programları, pankart, afiş ve ilanlar hazırlanacak.
Cumhuriyetten bugüne okuma yazma kampanyaları
MEB Hayatboyu Öğrenme Genel Müdürü Mehmet Nezir Gül ise konuya ilişkin olarak, Türkiye Cumhuriyeti hükümetlerince 1928´den bu yana çeşitli adlar altında okuma yazma öğretimine ilişkin kampanya ve seferberlik çalışmalarının yürütüldüğünü anlattı. 1928´den 1959 yılına kadar Millet Mektepleri ve Halk Dershaneleri aracılığıyla okuma yazma alanında 97 bin 317 kurs açıldığını belirten Gül, 1 milyon 867 bin 920 kişinin bu kurslarda eğitim aldığını aktardı. Çalışmalarla 1927´de yüzde 11 olan okur-yazarlık oranının 1935´te yüzde 20,4´e, 1950´de yüzde 33,6´ya, 1960´ta ise yüzde 39,5´e çıkarıldığını ifade eden Gül, günümüzde ise 14 yaş ve üstü çağ nüfusunun yüzde 95,9´unun okuma yazma bildiğini, geriye kalan yüzde 4,09 oranın ise okuma yazma bilmediğini ifade etti. Gül, çağ nüfusu içerisinde okuma yazma bilmeyen kadınların oranının yüzde 6,8, erkeklerin ise 1,28 olduğunu bildirdi.
Yürütme Kurulu görev yapacak
Okuryazarlık sorununun başta İstanbul olmak üzere sürekli göç alan 10 büyük ilde toplandığına dikkati çeken Gül, bu illerin İstanbul, Şanlıurfa, Diyarbakır, Ankara, Adana, Bursa, Van, Gaziantep, Mardin ve İzmir olarak sıralandığını belirtti. Bakanlık olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan tarafından başlatılan Okuryazarlık Seferberliği´ne ilişkin yoğun bir çalışma yürüttüklerini dile getiren Gül, şöyle devam etti: "Bakanlık olarak hedefimiz, okuma yazma bilmeyen herkese okuma yazmayı öğretmek. Bakanlıkta Okuryazarlık Seferberliği Yürütme Kurulu oluşturuldu. Diğer bakanlıklarla da işbirliği içinde çalışacağız. İllerde de vali ya da vali yardımcısı başkanlığında yürütme kurulları seferberliğe ilişkin çalışmaları yürütecekler. İllerde ve ilçelerdeki belirlenen heyetler, muhtarların da desteğiyle ev ziyaretleri yapacak ve okuma yazma bilmeyen vatandaşlar kurslara davet edilecek. Etkin bir tanıtım programı da yürütülecek."
EK DERSLERİN ÖDENMESİ
MEB okuma yazma kurslarında görev alan öğretmenlerin ek ders ücretleri Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karara göre ödenecek. Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz tarafından yapılan açıklamada ise 2017 TÜİK verilerine göre Türkiye nüfusunun 80 milyon 810 bin olduğu, bu nüfus içerisinde 60 milyonunun da 14 yaş ve üzerinde olduğu belirtilirken toplamda örgün eğitim çağı dışına çıkmış olanlardan 2 milyon 462 bin 613´ünün (yüzde 4,09) halen okuma yazma bilmediği bilgisi verildi.
YAPILMASI GEREKEN İŞ VE İŞLEMLER
Okuma yazma seferberlik çalışmaları ile ilgili yapılması gerekenler Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü 07.02.2018 tarihli 596053 sayılı Okuryazarlık Seferberliği İle İlgili İş ve İşlemler konulu resmi yazıda belirtilmiştir.