Salih HAZIR
Okullarda Kurulan WhatsApp Grupları ile Öğretmenlere Talimat Verilebilir mi?
Neredeyse tüm okullarda okul idarecileri tarafından okul WhatsApp grupları oluşturmuştur. Ancak bu husus en çok öğretmenler için sorun haline gelmeye başladı. Çünkü okul müdürleri bu gruplardan öğretmenlere talimat yağdırmaya başlamıştır.
Ancak WhatsApp uygulamasının kişilerin özelini kapsayan bir sosyal paylaşım ağdır. Öğretmenler ve diğer personeller için yapılacak resmi bildirimlerin uygun değildir.WhatsApp üzerinden yapılan tebliğin verilen emir ve talimatın resmi yazışma ve tebligatların yerini alamaz. Resmi yazışmaların yönetmelikte belirtilen hükümler uyarınca yapılması gerekmektedir.
Öğretmenlerin WhatsApp gurubuna katılmaya zorlanması, katılmayanlara ve gruptan çıkanlar soruşturmalar açılmasını mevzuatlarımız çerçevesinde incelersek;
1982 Anayasamızın;
“I. Temel hak ve hürriyetlerin niteliği” başlıklı 12. maddesi 1. fıkrasındaki; “Herkes, kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir.” hükümleri,
“A. Özel hayatın gizliliği” başlıklı 20. maddesi 1. ve 3. fıkrasındaki “Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.” , “Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.” hükümleri,
“C. Haberleşme hürriyeti” başlıklı 22. maddesindeki; “Herkes, haberleşme hürriyetine sahiptir. Haberleşmenin gizliliği esastır.
Milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlakın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş hakim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; haberleşme engellenemez ve gizliliğine dokunulamaz. Yetkili merciin kararı yirmi dört saat içinde görevli hakimin onayına sunulur. Hakim, kararını kırk sekiz saat içinde açıklar; aksi halde, karar kendiliğinden kalkar.” hükümlerine göre ( Benzer hükümler uluslar arası sözleşmemelerde de yer almaktadır.) kişilerin cep telefonu cihazı ve mobil telefon numarası kişiye ait olup özel hayatı ilgilendirmektedir.
Kişilerin cep telefonu cihazı ve mobil telefon numarası ile yasalar çerçevesinde neyi yapıp yapamayacağı, hangi uygulamaları bulundurup bulundurmayacağı, kiminle konuşup konuşmayacağı, cep telefonu kapatıp kapatmayacağı kişiyi ve özel hayatını ilgilendirmektedir.
Kamu idareleri; kişilerin cep telefonu cihazı ve mobil telefon numarası üzerinde bir idari yaptırım hakkına dolayısıyla WhatsApp uygulamasını cep telefonunda kullanmaya, WhatsApp grubuna katılmaya zorlama hakkına sahip değildir.
Kaldı ki;
7201 sayılı Tebligat Kanunun “Elektronik tebligat” başlıklı 7. maddesi (a) bendindeki; “Tebligata elverişli bir elektronik adres vererek bu adrese tebligat yapılmasını isteyen kişiye, elektronik yolla tebligat yapılabilir.” hükümlerine göre herhangi bir elektronik adres, WhatsApp vb gibi uygulamaları kişiler kendi isteği ve arzusu ile okul yönetimi bildirmesi halinde bu tür elektronik adreslere tebligat yapılması mümkündür.