Refakat izni nedir, ne demektir? Refakat izni kimlere verilir alma şartları nelerdir? Refakat izni nasıl ve nereden alınır, başvurusu nasıl yapılır? Refakat izninde maaş kesilir mi? Kimler refakat izni alabilir, kimden alınır, kaç gündür, nasıl yazılır, nasıl verilir? Konusunu bu yazımızda ele alacağız.

Refakat izni; devlet memurlarına verilen bir izin hakkıdır. Refakat izni; kişinin ailesinden birinin kaza geçirmesi ve o kişiye bakması gerekmesi durumlarında tüm haklarını aktif bir şekilde kullanırken aldığı izindir.

Memurlar Nasıl Refakat İzni Alabilir?

Memurlar gerekli koşulları sağlaması ve bunu belgelendirecek sağlık kurulu raporu alması halinde refakat izni kullanabilir. Refakat izni için aranan şartlardan alt başlıklarda bahsedilecektir.  Refakat izni başvurusu için gerekli belgeler;

Dilekçe,

Sağlık Kurul Raporunun Aslı

Nüfus Kayıt Örneği.

657 DMK’nın 105. Maddesi :

“………Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır. Memurların refakat izni hakkı, 657 .DMK’nın 105. Maddesinde ve Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte düzenlenmiştir.”

Bu kanun maddesinde refakat izninin hangi yakınlar için alınacağı tanımlanmıştır : ana, baba, eş ve çocuklar ile kardeşlerden biri için.

Ağız bir kaza geçirilmesi yada tedavisi uzun süren hastalık hallerinde verilir.

Sağlık Kurulu raporu ile alınabileceği belirtilmiştir.

Son olarak refakat izninin süresi açıklanmış: 3 aya kadar izin verileceği belirtilmiş, gerekli görülmesi halinde yine 3 ay izin verileceği açıklanmıştır.

Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 10. Madde:

Kurumlar memurlarına refakat izni verirken muhakkak bu Yönetmeliğe de bakmak zorundadır. Çünkü sağlık raporunda hangi hususların bulunması gerektiğine, sağlık kurul raporunun hangi hekim yada hastane tarafından verilmesi gerektiği gibi bir çok husus bu yönetmelikte açıklanmıştır.

Refakat İznini Hangi Yakınlarım İçin Alabilirim?

Memur olarak görev yapan bir kişinin hangi yakınları için refakat izni alabileceği Yönetmeliğin 10. Maddesinin 1. Bendinde açıklanmıştır.

Refakat izninin bakmakla yükümlü olunan ana, baba, eş ve çocuklar ile bakmakla yükümlü olmamakla beraber refakat edilmediği taktirde hayati tehlikeye girecek ana, baba, eş, çocuklar ve kardeşlerinden biri için verilebileceği ifade edilmiştir. Burada sayılanlar dışında yer alan hiç kimse için refakat izni alınamaz.

Yukarıda saydığımız kişilerin ağız bir kaza geçirmesi yada tedavisi uzun süren hastalığının olması ve bu durumun sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi gereklidir.

Refakat İzni İçin Alınan Sağlık Raporunda Bulunması Gereken Hususlar Nelerdir?

Refakat izni için sağlık kurul raporu almak zorundasınız. Bu hususlar Yönetmeliğin 10. Maddesinin 2. Bendinde açıklanmıştır. 

Refakati gerektiren tıbbi sebepler yazılmalıdır. (Zorunlu)

Refakat edilmediği taktirde hayati tehlikenin olup olmadığı yazılmalıdır. (Zorunlu)

Sürekli ve yakın bakımın gerekip gerekmediği yazılmalıdır. (Zorunlu)

Refakat süresi yazılmalıdır. Refakat süresinin en fazla 3 ay olabileceğini belirtmek isteriz. Başlangıç tarihi ise sağlık kurul raporunun verildiği tarihten itibaren başlar. (Zorunlu)

Refakatçinin özel nitelikleri yazılmalıdır. (Biz burada direk refakat edecek kişinin adının yazılması gerektiğini mütalaa ettik. Zira izin verecek olan makam bilmelidir ki, aynı rapor ile birkaç memur aynı anda izin kullanabilir. Bu durum haksız maaş ödenmesine sebep olacaktır.) (İsmin yazılıp yazılmaması konusu tartışma konusudur. Kendi idareciliğim döneminde isim yazdırılmasını mecburi tuttum.)

Gerek duyulması halinde 3 ay daha uzatılacağı belirtilmiştir.

Aynı Kişi İçin Birden Fazla Memur Refakat İzni Kullanabilir mi?

Bu durum Yönetmeliğin 10. Maddesinin 3 Bendinde açıklanmıştır. Refakat edilecek kişiye aynı anda (dönemde) sadece bir memur refakat izni alabilir.

Refakat İzin Süresi Ne Kadar Olabilir?

Yönetmeliğin 10. Maddesinin 4. Bendinde açıklanmıştır. Tek seferde en fazla 3 aylık refakat izni alabilirsiniz. Süre bittikten sonra yeniden aynı koşulları sağlarsanız eğer yeniden 3 ay daha uzatabilirsiniz.

Ancak süreler 3 aydan daha az da olabilir. Örneğin, 1 aylık refakat raporu aldınız. 1 ayın ardından 5 ay hakkınız vardır. 3 ay uzatma alınca 2 aylık hakkınız daha vardır.

Aynı hastada aynı hastalık için en fazla 6 ay alabilirsiniz. Farklı hastalık olması halinde yeniden 6 aylık hak doğacaktır.

Başka Bir Yakınım İçin Yeniden Refakat İzni Kullanabilir miyim?

Örneğin çocuğunuz için 6 ay refakat izni aldınız. Daha sonra eşinizde de refakat izni gerektirecek bir durum ortaya çıktı. Eşiniz içinde tekrar toplam 6 aylık refakat izin hakkınız doğar.

Ayrıca eşinizde başka bir hastalık doğması halinde yeniden 6 ay hakkınız daha doğar. Örneğin eşiniz trafik kazası geçirdiği için 6 ay refakat raporu kullandınız. İyileştikten sonra bu kez de başka bir hastalık geçirdi. Yine 6 aylık hakkınız doğacaktır.

Refakati Gerektiren Sebebin Ortadan Kalkması Halinde

Yönetmeliğin 10. Maddesinin 5. Bendinde açıklanmıştır. Hastanın iyileşmesi yada vefat etmesi halinde refakat izniniz bitmiş demektir. Bu durumda hemen gelip görevinize başlamak zorundasınız.

Refakat izni memura genel olarak hangi hakları sağlar?

Refakat izninin genel olarak memura sağladığı hakları toplu olarak şu şekilde sıralayabiliriz;

* Refakat iznin ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerin tedavi amacıyla hastahaneye götürülmesi için izin verilmesi hususunu içermez.

* Refakat izni verilen personele harcırah ve yolluk verilmesi mümkün değildir.

* Refakat izninin kişinin tedavisinin evde veya hastanede olması önemli değildir.

* Refakat izninin verilmesine sebep olan kişinin memuriyet mahalli içinde veya dışında olmasının önemi yoktur.

* Refakat izni verilen Devlet memurunun izin süresinin sonunda görevine başlaması gerekmekte olup, kendisine ayrıca bir yol süresinin verilmesi mümkün değildir.

* Refakat izninin sağlık kurulu raporuna dayalı olması ve raporda, Kanunda ve Yönetmelikte öngörülen hususların yer alması gerekmekte olup, bu nitelikte olmayan sağlık kurulu raporlarına dayalı olarak refakat izni verilemez.

* Refakat izni verilen memurun izin sebebinin son bulması halinde derhal görevine dönmesi gerekir.

* Refakat izninin memurun talebine bağlı olması sebebiyle azami sürelerden daha az verilebilmesi mümkündür.

*Azami süre kadar (altı ay) refakat izni kullanan memura aynı hastalığa bağlı olarak yeniden refakat izni verilemez.

* Azami süre kadar (altı ay) refakat izni kullanan memura farklı hastalığa bağlı olarak mevzuatta yer alan diğer şartların yerine getirilmesi halinde yeniden refakat izni verilebilir.

* Bir kişi için azami süre kadar refakat izni kullanan Devlet memuruna diğer bir kişi için de yukarıda aranılan şartların taşınması halinde refakat izni verilmesi mümkündür.

YARARLANILAN KAYNAKLAR

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun 105. Maddesinin son paragrafı,

Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik,

Devlet Personel Başkanlığının görüşleri,

Kamu Kurumlarının kendi Bakanlıkları ile yapmış olduğu yazışmalar