SAĞLIK HİZMETLERİ SENDİKASI

AĞUSTOS AYI TOPLU SÖZLEŞME TOPLANTISINA SUNULACAK ÖNERİLER

ENGELLİ VE ENGELLİ YAKINI OLAN ÇALIŞANLAR HAKKINDA

Sağlık Hizmetleri Sendikası Engelliler Komisyonu olarak engelli ve engelli yakını olan çalışanların özlük haklarının düzenlenmesi ile ilgili bir rapor hazırladık. Bu rapor; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğüne, Sağlık Bakanlığına, Devlet Personel Başkanlığına, aralarında Memur Sen, Kamu Sen, Sağlık Sen, Türk Sağlık Sen, Engelsiz Sağlık Sen, Engelsiz Eğitim Sen, Teç Sen, Tüm Sağlık Sen ve Demokratik Sağlık Sen olmak üzere birçok sendikaya ulaştırılmıştır. Birçok sivil toplum örgütüne de gönderilen bu raporla amacımız; bu raporla Ağustos 2019’da Toplu Sözleşme görüşmelerinde masaya oturacak olan tarafların dikkatini engellilik alanına çekmektir.

SAHİMSEN olarak, engelli bireylerin ve ailelerinin Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi bağlamında ayrımcılığa uğramadan tüm insan haklarından yararlanmalarını sağlamak adına çalışmalar yürütmekteyiz. Bu çalışma; engelli ve ailelerinin haklar konusunda bilgilendirilmesi, toplumda engelliliğe yönelik istendik bilincin sağlanması, engelli ve ailelerinin yaşadığı hak ihlallerinin görünür kılınması, sorunların tespit edilerek onlarla birlikte çözüm önerilerinin belirlenmesi ve tüm bu çalışmaların sonuç raporlarının; BM Engelli Hakları Komitesi, diğer ilgili BM Komiteleri, ilgili bakanlıklar, kurum, kuruluş, yerel yönetimler ve sivil toplum örgütleri ile paylaşmaktır.

Sendikaların “Engelli Komisyonu” Oluşturmaları ve Ortak Çalışma Çağrısı

Tüm sendikalara; Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi bağlamında, engelli bireylerin temel insan haklarına tam ve etkin erişimlerini sağlamayı amaç edinen; engelli komisyonları kurmaları için çağrı yapıyoruz.  Bu komisyonlar, engelli ve engelli yakını olan çalışanları hakları konusunda bilgilendirecek, danışmanlık verebilecek, diğer kurum/kuruluşlarla koordinasyonlarını sağlayabilecek, yaşadıkları sorunları tespit edip çözüm önerileri oluşturabileceklerdir.

Engelli bireylerin sorunları ve çözüm önerileri üzerinde görüş alışverişi yapmak ve Toplu Sözleşmeye öneri sunmak amacıyla; sendikaların engelli komisyonlarının Ankara’da yılda bir kez yapılacak çalıştayda bir araya gelmesi de çağrımızdır.

Nihai hedefimiz; örgütlenme gücünü ve bilincini engelli bireylerin arasında yaymak ve engelliler hakkında alınacak tüm kararlara engellilerin dahil olmasını sağlamak olacaktır. Unutulmamalı ki; biz olmadan bizim hakkımızda konuşulamaz ve karar alınamaz.

Toplu Sözleşme Görüşmelerine Verdiğimiz Öneriler

1. Kurumlarda engelli hakları, engelliliği anlamak ve engelliler ile iletişim konulu seminerlerin verilmesi,

2. Kamu binalarının ve çalışma ortamlarının erişilebilir olması,

3. Çalışma ortamının ve verilen işin engelli çalışanın engel durumuna uygun olması,

4. Engelli ve kronik hastalığı olan çalışanlara yönelik iş sağlığı ve güvenliği konusunda çalışma başlatılması,

5. Acil afet eylem planlarında engellilere yönelik önlemlerin yer almasını sağlanması,

6. Engelli kadın çalışanlara yönelik çoklu ayrımcılığın önlenmesi ve çalışma şartlarının düzenlenmesi, analık izinlerinin çoğul gebeliklerde olduğu gibi artırılması amacıyla Kanunda düzenleme yapılması,

7. Özel eğitim ve rehabilitasyon hizmeti alan engelli çalışana izin düzenlemesi yapılması,

8. Engelli yakını olanlara nöbet muafiyeti, özel eğitim izni ve bakım izni konularında düzenleme yapılması,

9. Atama ve yer değişikliği yönetmeliklerinin kısıtlayıcı hükümlerinin kaldırılması (ağır engellilik, kadro ve teşkilat yapısı gibi),

10. Kamuda engelli istihdam oranının artırılması (en az %6),

11. İşe girdikten sonra engelli hale gelen çalışanların DPB E-UYGULAMASINA kayıtlarının zorunlu hale gelmesi,

12. Engelli ve engelli yakını olanlara ilave lojman puanı verilmesi,

13. Engelli çalışanlara erişilebilir servis hizmetinin sağlanması,

14. Engelli çalışanların erken emekli olabilmeleri nedeniyle, engelli çalışana yeşil pasaport hakkının daha erken dönemde verilmesi,

15. Yardımcı hizmetler sınıfında görev yapan engelli memurların bir kereye mahsus genel idari hizmetler kadrosuna geçirilmesi,

16. Yürüme engelli, kör veya organ nakilli aday memurların yer değişikliği taleplerinde adaylık süresinin dikkate alınmaması,

17. Ağır engelli çocuğu olan babalara erken emeklilik hakkının verilmesi.

Engelli Yakını Olan Çalışanların Özlük Haklarının Düzenlenmesi

1. Ağır engelli yakını olanlara nöbet muafiyeti, özel eğitim izni ve bakım izni konularında yasal düzenleme yapılması, bu düzenleme yapılırken birden fazla engelli yakını olanların ve tek ebeveynli olanların durumlarının dikkate alınması,

2. Atama ve yer değişikliği yönetmeliklerinin kısıtlayıcı hükümlerinin kaldırılması (ağır engellilik, kadro ve teşkilat yapısı gibi),

3. Engelli yakını olanlara ilave lojman puanı verilmesi için Kamu Konutları Kanunda düzenleme yapılması,

4. Ağır engelli çocuğu olan babalara ve ağır engelli eşi olan memurlara erken emeklilik hakkının verilmesi (5510 sayılı Yasanın 28. Maddesine ilave edilmesi),

5. Bilindiği üzere engelli yakını olanlar şartları sağlarlarsa evde bakım aylığı alabilmektedir. Ailenin muhtaçlık hesabında, ailedeki memurun toplu sözleşme ikramiyesinin haneye gelir olarak işlenmekte, muhtaçlık sınırını birkaç lira ile aşanların evde bakım maaşları kesilmektedir. Toplu sözleşme ikramiyesinin hanenin muhtaçlık hesabında gelir olarak dikkate alınmaması yönünde yasal düzenleme yapılması,

Raporda engelli bireylerin istihdam haklarının iyileştirilmesine yönelik aşağıdaki taleplere de yer verilmiştir.

1. Kamuda engelli istihdam oranının artırılması (en az %6),

2. Engelli sağlık raporunda “ağır engelli” ya da “tam bağımlı birey” ifadeleri yazan engellilerin, istihdam edilmeleri aşamasında bu ifadelerin istihdamlarına engel olmamasının sağlanması,

3. Engellilerin ilk atanmalarında var olan engelli sağlık kurul raporunda sadece “çalışabilir” ifadesinin aranması, çalışabilir ifadesi yok ise yeni rapor istenmesi, bu ifade varsa rapor süresi yönünden geçerli olanlardan yeniden rapor istenmemesi,

4. EKPSS’de dezavantajlı konumda olan işitme engellilerin ve görme engellilerin yararına fırsat eşitliği sağlanması için; işitme engelliler için engelli örgütlerinin görüşleri alınarak soru hazırlama usulünün yeniden düzenlenmesi, görme engelliler için sağlanan okuyucu görevlilerinin alanında yetkin olanlardan seçilmesi,

5. EKPSS ve kura usulü ile atanma aşamasında asıl dezavantajlı gruplar olan işitme, görme, zihinsel ve bedensel engellilerin, tercihlerinde kronik hastalık nedeniyle engelli hale gelenler karşısında eşitliklerinin sağlanması için özel düzenleme yapılması,

6. Devlet Memurları Kanuna, işe gidip gelmesi mümkün olmayan engellilerin, teknolojik olanaklar kullanılarak evlerinde-uzaktan çalışmalarını sağlayacak (İş Kanununda yer alan hüküm benzeri) düzenleme yapılması,

7. Kamuda çalışan engellilerin bağımsız yaşam hakları gözetilerek, ihtiyaç duyan çalışan gereksinimlerine göre kişisel asistan atanmasının sağlanması,

8. Engelli çalışanlara yönelik yıllık ayrıştırılmış verilerin sağlanması için bilimsel içerikli araştırmaların yapılması.

Öte yandan her kurumda engelli ve engelli yakını olan çalışanlara danışmanlık yapacak, sorunları belirleyecek ve çözüm önerileri hakkında çalışma yapacak Engelli Danışma ve Koordinasyon Birimlerinin kurulmasına, engelliler ile yapılacak çalışmalara, alınacak kararlara engelli çalışanların ve sendikaların engelli komisyonlarının dâhil edilmesi, her kurumda işaret dili tercümanının istihdam edilmesine, kurumlarda bilgiye erişimin körler için Baraille Alfabesi ile sağlanması, hizmet sunumunda körler ve işitme engelliler başta olmak üzere tüm engel gruplarının özel gereksinimlerine yönelik önlemlerin alınmasına da dikkat çekilmiştir.

Raporun tamamına ulaşmak için [email protected] adresine mail atarak raporu talep edebilirsiniz.