Öğretmenlerin girebileceği ders saati sayısına göre günlerinin boşaltılmasını talep edip edemeyeceğini ilgili mevzuat hükümleri ile birlikte mahkeme kararında atıfta bulunulan kanunlar çerçevesinde göstereceğim.

       Kabul etmeliyiz ki birçok öğretmen okulundaki toplam ders saati sayısının tamamına girerek doldurmuyor. Dolayısıyla aradaki ders saatlerinde boşluklar bulunduğu için boş gün talebinde bulunmak isteyebiliyorlar haklı olarak.Tabi ki öğretmenler haftanın mevcut tüm ders saatlerini doldurmuyorsa boş gün talebinde bulunabilir.Ayrıca şunu da belirtmek isterim ki,eğer okulda idare tarafından bir kısım öğretmenlerin günleri boşaltılıyor ve iltimas geçiliyor ama  bir veya birkaç öğretmenin günleri boşaltılmıyorsa bunun eşitlik ilkesine de aykırılık teşkil etiğini hatırlatmakta fayda var.Zira 657 Sayılı devlet memurları kanunun 10. madde 2. cümlesinde “Amir, maiyetindeki memurlara hakkaniyet ve eşitlik içinde davranır. Amirlik yetkisini kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslar içinde kullanır.” hükmü mevcut olup amir konumundaki kişilerin ast konumundaki memurlara eşit ve hakkaniyet içinde davranması gerektiğini emreder. Dolayısıyla bir kurumda uygulanan bir hak diğer memurlar için de uygulanması sadece bir kesim veya kişiler için uygulanmaması gerekir. Aksi takdirde kanuna aykırı davranmış olur. O yüzden bir kurumda ya herkesin günleri boşaltılabilir ya da hiç kimsenin günleri boşaltılmamalıdır(geçerli mazeretler hariç)

       Özellikle birçok öğretmenden , ders saatleri az olmasına karşın derslerinin tüm haftaya dağıtıldığı yada okulda emsal ders saatlerine girmelerine rağmen bazı öğretmenlerin günlerinin boşaltıldığı ama kendilerinin ise günlerinin boşaltılmadığı yönde oluyor.Yani bazı öğretmenlere ders saatleri ile doğru orantılı olacak şekilde ders programlarının hazırlandığı ve boş günleri oluşturulmasına rağmen kendilerine özellikle tüm haftaya derslerini  yayıldığı yönünde bir yakarış oluyor.Hatta bazı idareciler istedikleri  gibi ders programını hazırlayabileceğini ve bunun kendi keyfiyetinde olduğunu bile iddia etmektedir kendine yakın veya sevdiği öğretmenlerin günlerini boşaltıp sevmediği veya kendine yakın görmediği öğretmenlerin günlerini boşaltmadan.Kurumda adaleti kaybeden yönetici kurumun hakimiyetini kaybeder ve zamanla kurumun verimliliğinin düşmesine sebebiyet verir,Zaten  keyfi olarak “ben istediğime ders veririm istediğimin gününü boşaltırım, istemediğime de vermem “  şeklinde yaklaşım ne yukarıda belirttiğim gibi kanunda ne de etik kuralında yeri vardır.Ast-üst ilişkisinde memurlar arasında ayrımcı hareketler mobbing’in bile temeli sayılabilir.Tekrar ediyorum,amirler  ast-üst normlar hiyerarşisine göre astları arasında hiçbir şekilde ayrımcılık yapamaz idari tasarrufunu tüm ast çalışma arkadaşları için kullanmak zorundadır. 

      Bir okulda öğretmenlerin ders saatlerine göre herhangi bir günü boşaltılabilecek uygunluktaysa bunun yapılmamasının geçerli bir nedeni olmalı ve kamu yararı gözetilmelidir. Hele ki okulda başka bir öğretmenin veya öğretmenlerin ders saatlerine göre boşaltılmış ise diğer öğretmenlerinde bu uygulamayı isteme hakkı var. Ayrıca 26/7/2014 tarihli ve 29072 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin  Ders yılı süresi ve haftalık ders programı başlıklı 5. Madde 2. Fıkrasında yazılı bulunan “Haftalık ders programı, öğretim yılı başında ve gerekli hâllerde ders yılı içinde okul yönetimince hazırlanır. Bu programda yönetici ve öğretmenlerin okutacakları derslerin gün ve saatlere göre öğretmenlerin mazeretleri de dikkate alınarak dengeli olarak dağılımı yapılır ve ilgililere imza karşılığı duyurulur.” İfadesine göre öğretmenler mazeretlerine göre de ders programı hazırlanması gerekir mazeret konusunda herhangi bir açıklama yapılmadığı için dilekçe hakkını kullanarak mazeretini belirten öğretmenin dersleri ayarlanmalıdır.

Öğretmenlik 8-5 Düz Memurluk değil Okuttuğu Ders Saatlerine Göre Çalışan Özel İhtisas Mesleğidir;

      Ayrıca öğretmenlik diğer memurlar gibi 8-5 mesai saatleri kavramına göre değil okul ders saatlerindeki tarafına verilen okutacağı ders yüküne göre görevi yerine getirilebilen özel ihtisas mesleğidir. Kaldı ki 2011/298 esas no 2011/1270 karar no’lu Isparta İdare Mahkemesinin gerekçeli kararındaöğretmenlerin mesai kavramına dair ilgili kanun hükümlerine yer verilmiştir. Bu dava gerekçeli kararında değinilen kanun ve mevzuat hükümleri ile öğretmenlerin çalışma sorumluluğu tekrar hatırlatılmıştır. Şöyle ki;

1) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu “Çalışma saatleri” başlıklı Madde 99’da (Değişik: 30/5/1974 - KHK/12;Aynen kabul:15/5/1975 - 1897/1 md.)”Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir.Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir.Ancak özel kanunlarla yahut bu kanuna veya özel kanunlara dayanılarak çıkarılacak tüzük ve yönetmeliklerle, kurumların ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma süreleri tespit olunabilir.Bakanlar Kurulu, yurt dışı kuruluşlarda hizmetin gerektirdiği hallerde, hafta tatilini Cumartesi ve Pazardan başka günler olarak tespit edebilir.” hükmü bulunmakta .Fakat aynı zamanda öğretmenlerin mesai kavramı ise özel yönetmelik ve karar ile belirlenerek bu sürelerin dışına çıkmıştır.

       Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici Ve Öğretmenlerinin Ders Ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar’ın 5. maddesine göre öğretmenlerden maaş karşılığı olarak Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri haftada 18 saat,Genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri haftada 15 saat, Atölye ve laboratuvar öğretmenleri haftada 20 saat, ders okutmakla yükümlü kılınmıştır.Yani öğretmenler alanlarına göre belirtilen ders saatini haftada okuttukları anda aylık maaşını hak edip görev sorumluluğunu yerine getirmiş olacak.İlaveten aynı kararın 6. maddesine göre ise aylık karşılığı ders görevini tamamlayan öğretmenlerden Genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenlerine 6 saati zorunlu olmak üzere haftada 15 saate, Atölye ve laboratuvar öğretmenlerine 20 saati zorunlu olmak üzere haftada 24 saate, kadar alanlarında, alanlarında ek ders görevi verilemeyen veya kısmen verilebilenlere, ihtiyaç halinde ve istekleri üzerine alanları dışında da ek ders görevi verilebilir.

       Görüleceği üzere bir öğretmen haftada aylık karşılığı ders saatleri ile zorunlu yada isteğine bağlı ek ders saatlerini okuttuğu takdirde görevini yapmış olur.Yani hafta içi her gün masa başı memur gibi 8-5 saatleri arasında çalışma şartlarına tabi olmadan ,öğretmenlik belirli bir mesai kavramına bağlı olarak kurumda çalışması zorunlu olmayan, mesleğinin sorumluluğu olan kendisine verilmiş ders saatlerini okutarak memurluk görevini sağlayan özel ihtisas mesleği özelliğine sahiptir.Dolayısıyla bir öğretmenin almış olduğu ders saatlerini okuttuktan sonra Isparta idare mahkemesinin kararında da atıfta bulunduğu gibi tüm mesai saatlerinde okulda bulunma zorunluluğu bulunmamaktadır.

2) Isparta mahkemesinin değindiği fakat daha sonra çıkartılan yeni yönetmelik olan 26 Temmuz 2014  tarihli resmi gazetede yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim Ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 6. maddesine göre ders saatleri 40’ar dakika olarak belirlenmiştir.Ders saatleri ise okulun ders yükü ve sınıflarına göre dengeli olarak paylaştırılmaktadır ki ilgili öğretmen her gün aynı sınıf derslerine girmediği için ayrıca her gün okulda bulunma zorunluluğu bulunmamaktadır (sınıf öğretmenleri hariç).İlgili ders saatleri ne zaman tarafına gelirse o ders saatinde dersini okutmaktadır.

      Kısacası her ne kadar memurlar için mesai kavramı 40 saat(8-5 arası) olarak belirlenmiş olsa da özel hukuki norm olan ve öğretmenlerin çalışma şartlarını da düzenleyen Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim Ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği ile Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici Ve Öğretmenlerinin Ders Ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar’ın belirttiğim hükümlerine göre öğretmenler en fazla orta okulda  30 liselerde 44  ders saatine girebilmektedir. Tabi tüm öğretmenler en fazla ders saati olan 30 ders yükünü de okulun sınıf ve ders yükü durumuna göre alamayabiliyorlar.  

       İlgili mevzuata göre öğretmenler okullardaki düzenlenmiş olan ders saatlerinde görev yerlerinde kalması gerektiği geri kalan kısımda ise okulda kalmaya zorunlu olmadıkları açık bir şekilde anlaşılmaktadır.Bu olgudan yola çıkarak okuldaki tüm ders saatleri içinde dersi olmayan bir öğretmenin okulda kalmasının hem zorunluluğu hemde gerekliği de bulunmamaktadır.Bu yüzden ders sayısı az olan öğretmenler geriye kalan boş saatlerinin bir gün içindeki ders saati sayısına denk getirilerek boşaltılmasını istemesinde hukuken bir sakıncası da bulunmamaktadır.

      Hele ki okulda ders programı hazırlanırken öğretmenler arasındaki iç barışı bozacak ve adaletsizliğe neden olacak uygulamalardan kaçınılması gerekir aksi takdirde eğitimin yönetim işleri gittikçe zamanla sekteye uğrar ve dolayısı ile de eğitim verimini de düşürecektir.

     Ders saatlerine göre haftanın belli bir gününü boşaltmak isteyen öğretmenler dilekçe hakkını kullanarak idareye başvurabilir ve bahsettiğim konulara göre de idarenin mantık dairesi çerçevesinde talebe karşılık vermesi gerekir.Sırf benim dediğim olacak mantığından uzak durulması gerekir. 

       İlgili mevzuatlar çerçevesince de idare ders programlarını yaparken tüm öğretmenleri gözeterek ve bazı mazeretlerini de dikkate alarak okuldan sıkılmasına sevk etmeyecek şekilde düzenlemesi ve dengeli dağıtması bir ihtiyaçtır.Bu arada eğitim yöneticisi arkadaşlara teknolojik bir uygulamayı da hatırlatmak isterim.Teknolojik çağın idarecilere sunduğu fırsatlardan biri de ders programı uygulamasıdır.Sizler öğretmenin girebileceği dersleri yazıyorsunuz ve boşaltabileceğiniz gün veya saatleri kapatıp birkaç denemeden sonra ders programını ayarlıyorsunuz.Bir öğretmenin boş boş oturmasının eğitime hiçbir katkısının olmadığının altını çizerek “ okulda boş oturan öğretmen görmek size nasıl bir duyguya sevk eder ? “ diyerek sözlerimi sonlandırıyorum.