Zaman ilerledikçe ,iller arasındaki koşulların ve fiziki şartlar ile gelişmişlik düzey farkının bir hayli açılmasına sebep olmakta ve iklim şartlarındaki zorluğu da işin içine kattığımızda  öğretmen ihtiyacı fazla olan illerin 3 hizmet bölgesi olarak belirlenmesinin artık günümüz şartlarını gerçekçi yansıtmadığını söyleyebiliriz. Belki de bundan 15-20 sene önce birçok il benzerlik gösterirken artık bazı illerin gelişmesi ile birlikte o eski benzerlikleri de ortadan kalkmış durumda.Fakat her ne hikmetse biz hala o önceki hizmet bölge ve hizmet alanlarına devam ediyoruz. O zaman artık hizmet bölge ve hizmet alanlarını günümüz şartlarına uygun hale getirme vakti geldi.

Doğuda öğretmen bulunamaması veya görev yapan öğretmenlerinde çok kısa süre çalıştıktan sonra başka illere tayin isteyip gitmesinden yakınılmaktadır. Kısacası doğu öğretmen tutamamaktan muzdarip. Sözleşmeli öğretmenlik gibi farklı statüde öğretmen istihdamı da bu sorunu tamamiyle çözemedi çözmeyecekte. Çünkü her ne kadar eski sistemle farklılıklar gösterse de geçmişte de sözleşmeli öğretmen istihdamı uygulanmış fakat 4 Haziran 2011 tarihinde yayımlanan 632 sayılı KHK ile kaldırılmıştı. Yani istenildiği gibi bir sonuç sağlanamamıştı. Bu yüzden yeniden uygulana sözleşmeli öğretmenlik sisteminde de başarıya ulaşılması konusunda büyük tereddütler mevcut.

Doğuda kalıcı öğretmen istihdamın sağlanabilmesi için sözleşmeli öğretmenlikten ziyade iki farklı şekilde teşvik uygulanması gerekir. Biri maddi teşvik iken diğeri ise doğuda çalışan ve daha fazla hizmet eden öğretmene daha fazla hizmet puanı verilecek sistemdir. Ayrıca 4 yıl öğretmeni herhangi bir yerde isteği dışında tutmak istenilen verimi de sağlamaz. Zira ”Zorla güzellik olmaz “ sözünden yola çıkarak öğretmenlerinde bulunduğu yerde zorla kalma psikolojisi ile her geçen ay ya da yıl verimsiz çalışmasını da beraberinde getirecektir. Belki daha fazla yıl atandığı okul veya ilde kalması sağlanmış olacak ama eğitimin kalitedeki verimi sağlanamayacaktır. Bir iş isteyerek mi yoksa istemeyerek mi yapıldığında daha verimli olur? Tabi ki isteyerek aşk ile şevk ile yapılan bir işten kalite sağlanabilir. Bu yüzden öncelikle doğuda çalışmayı teşvik edici şekilde öğretmenlerin maaşlarına ekstra “zorunlu hizmet tazminatı” adı altında ücret ödenmesi ile birlikte mevcut hizmet bölgelerini 3’ten 6’ya çıkartarak skalanın genişlemesi yani daha zor şartlarda çalışan öğretmenin daha fazla hizmet puanı alması da sağlanmalıdır.

Eğitim bölge sayısı 3’ten 6’ya çıkartılarak doğudaki öğretmenin daha fazla yıl çalışmasını da teşvik edecek şekilde fazla hizmet puanı almaları sağlanmalıdır;

Doğuda çalışan öğretmenlerin yakındığı ve şevkini kıran hususlardan biri de tayin olmak istediğinde hizmet puanının yetersizliğidir. Şimdi akıllara eğer biz daha fazla hizmet puanını verirsek adam bir an evvel topladığı yüksek hizmet puanıyla çekip batıya gidebilir diye de bir düşüncede gelebilir. Ama şu an önereceğim sistemde ise öğretmenin doğu ilinde (öğretmen ihtiyacı fazla olan ilde) daha fazla kaldıkça daha fazla hizmet puanı alması ve daha çok çalışarak istediği yere atanma olasılığının arttırılmasını öngörmektedir. Tam olarak öğretmenin sorunu; ne kadar yıl çalışsa da batıya tayin olmak istediğinde batıda çalışan öğretmenlerin hizmet puanlarının yüksek olmasından dolayı atamasının olmayacağını biliyor olması ve yaşamasıdır. Bundan dolayı da bir çok öğretmen ya bir an evlenerek yada sağlık gibi mazerete bağlı başvuruları kullanarak tayin istemektedir. Dilim varmıyor ama sahte veya sevmeden sırf atanmak için evlilikler yapıyorlar yada yakınlarının hastalıklarını kullanmaktadırlar. Âmâ daha fazla çalışarak daha fazla hizmet puanı toplayabilse veya bunu bilse bu sefer öğretmen herhangi bir bahanenin arkasına sığınıp mazerete bağlı atamalarla birlikte tayin olmayı aklının ucundan bile geçirmeyecek ve kendi hakkıyla topladığı hizmet puanlarıyla tayin olma yoluna gideceklerdir.

Önemli olan doğudaki öğretmenin tayin isteyeceği zaman batıda fazla hizmet puanına sahip öğretmenlerin hizmet puanlarının altında ezilmesinin ve önüne geçilmesi ve şartı zor olan yerde çalışmasının karşılığını hakkaniyetiyle almasıdır. Bu şekli ile doğudaki öğretmen 1 veya iki sene içinde mazeret ataması ile batıya veya daha iyi şartlara sahip illere gitmek isteme düşüncesi yerine bu sefer bulunduğu yerde her çalıştığı sene için batıya göre daha yüksek puan getireceğini bildiği için bu düşünce ile birlikte daha fazla bulunduğu yerde çalışma yoluna gidecektir. Zaten doğuda çalışan öğretmenin çalışma ve diğer faktörlerin zorluklarından dolayı daha fazla hizmet puanı alması en doğal hakları olması gerek.

Diğer bir yandan mevcut hizmet alanı ve bölgelerine baktığımızda bir adaletsizlik söz konusu. Bunu hem Mardin ile Hakkari ve Şanlıurfa’da çalışmış bir öğretmen olarak söylüyorum. En basit bakış açısıyla Mardin ve Hakkaki’nin aynı bölge yani 3. hizmet bölgesinde olması mantık ile çelişmektedir. O coğrafi bölgeleri görüp yaşayanlar çok iyi bilirler ki Mardin ile Hakkari arasında gerek coğrafi koşullar bakımdan gerekse yaşam koşulları bakımdan dağlar kadar fark var fakat her şeye rağmen Hakkari ve Mardin hizmet bölgesi olarak aynı bölgede yani 3. hizmet bölgesinde. Bu sadece bir örnek ki bu örnekleri çoğaltabiliriz çünkü bir çok il aralarında çok büyük koşul farkına sahip olsa da ne yazık ki aynı bölge içinde değerlendirilmekte ve bu yüzden de bir çok öğretmen de daha zor şartlar altında çalışsa da daha iyi çalışma koşullarda çalışan öğretmen ile aynı hizmet puanını almakta ve bu da haksızlık olarak karşımıza gelmektedir.

Örneğin: Mardin merkezde görev yapan öğretmen 22 puan alırken Hakkari merkezde çalışan öğretmen de aynı puanı yani 22 puanı almaktadır. Mardin’in gelişmişliği ile Hakkari’nin her şartta aynı gelişmişlik düzeyinde olmadığından yola çıkarak öğretmenlerin bu şekilde aynı puanı almaları haksızlıktır. Bunun için hizmet bölgelerinin sayısı 3’ten 6’ya çıkartılarak buna bağlı verilen hizmet puan aralıklarının skalasının genişliği arttırılmalı. Bu sayede öğretmenlerin çalıştığı yerden hakkıyla hizmet puanı aldığı güveni oluşturularak daha yüksek hizmet puanı aldığı yerde istediği yere atanmak için daha fazla çalışarak puan biriktirme çabasında olması da sağlanır. Bir öğretmen, eğer kaldığı yerde daha fazla hizmet puanı alıyorsa batıda  atanmak istediği yerdeki yüksek hizmet puanını ulaşabilmek için daha fazla yıl çalışmak isteyecektir. Çünkü atanmak istediği yere gitmek için başka yere atanarak daha az hizmet puanı almak mantıklı gelmeyecek ve bulunduğu yerde çalışmaya devam ederek hizmet puanı biriktirme yoluna gidecektir.

17 Nisan 2015 Tarihli resmi gazetede yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliği 37. maddesine göre iller gruplandırılarak üç hizmet bölgesine ayrılıştır. 38. madde 1. fıkrasına göre ise okullar gruplandırılarak altı hizmet alanına ayrılmıştır. Fakat dediğim gibi 3 hizmet bölgesi yetersiz gelmekte bunun yerine 6 hizmet bölgesi olacak şekilde iller gruplandırılmalıdır.

MEVCUT HİZMET BÖLGELERİ ÇİZELGESİ