Ayşe SARI
Engelli Memur ve Bağ-Kur Çalışanının Erken Emeklilik Hakkı
SOSYAL GÜVENLİK HAKLARI
Erken emeklilik
Emekli kişilere bağlanan maaş; yaşlılık maaşıdır. Engelli memur, işçi ve Bağ-Kur çalışanları, yaşı beklemeden, gerekli yıl ve prim gününü tamamladıklarında erken emekli olabilirler. İşe girdikten sonra engelli hale gelenler, tüm haklardan yararlandıkları gibi erken emeklilik hakkında da yararlanabilirler. Erken emeklilik talebi için bir işte çalışıyor olmak zorunludur.
Engelli memur, işe giriş tarihi ne olursa olsun erken emeklilik için vergi indirimi belgesi almak zorunda değildir.
1 Ekim 2008 öncesi işe giren engelli memurlar, en az %40 engelli olmak şartı ile engel oranına bakılmaksızın 15 yıl çalışmakla emekli olma hakkı elde ederler. Bu memurlar, Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabidirler (5510 sayılı Yasanın Geçiş Hükümleri).
1 Ekim 2008 sonrası işe giren engelli memurlardan; malul sayılmayıp engel oranı %60 veya üzerinde olanlar; 15 yıl ve 3960 prim günü ile erken emeklilik hakkını alırlar. Engel oranı % 50 ilâ % 59 arasında engelli olanlar; en az 16 yıl ve 4320 gün, engel oranı % 40 ilâ % 49 arasında engelli olanlar; en az 18 yıl ve 4680 gün ile emeklilik hakkı elde ederler. Bu memurlar 5510 sayılı Yasa hükümlerine tabidirler.
İşe Girdikten Sonra Engelli Hale Gelenlerin Erken Emekliliği
a) Çalışma gücü kaybı oranı %60 ve üzerinde olanlardan malulen emeklilik hakkı alamayanlar; 15 yıl,
b) Çalışma gücü kaybı oranı %50 -%59 arasında olanlar; en az 16 yıl-5760 prim günü,
c) Çalışma gücü kaybı oranı %40 -%49 arasında olanlar; en az 18 yıl-6480 prim günü ile emekli olabilirler.
Bağ-Kur Çalışanları İçin Erken Emeklilik Hakkı
Engel oranı; %60 ve daha çok olanlar 15 yıl, 3960 gün, engel oranı; %50 – %59 arası olanlar 16 yıl, 4320 gün, engel oranı; %40-%49 arası olanlar 4680 günde emeklilik hakkı alırlar. Bağ-Kur çalışanlarının erken emeklilik için vergi indirimi belgesi almak zorunluluğu yoktur, emeklilik başvurusu için prim borcu olmaması gerekir.