Memuriyette 35 yaş sınırı kaldırılması hakkında kanun teklifi (Ekim 2019)
İYİ Parti Antalya Milletvekili Feridun Bahşi, kamuda istihdamın önündeki yaş sınırlaması engelinin kaldırılması için TBMM’ye kanun teklifi verdi.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 1700 sayılı Dahiliye Memurları Kanunu ile 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifim gerekçesi ile ekte sunulmuştur. Gereğini saygılarımla arz ederim.
Feridun BAHŞİ /Antalya Milletvekili
GENEL GEREKÇE
Anayasa'nın kamu hizmetine girme hakkını düzenleyen 70. maddesinin birinci fikrasında, "Her Türk, kamu hizmetlerine girme hakkına sahiptir." denilmiş; ikinci fikrasında ise "Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemez.” hükmüne yer verilmiştir.
Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemeyeceği hükmü getirilmekle, bir yandan kamu hizmetine alımda aranacak koşulların belirlenmesi hususunda kanun koyucuya takdir yetkisi tanınmakta, diğer yandan da öngörülecek koşulların görevin gerektirdiği niteliklerle uyumlu olması gereği vurgulanarak kanun koyucunun bu takdiri sınırlandırılmaktadır.
İlk defa kamu hizmetine alınacak kişilerde hizmetin gereklerine göre eğitim, sağlık, yaş, askerlik, mesleki tecrübe, herhangi bir suçtan hükümlü bulunmamak gibi genel ve objektif birtakım sınırlamalar ve kısıtlamalar getiren yasal düzenlemelerin yapılması anayasal ilkeler çerçevesinde kanun koyucunun takdir yetkisi kapsamındadır.
Kamu görevlileri hakkında kanunlarda öngörülen kısıtlamaların hizmetin etkin ve verimli bir biçimde yürütülmesi amacına uygun olması gerekmektedir. Yani kısıtlama ile yürütülen hizmet arasında günün koşullarına ve gerçeklerine uyan ve zorunlu bir neden-sonuç bağının kurulması ve hukuk devleti ilkesinin bir gereği olarak da adalet ve hakkaniyet ölçüsünün zedelenmemesi gerekmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununda, 1700 sayılı Dahiliye Memurlar Hakkındaki Kanunda ve 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununda dönemin sosyo-ekonomik ve kültürel gerekçelerine uygun olacak şekilde yaş güncellemesi yapılmış ve bu düzenlemede A kadro uzmanlık, denetmenlik ve müfettişlik vb., kaymakamlık, hakimlik ve savcılık mesleklerine girişte yaş şartı otuz beş olarak belirlenmişti. Ama o günden günümüze kadar, gerek sosyo-kültürel ve ekonomik koşullardaki gelişmeler, gerek emeklilik yaşının yükselmesi ve ortalama yaş ömrünün uzaması gerek de mesleklere giriş yazılı ve sözlü sınavlarında terör örgütlerince yaşatılan usulsüzler göz önüne alındığında, kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir biçimde yürütülmesi amacına hizmet edecek şekilde, günümüz koşullarına daha uygun bir seviyeye yükseltilmesi zorunluluk arz etmektedir.
Ayrıca Avrupa Birliği ülkeleri ve diğer gelişmiş ülkelerde benzer kadrolara girebilmek için alt yaş sınırı uygulandığı, üst yaş sınırı olarak daha yüksek üst yaş siniri uygulandığı ve/veya hiçbir üst yaş sınırı uygulaması yapılmadığı bilinmektedir.
Kamu hizmeti sunumundaki kurum ve kuruluşların, kendi içlerinde otuz beş yaşın üstündeki kişiler de dahil olmak üzere "kurum içi uzmanlık” başlığı altında sınavlarla bu kadrolara personel alması, şuan için belirlenmiş yaş sınırının güncel ihtiyaca uygun olmadığının delili olacağı gibi anayasal eşitlik ilkesine de aykırılık teşkil etmektedir. Ayrıca 24 Haziran seçimleri ile birlikte fiili ve hukuki olarak geçtiğimiz Cumhurbaşkanlığı yönetim sisteminde, idarenin yeniden yapılandırılması hakkındaki Cumhurbaşkanlığı kararnameleri incelendiğinde, kamuda en kaliteli hizmeti sunmak için dört yıllık üniversite mezunu beşeri sermayemizden tam anlamıyla yararlanabilmek için herhangi bir üst yaş şartının getirilmediği de görülmektedir. Bundan dolayı bu adım hem kurumlara daha iyi kamu hizmeti sunabilmesi için gerekli nitelikteki personellere ulaşmasına yardım edeceği gibi hem de anayasal eşitliği, sosyal adaleti sağlamada da yerinde adım olacaktır. Ayrıca terör örgütlerince mağdur edilen ya da 28 Şubat ve benzeri dönemlerde eğitim ve istihdam hakkı ihlal edilen ve şuanda yaş sınırı sebebiyle başvuru yapamayan, belirli bir nitelikte eğitim, tecrübe ve bilgi birikimine sahip vatandaşlarımın da kamu hizmeti sunum sürecine dahil edilmesi, büyük Türk Milletinin sarsılmaz adalet anlayışına da yakışır bir adım olacaktır.
Yürütülen kamu hizmetlerinin daha verimli, daha kaliteli hale getirilebilmesi, hukuk devleti ilkesinin bir gereği olarak da adalet ve hakkaniyet ölçüsünün günümüz koşullarına uyarlamak, AB ve diğer gelişmiş ülkelerdeki uygulamalara uygun olarak mevzuatı güncellemek ve vatanına gönül bağı ile bağlı vatandaşlarımızın kamu hizmetlerine girişte mağduriyetler oluşturan terör örgütlerinin vermiş olduğu hak ihlallerinin önlenmesini teminen bu kanun teklifi hazırlanmıştır.
MADDE GEREKÇELERI
MADDE 1- 657 sayılı Devlet Memurlar Kanununda sayılan A ve B kadro memurluklara girişte belirlenen otuz beş yaş sınırını, Avrupa Birliği ve gelişmiş ülkelerdekine uygun hale getirebilmek, liyakat sahibi, kamu ve özel sektörde iş tecrübesine sahip kişilerin bu kadrolarda daha fazla istihdamına imkan sağlamak ve terör örgütlerince oluşturulmuş veya eğitim hakkı ihlalleri sebebiyle oluşan mağduriyetleri giderebilmek için madde metninde yer alan üst yaş sınırının kaldırılması öngörülmüştür.
MADDE 2- Liyakat sahibi, kamu veya özel sektörde tecrübe ve bilgi birikimi sahibi daha fazla kişinin kaymakam adaylığı sınavlarına girebilmesini teminen 1700 sayılı Dahiliye Memurları Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (C) bendinde yer alan kaymakam adaylığı için başvuru şartı olarak öngörülen üst yaş sınırının kaldırılması öngörülmüştür.
MADDE 3-Hakim ve savcılık mesleğinin gerektirdiği bilgi birikimi ve tecrübeye sahip daha fazla hukukçunun hakim adaylığı sınavlarına girebilmesi ve yargıya olan güven duygusunun artırılması amacıyla 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununda hakim ve savcı adaylığı sınavına giriş için öngörülen üst yaş sinirinin kaldırılması öngörülmüştür.
MADDE 4- Yürürlük maddesidir.
MADDE 5- Yürütme maddesidir.
657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU VE 1700 SAYILI DAHİLİYE MEMURLARI KANUNUNU İLE 2802 SAYILI HAKİMLER VE SAVCILAR KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurlar Kanunun Ek 40'ıncı maddesi kanun metninden çıkarılmıştır.
MADDE 2- 9/6/1930 tarihli ve 1700 sayılı Dahiliye Memurları Kanunun 2'inci maddesinin birinci fıkrası kanun metninden çıkarılmıştır.
MADDE 3- 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kanun metninden çıkarılmıştır.
MADDE 4- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 5- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.
Kamubiz.com ÖZEL/ ANKARA
