Memur olarak atanan polis memuru hangi şartla 3600 ek gösterge alır?

Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde, başvuranın 5510 sayılı Kanunun ilgili hükümlerinin yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim Ayı başından önce 5434 sayılı Kanun kapsamında görev yaptığı, bu nedenle hakkında 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi gereği, yürürlükten kaldırılan hükümleri de dâhil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı, 5434 sayılı Kanun’un ek 67 inci maddesinin birinci fıkrası gereğince daha önce atlanılan kadro, görev veya aylık almış oldukları dereceler için belirlenmiş olan ek göstergelerden daha düşük ek gösterge ödenmesi gereken veya ek göstergesi olmayan bir kadro, görev veya dereceye atananlara daha önce bulundukları kadro, görev veya aylık almış oldukları dereceler için belirlenmiş yüksek ek gösterge rakamının uygulanabileceği, bununla birlikte başvuranın, 26/05/1994 tarihinde ilk defa açıktan Kırıkkale İl Emniyet Müdürlüğünde Emniyet Hizmet Sınıfı'ndaki polis memuru kadrosuna lise mezunu olması sebebiyle 11 inci derece polis memuru kadrosuna atandığı, 25/12/1996 tarihinde 11 inci derecenin üçüncü kademesinde polis memuru olarak görev yapmakta iken, naklen Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünde 11 inci derecenin üçüncü kademesinde Veri Hazırlama Kontrol İşletmeni unvanıyla Genel İdari Hizmetler Sınıfı'ndaki memur kadrosuna atandığı, dolayısıyla başvuranın mevzuatta aranan daha düşük ek gösterge ödenmesi gereken kadroya atanma koşulunu sağlayamadığı anlaşıldığından 5434 sayılı Kanunun ek 67 inci maddesi çerçevesinde 1 inci derece polis memuru kadrosu için tanınan ek gösterge rakamından yararlandırılmaması işleminde hukuka ve hakkaniyete aykırı bir durum bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

WhatsApp Grubumuz İçin TIKLAYINIZ

T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)

SAYI : 2023/3436-S.23.5745

BAŞVURU NO : 2022/18538

KARAR TARİHİ : 17/03/2023

RET KARARI

BAŞVURUYA KONU İDARE : İÇİŞLERİ BAKANLIĞI

BAŞVURUNUN KONUSU : Başvuranın emekliliğe esas ek göstergesinin yükseltilmesi talebi hakkındadır.

BAŞVURU TARİHİ : 12/12/2022

I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ

1. Kurumumuza yapılan başvuruda, başvuran; Kırıkkale İl Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmakta iken 25.12.1996 tarihinde Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü emrine Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni olarak naklen tayin olduğunu, emekli keseneğine esas aylıklarının hesabı açısından polis memuru kadro unvanı için belirlenmiş olan 3000 ek gösterge rakamından yararlanma talebinin reddedildiğini belirterek, polis memuru kadro unvanı için belirlenmiş olan 3000 ek gösterge rakamından yararlanmayı talep etmektedir.

II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI

Kurumumuzun 16/12/2022 tarihli ve sayılı bilgi belge isteme yazısına cevaben İçişleri Bakanlığı Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen 16/01/2023 tarihli ve sayılı yazı ve eklerinde özetle;
23.09.1997 tarih ve 23124 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 148 Seri No’lu Devlet Memurları Kanunun Genel Tebliğinin 4’üncü paragrafının 1’inci maddesinde; “Anılan hükmün uygulanmasında ilgililerin kariyerleri ile ilgili ek göstergeden yararlanabilecekleri kariyerleri dışındaki görevlere ilk atamalarının kurumların 1-4 dereceli kadrolarına olması halinde mümkün olabilecektir. Bu şekilde atanmamış olanların anılan madde gereğince kariyerleri ile ilgili ek göstergeden yararlandırılması mümkün bulunmamaktadır.” denildiği, aynı tebliğin 3’üncü paragrafında ise; “Danıştay Onuncu Dairesinin 25.3.1990 tarih ve 1989/845 Esas, 1990/750 sayılı Kararı gerekse Sayıştay Temyiz Kurulunun 22.6.1994 tarih ve 7508 sayılı ilamında; atama yoluyla kariyer sınıfının dışında bir sınıfta çalışmak durumunda kalanların, kariyer sınıfta kazanılmış hak aylıklarına göre alacakları ek göstergede amaçlanmış olması nedeniyle madde hükmünün kariyer hizmet sınıfının dışında bir hizmet sınıfının ilk dört en düşük olmamak üzere ek göstergeden yararlandırılarak mağdur edilmemelerinin dereceli kadrolarına atananları kapsamakta olduğu belirtilmektedir.” ifadesine yer verildiği,

Emniyet Hizmetleri Sınıfında görevli personelin ek göstergelerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "I Sayılı Cetvel Hizmet Sınıfları İtibari ile Unvan veya Aylık Alınan Derecelere Göre Ek Göstergeler" başlığının VII./e-bb bölümünde yer aldığı, başvuranın lise mezunu Polis Memuru olarak 11 inci derecenin 3 üncü kademesine ilerletildikten sonra 24.12.1996 tarihinde Emniyet Genel Müdürlüğünden ilişiğini kestiği ve Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne naklen tayin olduğu, bu kapsamda yukarıda sayılan mevzuat hükümleri ile birlikte değerlendirildiğinde başvuranın 3000 ek gösterge rakamından faydalanmasına imkan bulunmadığı,

Kurumumuzun 16/12/2022 tarihli ve sayılı bilgi belge isteme yazısına cevaben Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen 30/12/2022 tarihli ve sayılı yazıda özetle;

Başvuranın emeklilik sicil dosyasının tetkikinde, 26/05/1994 tarihinde ilk defa açıktan Kırıkkale İl Emniyet Müdürlüğünde Emniyet Hizmet Sınıfı'ndaki polis memuru kadrosuna lise mezunu olması sebebiyle 11 inci derece polis memuru kadrosuna atandığı, 25/12/1996 tarihinde 11 inci derecenin üçüncü kademesinde polis memuru olarak görev yapmakta iken, naklen Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünde Veri Hazırlama Kontrol İşletmeni unvanıyla Genel İdari Hizmetler Sınıfı'ndaki memur kadrosuna atandığı, 21/11/2001 tarihinde görevdeyken iki yıllık yüksekokul bitirmesi sebebiyle görevde öğrenim değişikliğine ilişkin gerekli intibaklarının yapıldığı ve halen aynı genel müdürlükte şef unvanıyla Genel İdari Hizmetler Sınıfı'nda 1 inci derece 4 üncü kademede memur kadrosunda görev yaptığı,

Başvuranın Ekim 2008 tarihinden önce (26/05/1994) mülga 5434 sayılı Kanunun 12 inci maddesi uyarınca iştirakçi olması sebebiyle hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacağı, bu kapsamda başvuranın polis memuru olarak görev yapmakta iken 11 inci derecede bulunduğu, bu derecede herhangi bir ek gösterge rakamından yararlanmasının mümkün olmadığı dikkate alındığında, 25/12/1996 tarihinde Emniyet Hizmet Sınıfı'nda yer alan 11 inci derece (ek göstergesiz) polis memurluğu kadrosundan Genel İdari Hizmetler Sınıfı'ndaki memurluk kadrosuna atanmasında kanun koyucunun aradığı "Daha önce atanmış oldukları kadro, görev veya aylık almış oldukları dereceler için belirlenmiş olan ek göstergelerden daha düşük ek gösterge ödenmesi gereken veya ek göstergesi olmayan bir kadro, görev veya dereceye atanma" koşulunu sağlamadığı, bu kapsamda başvuranın 1 inci derece polis memuru kadrosu için tanınan 3.000 (15.01.2023 itibariyle 3.600) ek gösterge rakamından yararlandırılmasının hukuken mümkün olmadığı,

İfade edilmiştir.

III. İLGİLİ MEVZUAT

18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde; “...Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikayetleri inceler.”

6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Geçici 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında; “Bu Kanunda aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde; iştirakçi iken, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmış olup bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olarak yeniden çalışmaya başlayanlar ile bunların dul ve yetimleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılır...”

5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun mülga ek 67 inci maddesinin birinci fıkrasında; “(Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) (Değişik: 21/4/2005 - 5335/3 md.) Daha önce atanmış ya da seçilmiş oldukları kadro, görev veya aylık almış oldukları dereceler için belirlenmiş olan ek göstergelerden daha düşük ek gösterge ödenmesi gereken veya ek göstergesi olmayan bir kadro, görev veya dereceye atanan ya da seçilenler; daha önceden yararlanmış oldukları ek gösterge rakamı ile halen bulundukları kadro, görev veya dereceye ilişkin ek gösterge rakamı arasındaki farktan kaynaklanan kesenek ve karşılık tutarının tamamının aylıklarından kesilmesi suretiyle emeklilik açısından yüksek olan ek göstergeden yararlanmaya devam ederler. Bu Kanunun 12 nci maddesinin (II) numaralı fıkrasının (n) bendinde sayılanlar hariç, atandıkları veya seçildikleri kadro, görev ya da derecede en az altı ay görev yapmaksızın ek göstergesi daha düşük bir kadro, görev ya da dereceye atanan veya seçilenler hakkında bu fıkra hükümleri uygulanmaz.”,

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Göstergeler” başlıklı 43 üncü maddesinin birinci fıkrasının B) bendinde; “. B) Ek Gösterge: Bu Kanuna tabi kurumların kadrolarında bulunan personelin aylıkları; hizmet sınıfları, görev türleri ve aylık alınan dereceler dikkate alınarak bu kanuna ekli I ve II sayılı cetvellerde gösterilen ek gösterge rakamlarının eklenmesi suretiyle hesaplanır. II sayılı cetvelde yer alan unvanlarda değişiklik yapmaya ve yeni unvanlar ilave etmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. Bu ek göstergeler, ilgililerin belirtilen sınıf ve görevlerde bulundukları sürece ödemelere esas alınıp, terfi bakımından kazanılmış hak sayılmaz. Kurumların 1, 2, 3 ve 4 üncü dereceli kadrolarına atananlara uygulanacak ek göstergeler, ilgililerin daha önce bulunmuş oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya ekli I sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (g) bölümünde belirtilen görevlerde kazanılmış hak aylık derecelerine göre alabilecekleri ek göstergelerden düşük olamaz.”

IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ’NE ÖNERİSİ

Başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek hazırlanan “Ret Kararı Önerisi” Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE

A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
Başvuran özetle, 25/12/1996 tarihinde polis memuru olarak görev yapmakta iken, naklen Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne Veri Hazırlama Kontrol İşletmeni unvanıyla atandığını belirterek, mülga 5434 sayılı Kanunun Ek 67 inci maddesi kapsamında emeklilik açısından yüksek ek göstergeden (1 inci derece polis memuru kadrosu için tanınan) yararlanmayı talep etmektedir.

657 sayılı Kanunun 43 üncü maddesinin değişik (B) bendinin ikinci fıkrasında kurumların 1, 2, 3 ve 4. dereceli kadrolarına atananlara uygulanacak ek göstergelerin, ilgililerin daha önce bulundukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya ekli (I) sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfının (g) bölümünde belirtilen görevlerdeki kazanılmış hak aylık derecelerine göre alabilecekleri ek göstergelerden düşük olamayacağı hükme bağlanmıştır.

Bu kapsamda söz konusu maddenin uygulamasına ilişkin ortaya çıkan tereddütlerin giderilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması amacıyla Maliye Bakanlığınca 148 seri Nolu Devlet Memurları Genel Tebliği hazırlanıp 28/09/1997 tarihli ve 23124 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Tebliğ’de; Danıştay Onuncu Dairesinin 25/3/1990 tarih ve 1989/845 Esas, 1990/750 sayılı Kararı ile Sayıştay Temyiz Kurulunun 22/6/1994 tarih ve 7508 sayılı ilamındaki atama yoluyla kariyer sınıfının dışında bir sınıfta çalışmak durumunda kalanların, kariyer sınıfta kazanılmış hak aylıklarına göre alacakları ek göstergeden düşük olmamak üzere ek göstergeden yararlandırılarak mağdur edilmemelerinin amaçlanmış olması nedeniyle madde hükmünün kariyer hizmet sınıfının dışında bir hizmet sınıfının ilk dört dereceli kadrolarına atananları kapsamakta olduğu açıklamasına yer verilerek, 43 üncü madde uygulanmasında ilgililerin kariyerleri ile ilgili ek göstergeden yararlanabilmelerinin kariyerleri dışındaki görevlere ilk atamalarının kurumların 1-4 dereceli kadrolarına olması halinde mümkün olabileceği, bu şekilde atanmamış olanların anılan madde gereğince kariyerleri ile ilgili ek göstergeden yararlandırılmasının mümkün bulunmadığı belirtilmiştir.

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Kurumumuza gönderilen cevabi yazıda ise özetle, başvuranın polis memuru olarak görev yapmakta iken 11 inci derecede bulunduğu, bu derecede herhangi bir ek gösterge rakamından yararlanmasının mümkün olmadığı, 5434 sayılı Kanun’un ek 67 inci maddesinin birinci fıkrasının “Daha önce atanmış oldukları kadro, görev veya aylık almış oldukları dereceler için belirlenmiş olan ek göstergelerden daha düşük ek gösterge ödenmesi gereken veya ek göstergesi olmayan bir kadro, görev veya dereceye atanma” koşulunu aradığı, bu kapsamda başvuranın 25/12/1996 tarihinde Emniyet Hizmet Sınıfı'nda yer alan 11 inci derece (ek göstergesiz) polis memurluğu kadrosundan Genel İdari Hizmetler Sınıfı'ndaki memurluk kadrosuna atandığı dikkate alındığında 1 inci derece polis memuru kadrosu için tanınan 3.000 (15.01.2023 itibariyle 3.600) ek gösterge rakamından yararlandırılmasının hukuken mümkün olmadığı ifade edilmektedir.

Benzer konu hakkında Kurumumuzun 04/04/2018 tarihli ve 2017/12459 sayılı dosyasında verilen Ret Kararında; “Öğretmen kadrosunda görev yapmaktayken kariyeri dışındaki ilk ataması 1-4 dereceli kadroya yapılmayan başvuranın, 657 sayılı Kanunun 43 üncü maddesi gereği öğretmenlere uygulanan ek göstergeden yararlandırılmasına imkân bulunmadığı, bu nedenle emekli aylığının hesabına esas ek göstergesinin 1. Derece kazanılmış hak aylığı ve tıbbi teknolog unvanı üzerinden 2200 olarak belirlendiği anlaşıldığından, başvuranın emeklilik işlemlerinde esas alınan ek göstergenin belirlenmesinde hukuka ve hakkaniyete aykırı bir durum bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.” denilmektedir.

İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme

28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; İdarenin Kurumumuz tarafından istenen bilgi ve belgeleri süresinde gönderdiği ve “makul sürede karar verme” ve “kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi” ilkelerine uygun davrandığı, yine idare tarafından şikâyetçiye makul sürede cevapların verildiği ancak şikâyetçiye verilen cevaplarda işleme karşı hangi sürede hangi mercilere başvurulabileceğinin gösterilmemiş olması sebebiyle “karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uygun davranmadığı görülmüş olup, idarenin bahse konu ilkelere de uygun davranması önerilmektedir.

VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN YASAL MEVZUAT

6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren ilgili idare işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup, Ankara İdare Mahkemesine yargı yolu açıktır.

VII. KARAR

Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE;

Kararın BAŞVURANA ve İÇİŞLERİ BAKANLIĞINA tebliğine;

Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.

Gazete Memur