Cezaevi ve Denetimli Serbestliklerde Çalışan Meslek Elemanları İyileştirme Bekliyor
5275 sayılı Ceza Ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki kanunda yer alan; Madde 73- (1) Hükümlünün geçmişi, suçluluk nedenleri, suç sicili, fizik yeteneği ve ruhsal yapısı, kişisel doğası, arz edebileceği tehlike hâlleri, hapis cezasının süresi, salıverildikten sonraki beklentisi dikkate alınarak, toplumun hukuka uygun hareket eden ve üretken bir üyesi olarak yaşamını sürdürmesini sağlayacak ve bireysel ihtiyaçlarına uygun bir biçimde iyileştirme programları uygulanır. Bu programların hazırlanması ve uygulanması amacıyla ceza infaz kurumlarında eğitim ve psiko-sosyal hizmet servisleri oluşturulur.
KAMUBİZ.COM İnstagram KANALI İÇİN TIKLAYINIZ
Madde 75- (1) Ceza infaz kurumlarında bulunduğu süre içinde hükümlüye, kişiliğini geliştirecek, eğitimini güçlendirecek, yeni beceriler elde etmesini, suç işleme eğilimini yok etmeyi sağlayacak ve salıverilme sonrasına hazırlayacak programlar uygulanır.
(2) Hükümlünün yaş, ceza süresi ve yeteneklerine öncelik verilerek ekonomik ve kültür durumuna uygun biçimde düzenlenen eğitim programları; temel eğitim, orta ve yükseköğretim, meslek eğitimi, din eğitimi, beden eğitimi, kütüphane ve psiko-sosyal hizmet konularını kapsar.
29/03/2020 tarihinde yayınlanan Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmeliğin 6.madde ç bendinde Psiko-sosyal yardım servisinde: Psikolog ve sosyal çalışmacı, sosyolog ve çocuk gelişimi uzmanı.
e bendinde Eğitim ve öğretim servisinde: Öğretmen, eğitim uzmanı ve kütüphaneci.
Aynı yönetmeliğin 88.maddesi 3.fıkrasında (3) Eğitim programları; temel eğitim, orta ve yükseköğretim, meslek eğitimi, din eğitimi, beden eğitimi, kütüphane ve psiko-sosyal hizmet konularını kapsar.
10/11/2021 tarihinde yayınlanan Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliğinin 4.maddesi ı bendinde Denetimli serbestlik uzmanı: Denetimli serbestlik müdürlüğünde ek ders karşılığı görev yapan öğretmenler ile geçici veya kadrolu görev yapan psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog ve öğretmeni,
Bu personeller Cezaevi ve Denetimli Serbestlik Müdürlüklerinde sivil memur olarak görev yapmaktadırlar. Ancak sivil memur olmalarına rağmen sendika hakkı yoktur. Sendika hakkı elde etmek istemektedirler. Kurumlarda yaklaşık 15- 20 bin sivil personel (psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, öğretmen, teknisyen, sağlık memuru, idare memuru, şoför, ambar memuru, aşçı, kaloriferci, bilgisayar işletmeni, hizmetli, şef, sayman vb.) görev almaktadır. (4688 sayılı kanun madde 15)
Sendika kanununda yer alan TSK ve Emniyet Mensubu sivil personeller anayasa mahkemesinin kararları ile sendikalara üye olabilmektedir. Ya yasa değişikliği ya da anayasa mahkemesi kararı gereklidir.
Kaldı ki Cezaevlerine ve Denetimli Serbestlik Müdürlüklerine Adalet Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yaptığı protokollere göre imamlar veya vaizler ek ders karşılığı görevlendirilmektedir. Vaizler, DİB personeli olup ceza infaz kurumlarında çalışan kamu görevlileri olmasına rağmen sendika hakları mevcuttur. Sendikalara üyelikleri vardır.
Ancak Cezaevlerinde çalışan biz psikolog, sosyal çalışmacı ve sosyologların sendika hakkı olmadığı için toplu sözleşmelerde iş kolunda değerlendirilmeyip, yetkili olan sendikalar tarafından sorunları dikkate alınmamaktadır. Bu yüzden en son yapılan 6.toplu sözleşmede (2021-6.toplu sözleşme) sendikaların destek verdiği sağlık hizmetleri sınıfında yer alan Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu, Sağlık Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı madde 36 ve madde 45’ten ötürü sağlık ek ödemeleri % 20 artırılmış ve bu şekilde ödeme almaktadırlar. Ancak Cezaevi ve Denetimli Serbestliklerde çalışan psikolog, sosyal çalışmacı ve sağlık memurları unutulmuştur. Sosyologlar lisans mezunu olmasına rağmen teknik hizmetler sınıfı kapsamında toplu sözleşme kazanımı, 3600 ek gösterge artırımından yararlanamamaktadırlar.
Yine sendika üyelikleri olmadığı için sendikaya üye olan memurların 3 ayda bir aldığı ikramiyeden de faydalanamamaktadırlar.
Cte’de görev yapan psikolog, sosyal çalışmacı ve sağlık memurları Sağlık Bakanlığı’nda çalışan meslektaşları gibi 12/08/2022’de çıkarılan Sağlık Bakanlığı Ek Ödeme Yönetmeliği içerisinde yer almamaktadırlar. Bunun neticesinde ek ödeme, teşvik ödemesi, döner sermaye gibi ekstra ücretleri yoktur.
6. Dönem toplu sözleşmede Adalet Hizmet Tazminatında da bir artış olmuştur. Ancak Adalet Bakanlığı memuru olan bu kişiler Adalet Hizmet tazminatı da alamamaktadırlar. Bu artış ile birlikte Adalet Hizmet Tazminatı alan İnfaz Koruma Memuru maaşı psikolog maaşını geçmiştir.
Psikolog, sosyal çalışmacı ve sağlık memurları sağlık hizmetleri sınıfında olmasına rağmen sağlık çalışanlarına yapılan iyileştirmelerde yer alamadı. Aynı şekilde Adalet Bakanlığı çalışanı olmasına rağmen Adalet Hizmet Tazminatı alamıyor. Bu arada kalmışlığın son bulmasını istiyoruz.
Yukarıda belirttiğim mevzuat çerçevesinde psikolog, sosyal çalışmacı ve sosyologların en önemli mağduriyet konusu ise birlikte görev yaptığı öğretmenler ile aynı yasa, yönetmelik çerçevesinde çalışmasına rağmen psikologların daha fazla iş yükü ve yasal sorumluluğu olmasına rağmen öğretmenlerden totalde daha az ücret almaktadırlar. Öğretmenler derse girmediği halde kadrosu sebebiyle haftalık 22 saat ek ders ücreti almaktadır. Almış oldukları ek ders ücreti, cezaevlerinde dezavantajlı bireylerle birlikte çalışmalarından ötürü diğer öğretmenlere göre % 25 artırımlı almaktadırlar. Ayrıca hafta sonu sınavlarına katılarak sınav ücreti de almaktadırlar. Yine 657 sayılı DMK 32. Maddesine göre hazırlık ödeneği adı altında her yıl okul açılışlarında (MEB’de görev yapmamalarına rağmen) ek olarak ücret almaktadırlar. Bu da onların maaşlarına ekstra bir getiridir.
Hal böyleyken çıkan öğretmenlik kanunu ile birlikte kariyer basamakları yönetmeliği ile maaş farkı daha da artmıştır. Psikolog, sosyal çalışmacı ve sosyoloğun böyle bir ek getirisi yoktur. Bu da aradaki aylık olarak ele geçen ücret farkını 6.000 ile 7.000 TL (gelen zamlara göre farklılık gösterir) arasına çıkartmaktadır. Bu gelir adaletsizliğinin giderilmesini, eşit işe eşit ücret ilkesinin kurum içerisinde düzenlenmesini beklemektedirler.
Çünkü psikologlar, sosyal çalışmacılar ve sosyologlar da dezavantajlı bireyler ile bireysel görüşme yapmakta, iyileştirme faaliyetlerine katılmakta, sigara, alkol, madde bağımlılığı, öfke kontrol eğitimi, salıverilme sonrası mahkûm gelişimi, aile içi şiddet eğitimi, iş hayatında iletişim, şehirde yaşam kültürü oluşturma ve zaman yönetimi gibi çalışmalar yaparak bireyleri topluma kazandırmaya çalışmaktadırlar. Aynı dezavantajlı bireylerle çalışan öğretmenlere ek ders ücreti artırımlı ödenmekte iken psikolog, sosyal çalışmacı ve sosyologların yaptıklarından ötürü ekstra bir getirisi yoktur.
Bu kanun ve yönetmeliklerden anlaşılacağı üzere hükümlülerin iyileştirme faaliyetlerine katılarak takibi psikolog, öğretmen, sosyal çalışmacı ve sosyologlar tarafından yapılmakta olup bu iyileştirme faaliyetlerini yürüten birimler olan eğitim servisi ve psikososyal servis içerisindeki ücret dengesizliğinin giderilmesi gerekmektedir. Daha önceki yıllara göre psikolog, sosyal çalışmacı alımının öğretmenlere göre arttığı ve eğitim iyileştirme faaliyetlerinde bil fiil rol almalarından ötürü mevzuat güncellemesi yapılması gerektiği düşünülmektedir. Gerekirse daha önce meclisin gündemine gelen ve yasalaşamayan İnfaz ve İyileştirme Uzmanı adı altında psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog ve öğretmen unvanlarının tek çatı altında toplanarak düzenleme yapılmasını beklemektedirler.
WhatsApp Grubumuz İçin TIKLAYINIZ
