Asgari ücretteki artış memur maaşların etkiler mi?
İşte asgari ücret artışının memur maaşlarına etkisi..Her yıl aralık ayı sonunda Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı’na göre belirlenen asgari ücret tutarı 83,6 milyon vatandaşı doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir. Bu nedenle de ister istemez asgari ücret belirlenirken hararetli bir tartışma yaşanmaktadır.
Asgari ücretteki artışlar, memurların ve sözleşmeli personelin de içinde bulunduğu 83,6 milyonu doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir. Kimilerinin eline geçen ücret tutarı artarken kimilerinin de üzerindeki mali yük artmaktadır. Bazıları da aylık almaya başlamaktadır. Dolayısıyla asgari ücret artışı birçok kesimi doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen bir özellik arz etmektedir. 10 başlıkta konuyu açıklayacağız.
1- Asgari ücret memur maaşlarını doğrudan etkiliyor
Belirlen asgari ücretten gelir vergisi alınmayacağı için asgari ücretliler için belirlenen brüt tutar kadar bütün çalışanların vergi matrahından indirim yapılmaktadır. Bu nedenle memurlar ve sözleşmeli personel için de asgari ücretin önemli bir etkisi bulunmakta ve doğrudan etkilenmektedir.
2- Yasal düzenleme yapılmadığı için bekâr ve çocuklu çalışanlar aynı asgari ücreti alıyor
Asgari ücretin brüt tutarı aynı olmakla birlikte ele geçen net ücret tutarı medeni durumdan dolayı asgari ücretliler arasında değişmekteydi. Asgari ücretten gelir ve damga vergisi kaldırıldığı için şimdi evli ve çocuklu asgari ücretli ile bekâr asgari ücretli aynı net ücreti alacaktır. Bize göre bu konuda düzenleme yapılması uygun olacaktır.
3- Asgari ücret evde bakım parası alacakların belirlenmesinde etkilidir
Bakıma muhtaç engelli ve bakıma muhtaç engelliye evde bakım hizmeti veren kişilere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından ödenmekte olan evde bakım ücretleri memur maaş katsayısına göre belirlendiği için asgarî ücret artışı evde bakım ücretini etkilemiyor. Ancak, asgari ücret evde bakım parası alacakların belirlenmesinde etkili olmaktadır. Yani asgari ücretin çok artması birçok yeni kişiye maaş bağlanması anlamına gelmektedir.
4- Asgari ücretteki artış sigortalıların borçlanma tutarını arttırır
Yine sigortalıların borçlanma tutarları da asgari ücretle doğrudan ilgilidir. Bu nedenle borçlanma yapacak sigortalıların ödeyecekleri borçlanma tutarları da artmaktadır. Ayrıca, isteğe bağlı sigortalıların ödeyecekleri sigorta prim tutarlarından tutun da yurt içi ve yurt dışı borçlanma tutarlarına kadar birçok ödeme asgari ücrete bağlıdır. Yine Bağ-Kur’luların ödeyecekleri prim tutarları ile SGK tarafından kesilen idari para cezalarının tutarı da asgari ücret tutarına göre belirlenmektedir.
Asgari ücret ne kadar yüksek olursa ödenecek prim tutarları ile ödenecek idari cezalar da o kadar yüksek olabilmektedir. Bu nedenle asgari ücret artışları, başta prim gelirleri artacağı için Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ile ücretleri artacağı için asgari ücretle çalışanları ziyadesiyle mutlu etmektedir.
Bu nedenle borçlanma yapacakların ellerini çabuk tutarak aralık ayı bitmeden borçlanma yapmalarını öneririz. Aksi takdirde 1 Ocak itibarıyla yani bir günlük farkla asgari ücretteki artış oranı kadar borçlanma tutarları artacaktır.
5- Asgari ücret milyonlarca GSS’linin ödeyeceği tutarı arttıracak
Genel sağlık sigortası kapsamında olanların ödeyecekleri GSS primleri de asgari ücrete göre belirlendiğinden asgari ücret artışı, ödenecek GSS primlerini de arttırmaktadır. Bu ödeme ise milyonlarca GSS’linin ödeyeceği prim yükünü arttırmaktadır. GSS’lilerin ödeyecekleri tutarlar ise asgari ücretin % 3 ü kadardır.
6- Asgari ücret işsizlik sigortası ve sigorta primine esas kazanç tavanını arttıracak
KAMUBİZ.COM İnstagram KANALI İÇİN TIKLAYINIZ
İşsizlik ödeneği tutarı, onaltı yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçememektedir. Alt limit ise brüt asgari ücretin yüzde 40’ıdır. Dolayısıyla asgari ücret artışı işsizlik ödeneğinin hem tabanını hem de tavanını arttıracaktır
7- Asgari ücret artışı, ödenen rapor parasını da arttıracak
Sigortalılara (memurlar hariç) yapılan geçici iş göremezlik ödeneği; iş kazasının veya doğumun olduğu tarihten, meslek hastalığı veya hastalık halinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki oniki aydaki son üç ay içinde, sigortalı adına SGK’ya bildirilmiş olan prime esas kazançlarının, bu süredeki gün sayısına bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama günlük kazanç esas alınarak hesaplanır. Dolayısıyla asgari ücret artışı SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği tutarını arttıracaktır.
8- Asgari ücret artışı istisna tutulacak yemek parası, çocuk ve aile zammını da arttırıyor
5510 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların prime esas kazançlardan istisna tutulacak yemek parası, çocuk zammı ve aile zammı (yardımı) tutarları asgari ücrete göre belirlenmektedir. Buna göre yemek parası asgari ücretin günlük tutarının % 6’sı kadardır. Çocuk zammı aylık olarak asgari ücretin % 2’si kadar, aile zammı (yardımı) tutarı ise asgari ücretin % 10’u kadardır.
9- Muhtar maaşları asgari ücret artışından etkilenir
2108 sayılı Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik Yasasının 1 inci maddesine göre; Köy muhtarları ile şehir ve kasaba mahalle muhtarlarına, 14.750 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık ödenek verilmektedir. Bu ödenek damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmamaktadır. Bu ödeneğin net tutarının net asgari ücret tutarının altında kalması halinde aradaki fark, ödenek için öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ayrıca ödenmektedir.
Dolayısıyla asgari ücret tutarındaki artışın muhtar maaşlarını doğrudan etkilediğini ifade edebiliriz. Nitekim katsayıya göre muhtar maaşı 4.921 TL olması gerekirken asgari ücretin 5.500 TL olmasından dolayı muhtarlara Temmuz ayı sonrasında 5.500 TL ödeme yapılmıştır. 2023 yılında da bu rakamın üzerine çıkılacağı aşikardır.
Sonuç olarak, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı asgari ücret artışları sonrasında prime esas kazançların alt ve üst sınırları ile bazı işlemlere esas tutarlarla ilgili olarak genelge çıkarttığı zaman asgari ücret artışlarının nasıl bir mali yük getirdiği daha net görülecektir. Asgari ücretlerdeki artışların kimilerini sevindirirken kimilerini de üzebildiğini ifade edebiliriz. Ümit ederiz ki asgari ücretlileri sevindiren bu artış kayıt dışı istihdamı tetiklemez.
10- Asgari ücret esnaf oda başkanlarının maaşlarını da arttırıyor
Asgari ücret artışın en fazla sevindirdiği grup asgari ücretle çalışanlardan ziyade bazı oda başkanları olmaktadır. Çünkü 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun aylık ücretler ve huzur haklarını düzenleyen 56’ncı maddesinde ücretler asgari ücrete endekslenmiştir.
Buna göre esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının yönetim kurulu üyelerinin huzur hakları, yönetim kurulu başkanı ve başkan vekilleri ile denetim kurulu ve disiplin kurulu üyelerine verilecek aylık ücretler ile merkez dışından genel kurul, başkanlar kurulu, yönetim kurulu, denetim kurulu ve disiplin kurulu toplantılarına katılacak üyelere ve bunların görevlendirilmelerinde ödenecek yolluk ve konaklama ücretleri, aşağıda belirtilen hadleri aşmamak kaydıyla ilgili esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının genel kurullarınca belirlenmektedir. Genel kurullarda yapılan oylamada ise genellikle kanundaki limitler oylanarak kabul edilmektedir. Kanuna göre yönetim kurulu başkanlarına yapılacak ücret ödemeleri üye sayılarına göre asgari ücretin katları şeklinde belirlenmektedir.
Ahmet Ünlü
WhatsApp Grubumuz İçin TIKLAYINIZ
