Toplu sözleşmede bu taleplerin hayata geçirilmesi zor!

Memurlar açısından önemli taleplerin yer aldığı Toplu Sözleşme’de ön müzakere süreci tamamlandı. 

Memurların ve diğer kamu görevlilerinin 2024 ve 2025 yıllarını kapsayan toplu sözleşme görüşmelerinde öne çıkan taleplerini önceki yazılarımızda açıklamıştık. Bugün de kaldığımız yerden devam ederek toplu sözleşme görüşmelerinde yetkili sendika olan Memur-Sen Konfederasyonu’nun toplu sözleşmede öne çıkan taleplerini açıklamaya çalışacağız.

Ölüm yardımı ödeneği çok yetersiz
Toplu sözleşme teklifinin 67’nci maddesinde ölüm yardımı ödeneğinin arttırılması talep edilmektedir. Buna göre teklifin ölüm yardımı ödeneği başlıklı 67’nci maddesinde; “657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 208’inci ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 177’nci maddesinde öngörülen ölüm yardımı ödenekleri, iki kat fazlasıyla ödenir” ifadesine yer verilmiştir.

Mevcut durumda ölen devlet memurunun yakınlarına 9500 x 0,509796 = 4.843,06x2 = 9.686,12 TL tutarında ölüm yardımı ödenmektedir. Teklifin kabul edilmesi halinde 9.686,12 *2= 19.372,24 TL ölüm yardımı ödenecektir.

Daha önceki yazılarımızda ölüm yardımı tutarlarının düşük olduğunu ifade etmiştik. Bu nedenle bu teklifin makul olduğunu düşünüyoruz. Kaldı ki bu ödenek arttı diye kimse ölüme koşmayacaktır. Azda olsa ölen devlet memurunun yakınlarına bir katkı sağlayacaktır.

    WhatsApp Grubumuz İçin TIKLAYINIZ
 

Evlenme yardımı ödeneği talep ediliyor
Toplu sözleşme teklifinin 68’inci maddesinde evlenme yardımı ödeneğinin arttırılması talep edilmektedir. Buna göre teklifin evlenme yardımı ödeneği başlıklı 68’inci maddesinde; “Kamu görevlilerine, 633 sayılı KHK’nın Ek 2’nci madde kapsamında yapılan ödeme hariç olmak üzere, en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 5 katı tutarında evlenme yardımı ödeneği verilir.

Yukarıdaki fıkra kapsamında yapılacak evlenme yardımı hariç olmak üzere evlenen kamu görevlilerine istekleri halinde 3 yıl geri ödemesiz ve 48 ay vadeli 300.000 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda faizsiz evlilik ödeneği verilir.

Yukarıdaki ödenekler, bir defa verilir ve aynı kişi için birden fazla ödeme yapılamaz. Evlenme yardımı ve evlilik ödeneği, evliliğin ilgili kanun hükümlerine göre gerçekleştiği tarihten sonraki üç aylık süre içerisinde kamu görevlilerinin idarelerine bildirimde bulunmaları halinde verilir ve bildirimi izleyen bir ay içerisinde ödenir. Evliliğin iki kamu görevlisi arasında gerçekleşmesi halinde, evlenme yardımı ödeneği her iki kamu görevlisine, evlilik ödeneği ise %50 olarak ayrı ayrı eşlere ödenir. Evlenme yardımı ödeneğinden damga vergisi dahil herhangi bir kesinti yapılmaz” ifadesine yer verilmiştir.

Teklife göre talep edilen evlenme yardımı tutarı 9500 x 0,509796 = 4.843,06x5 = 24.215,31 TL’dir. Ayrıca 3 yıl geri ödemesiz ve 48 ay vadeli 300.000*0,509796 = 152.938,8 TL faizsiz evlilik kredisi talep edilmektedir.

Yemek bedelinde yüzde elli sınırının uygulanması isteniyor
Toplu sözleşme teklifinin 69’uncu maddesinde kamu görevlilerinden alınacak yiyecek yardımının her yıl belirlenen tutarın yüzde ellisini geçememesi talep ediliyor. Buna göre teklifin Kamu Görevlilerinden Alınabilecek Yiyecek Yardımı Tutarı başlıklı 69’uncu maddesinde; “Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde, ilgili mevzuat hükümleri uyarınca tayın bedeli veya başka adlar altında aylık veya günlük yemek bedeli verilemeyen kamu görevlilerinden alınacak günlük yemek bedeli tutarı, ilgili personel için Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği Uygulama Tebliğinde asgari olarak belirlenen tutarın %50’sini geçemez” ifadesine yer verilmiştir.

Memurlardan 2023 yılında 3,81-15,55 lira arasında, sözleşmeli personelden 4,64-18,59 lira arasında öğle yemeği bedeli tahsil edilmekte olup bu tutarın yarısının alınması talep edilmektedir.

Instagram sayfamızı takip etmek için tıklayınız
 

Kamu görevlilerinin tamamına giyecek yardımı verilmesi isteniyor
Toplu sözleşme teklifinin 71’inci maddesinde kamu görevlilerinin tamamına giyecek yardımı ödenmesi talep ediliyor. Buna göre teklifin Giyecek Yardımı ödeneği başlıklı 71’inci maddesinde; “Kamu görevlilerine, a) 2024 yılı için 3.000 TL, b) 2025 yılı için 4.000 TL tutarında giyecek yardımı ödeneği verilir. Bu ödenek, her iki yılın da Şubat ayı aylıklarıyla birlikte ödenir.

Birinci fıkrada belirtilen ödeneğin verilmesi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu veya diğer personel kanunlarına göre verilmesi gereken giyecek yardımları ile kurumların özel mevzuatları ve dahil oldukları hizmet kolu toplu sözleşmesi gereğince verilmesi gereken giyecek yardımlarından yararlanmaya engel teşkil etmez.

Giyecek yardımından ilgili mevzuatı kapsamında ayni olarak yararlandırılmasına karar verilen personel için ödenecek giyim yardımı ödeneği; bu yardımdan yılda bir kez yararlanması gerekenler için 6.000 TL’den, yazlık-kışlık şeklinde yılda iki kez yararlanması gerekenler için 8.000 TL’den fazla olamaz ve bu şekilde ayni olarak giyecek yardımından yararlanacaklar için ilgili Bakanlıkça/kurumca ayrıca birim fiyat tespiti yapılmaz. Bu fıkrada belirtilen tutarlar, 2025 yılı için %20 artırımlı uygulanır. (görev gereği giyilmesi gereken üniforma, iş elbisesi ve benzeri zorunlu kıyafetlerin ayni olarak yapılması esas olup bu maddenin kapsamında değildir.) Giyecek yardımından sözleşmeli personel de aynı usul ve esaslar dahilinde faydalandırılır” ifadesine yer verilmiştir.

-Bu talep makul olmakla birlikte mevcut konjonktürde hayata geçirilmesi oldukça zordur.

Kamu görevlilerine dini bayram ikramiyesi verilmesi isteniyor
Toplu sözleşme teklifinin 72’nci maddesinde kamu görevlilerinin tamamına dini bayram ikramiyesi ödenmesi talep ediliyor. Buna göre teklifin Dini Bayram İkramiyesi başlıklı 72’nci maddesinde; “Kamu görevlilerine, Ramazan ve Kurban bayramlarında, bayram öncesi ödenen son aylıklarıyla birlikte en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) 2 katı tutarında dini bayram ikramiyesi net olarak ödenir” ifadesine yer verilmiştir.

Teklife göre dini bayramlarda 9500*0,509796 = 4.843,062 *2 = 9.686,12 TL ödeme yapılması talep ediliyor.

-Emeklilere yapılan bayram ikramiyesine benzer bir talep içermekte olup, bu talebin yerine getirilmesinin oldukça zor olduğunu düşünüyoruz.

Kamu görevlilerinin gelir vergisi oranının yüzde 15’ten fazla olmaması isteniyor
Toplu sözleşme teklifinin 73’üncü maddesinde kamu görevlilerinin gelir vergisi oranının yüzde 15’ten fazla olmaması talep ediliyor. Buna göre teklifin Maaş/Gelir Kaybı Tazmini/Gelir Vergisinin %15’ini Aşan Kısmının Kamu İşverenince Ödenmesi başlıklı 73’üncü maddesinde; “Kamu görevlilerinin gelir vergisi kesintisinin, gelir vergisinin hesabına esas oranın %15’i aşmasından kaynaklanan kısmının net tutarı kesintinin ilgili olduğu aya ilişkin ücret veya aylık ile birlikte ayrıca ödenir. Kamu görevlilerinin yararlanmakta olduğu taban aylık tutarının tamamı gelir vergisinden muaf tutulur” ifadesine yer verilmiştir.

Asgari ücretten gelir vergisinin kaldırılması sonrasında hem işçiler için hem de memurlar için gelir vergisi oranının sabitlenmesi talebi ağırlık kazanmaya başlamıştır.

-Bu talebin yerine getirilmesinin mümkün olmadığını düşünüyoruz.

Sonuç olarak kamu görevlilerinin mali olarak içinde bulunduğu durumun çok da iyi olmadığını açıklamaya gerek yoktur diye düşünüyoruz. Ancak ülke olarak ciddi bir ekonomik sıkıntıdan geçtiğimizi dikkate aldığımızda yukarıda belirtmiş olduğumuz bazı taleplerin hayata geçirilmesinin oldukça zor olduğunu düşünüyoruz.

Ahmet Ünlü / Yenişafak