Danıştay'dan polislerin sendika üyeliği hakkında emsal karar
Bilindiği üzere, 08/03/2018 tarih ve 30354 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 8/6. maddesinin (t) bendinde, "Kanuna aykırı olarak sendikalara üye olmak, sendikaların veya üyesi bulunmadıkları derneklerin yapacakları bilimsel, kültürel ve teknik nitelik taşımayan açık veya kapalı yer toplantılarına ya da gösteri yürüyüşlerine görevli olmaksızın katılmak, açık yer toplantı ve gösteri yürüyüşlerine resmi kıyafetli veya silahlı olarak katılmak ya da üyesi bulundukları derneklerin tüzüklerinde belirtilen amaçları dışındaki çalışmalarını veya bu nitelikteki toplantı ya da gösteri yürüyüşlerini düzenlemek veya bunlara katılmak" fiiline yer verilmiştir.
Bu tarihten öce sendikaya üye olan polis memuru meslekten atılmıştır.
Bu işleme karşı açılan davada Danıştay 5. Dairesi polis memurunu haklı bularak işlemi iptal etmiştir. Gerekçe olarak, dava tarihinde yürürlükte bulunan "Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğünde" "sendika üyesi olmak" fiilinin, disiplin cezası gerektiren fiiller arasında sayılmaması gösterilmiştir.
Danıştay İDDK'da bu kararı hukuka uygun bularak onamıştır.
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
ESAS NO: 2019/189
KARAR NO: 2020/2796
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : . Müdürlüğü
VEKİLİ:
DİĞER DAVALI:
VEKİLİ:
KARŞI TARAF (DAVACI) : .
VEKİLİ:
İSTEMİN KONUSU:
Danıştay Beşinci Dairesinin 20/06/2018 tarih ve E:2016/18447, K:2018/15104 sayılı kararının dava konusu işlemin iptali ile yoksun kalınan özlük ve parasal hakların dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
İl Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapan davacının, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün 8/32. maddesi uyarınca meslekten çıkarma, aynı Tüzüğün 15. maddesi uyarınca bir alt ceza uygulanmak suretiyle yirmi dört ay uzun süreli durdurma cezası ile cezalandırılmasına, öğrenim durumu itibarıyla yükselebileceği kadronun son kademesinde bulunduğundan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/5. maddesi uyarınca cezanın, brüt aylığının 1/4 oranında kesilmesi şeklinde uygulanmasına ilişkin . tarih ve . sayılı işlem ile dayanağı olan Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün tamamının iptali ve işlem nedeniyle yoksun kalınan özlük ve parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti:
Danıştay Beşinci Dairesinin 20/06/2018 tarih ve E:2016/18447, K:2018/15104 sayılı kararıyla;
Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü yönünden;
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'na dayanılarak, anılan Kanun'un 83. maddesiyle verilen yetki doğrultusunda hazırlanan ve Danıştay incelemesinden de geçerek yürürlüğe giren dava konusu Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü'nün 8/32. maddesindeki düzenleme ile "Sendikaların veya üyesi bulunmadıkları derneklerin yapacakları bilimsel, kültürel ve teknik nitelik taşımayan açık veya kapalı yer toplantılarına veya gösteri yürüyüşlerine görevli olmaksızın katılmak, üyesi veya ortağı bulundukları tüzel kişiliklerin kapalı yer toplantılarına silahlı olarak veya açık yer toplantı ve gösteri yürüyüşlerine resmi giysili veya silahlı olarak katılmak veya üyesi bulundukları derneklerin tüzüklerinde belirtilen amaçları dışındaki çalışmalarını veya bu nitelikteki toplantı veya gösteri yürüyüşlerini düzenlemek veya bunlara katılmak" fiilinin karşılığı disiplin cezasının düzenlendiği, anılan düzenlemenin, polislik mesleğinin önem ve özelliği dikkate alınarak, toplum nazarındaki saygınlığının korunması ve teşkilat personeline duyulan güvenin sarsılmamasını sağlamak amacını haiz olduğu,
Davacı tarafından, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün tamamının ve Yüksek Disiplin Kurulunun... tarih ve ... sayılı kararının dayanağı olan Tüzüğün 8/32. maddesinin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na aykırı olduğu iddia edilmekte ise de; 657 sayılı Kanun'un 1. maddesinde belirtildiği üzere; Emniyet Teşkilatı mensuplarının anılan Kanun kapsamı dışında bırakıldığı ve özel kanunlarına tabi oldukları, dava konusu düzenlemenin dayanağının işlem tarihinde yürürlükte bulunan "Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü"nün dayanağının 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun işlem tarihinde yürürlükte bulunan 83. maddesi olduğu, iptali istenen düzenlemede üst normlara ve hukuka aykırılık bulunmadığı;
Bireysel işlem yönünden ise;
İşlem tarihi itibarıyla yürürlükte olan 4688 sayılı Kanun'un 15. maddesinde yer alan kısıtlayıcı hükümler nedeniyle emniyet hizmetleri sınıfı ve emniyet teşkilatında çalışan diğer hizmet sınıflarına dahil personelin sendikalara üye olamayacakları gibi yeni sendika kuramayacakları tartışmasız ise de genel olarak yasa koyucu tarafından "önceden izin almaksızın serbestçe" kurulması benimsenen sendikaların, kuruluş koşullarının yokluğu durumunda dahi kapatılması yetkisinin yargı yerine tanındığı, 4688 sayılı Kanun'un 15. maddesine aykırı olarak emniyet hizmetleri sınıfına mensup kamu görevlilerince kurulmak istenilen ve kısa adı "Emniyet-Sen" olan sendikanın kuruluşuna ilişkin belgelerin Ankara Valiliğine verilmesinden sonra Valilikçe, adı geçen Sendikanın faaliyetinin durdurulmasına yönelik olarak bir ay içinde iş mahkemesine başvurulmadığından 4688 sayılı Kanun'un 15. maddesine aykırı da olsa önceden izin almaksızın serbestçe kurularak tüzel kişilik kazanmış olan bir sendikanın, mahkeme kararı olmadan faaliyetine son verilmesine ya da tüzel kişiliğin yok hükmünde kabulüne ve buna bağlı olarak üyelerinin sendikal faaliyette bulundukları gerekçesiyle disiplin cezasına çarptırılmalarına hukuken olanak bulunmadığı, Aksi düşüncenin kabulünün, Kanun'da öngörülen kuruluş koşullarının gerçekleşmemesi durumunda, koşulları gerçekleşmediği halde kurulan sendikanın faaliyetinin durdurulması hususunda İş Mahkemelerine tanınan yargı yetkisinin, yürütme yetkisini kullanan idarelerce kullanılması sonucunu doğuracağı, bu nedenle davacıya atfedilen fiilin tamamıyla sendikal faaliyete ilişkin olduğu, davacının, mahkemece hakkında kapatma kararı verilmeyen sendikanın il temsilci yardımcısı sıfatıyla yürüttüğü sendikal faaliyetleri nedeniyle, Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü'nün 8/32. maddesinde meslekten çıkarma cezasını gerektiren eylem, işlem, tutum ve davranışlar arasında sayılan "sendikaların veya üyesi bulunmadıkları derneklerin yapacakları bilimsel, kültürel ve teknik nitelik taşımayan açık veya kapalı yer toplantılarına katılmak" fiilini işlediği iddia edilerek Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün 8/32. maddesi uyarınca meslekten çıkarma, aynı Tüzüğün 15. maddesi uygulanarak bir alt ceza olan yirmi dört ay uzun süreli durdurma cezası ile cezalandırılmasına, öğrenim durumu itibariyla yükselebileceği kadronun son kademesinde bulunduğundan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/5. maddesi uyarınca cezanın, brüt aylığının 1/4 oranında kesilmesi şeklinde uygulanmasına ilişkin bireysel işleminin hukuka aykırı olduğu,
Davacının işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemi yönünden; hukuka aykırılığı yargı kararı ile saptanan işlem nedeniyle ilgililerin uğradığı zararın Anayasa'nın 125. maddesi uyarınca tazmini gerektiği gerekçesiyle,
Davanın Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün iptali istemine ilişkin kısmının reddine, davacının Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün 8/32. maddesi uyarınca meslekten çıkarma, aynı Tüzüğün 15. maddesi uyarınca bir alt ceza uygulanmak suretiyle yirmi dört ay uzun süreli durdurma cezası ile cezalandırılmasına, öğrenim durumu itibarıyla yükselebileceği kadronun son kademesinde bulunduğundan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/5. maddesi uyarınca cezanın, brüt aylığının 1/4 oranında kesilmesi şeklinde uygulanmasına ilişkin . tarih ve . sayılı işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kalınan özlük ve parasal hakların dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:
Davalı idarelerden Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından, sendikal faaliyette bulunmanın 4688 sayılı Kanun'un 15/j maddesi uyarınca teşkilat mensuplarına yasak olduğu hususunda davacının uyarıldığı, bu hususta dikkatinin çekilmiş olmasına rağmen faaliyetine devam ettiği, sürecin başından itibaren sendikal faaliyetlerin içinde yer aldığı ve bu davranışlarıyla da ilgili Tüzük hükmünü ihlal ettiği, her ne kadar davacı tarafından Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü'nde sendika kurmak ve üye olmakla ilgili bir müeyyidenin bulunmadığı öne sürülse de, polislerin sendikal faaliyet içinde bulunmalarının gerek 4688 sayılı Kanun, gerekse Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü hükümleri ile yasaklandığının belli olduğu, davacının sendikal faaliyet gösterdiğinin kendisi tarafından da teyit edildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİNİN DÜŞÜNCESİ:
Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının temyize konu kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı, . İl Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmaktadır.
...Genel Merkezinin . tarih ve . sayılı yazısı ile davacının sendikanın ... İl Temsilci Yardımcısı olarak görevlendirilerek, ... Valiliği İl Polis Disiplin Kurulu toplantılarına ...İl Temsilcisi olarak katılacağının bildirilmesi üzerine 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu'nun 15/j maddesi uyarınca emniyet hizmetleri sınıfında görevli olan kamu görevlilerinin sendika üyesi olamayacağından bahisle davacı hakkında disiplin soruşturması başlatılmıştır.
Soruşturma sonunda Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunun . tarih ve . sayılı işlemi ile davacının, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün 8/32. maddesi uyarınca meslekten çıkarma, aynı Tüzüğün 15. maddesi uygulanarak bir alt ceza olan yirmi dört ay uzun süreli durdurma cezası ile cezalandırılmasına, öğrenim durumu itibarıyla yükselebileceği kadronun son kademesinde bulunduğundan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/5. maddesi uyarınca cezanın, brüt aylığının 1/4 oranında kesilmesi şeklinde uygulanmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu'nun "Sendika üyesi olamayacaklar" başlıklı 15. maddesinin (j) bendinde "Emniyet hizmetleri sınıfı"nda görevli kamu görevlilerinin sendika üyesi olamayacakları ve sendika kuramayacakları hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün 8/32. maddesinde, "Sendikaların veya üyesi bulunmadıkları derneklerin yapacakları bilimsel, kültürel ve teknik nitelik taşımayan açık veya kapalı yer toplantılarına veya gösteri yürüyüşlerine görevli olmaksızın katılmak, üyesi veya ortağı bulundukları tüzel kişiliklerin kapalı yer toplantılarına silahlı olarak veya açık yer toplantı ve gösteri yürüyüşlerine resmi giysili veya silahlı olarak katılmak veya üyesi bulundukları derneklerin tüzüklerinde belirtilen amaçları dışındaki çalışmalarını veya bu nitelikteki toplantı veya gösteri yürüyüşlerini düzenlemek veya bunlara katılmak" fiili,
08/03/2018 tarih ve 30354 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 8/6. maddesinin (t) bendinde, "Kanuna aykırı olarak sendikalara üye olmak, sendikaların veya üyesi bulunmadıkları derneklerin yapacakları bilimsel, kültürel ve teknik nitelik taşımayan açık veya kapalı yer toplantılarına ya da gösteri yürüyüşlerine görevli olmaksızın katılmak, açık yer toplantı ve gösteri yürüyüşlerine resmi kıyafetli veya silahlı olarak katılmak ya da üyesi bulundukları derneklerin tüzüklerinde belirtilen amaçları dışındaki çalışmalarını veya bu nitelikteki toplantı ya da gösteri yürüyüşlerini düzenlemek veya bunlara katılmak" fiili,
meslekten çıkarma cezası gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Her ne kadar 4688 sayılı Kanun'un 15/j maddesinde emniyet hizmetleri sınıfında görev yapan kamu görevlilerinin sendika kurmaları ve üye olmalarının yasak olduğu düzenlenmiş ise de, dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nde "sendika üyesi olmak" fiilinin, disiplin cezası gerektiren fiiller arasında sayılmadığı; uyuşmazlık konusu olayda ise, ...isimli Sendika üyesi olan davacı hakkında, ...Genel Merkezinin... tarih ve ... sayılı yazısı ile, Sendikanın... İl Temsilci Yardımcısı olarak görevlendirilmesi üzerine herhangi bir toplantıya katılması nedeniyle değil, sendika üyesi olmak eylemi nedeniyle soruşturma başlatıldığı ve dava konusu disiplin cezası ile cezalandırıldığı anlaşılmaktadır.
Bu nedenle, sendikaya üye olmak şeklindeki eylemi nedeniyle işlem tarihinde yürürlükte bulunan Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün 8/32. maddesi uyarınca meslekten çıkarma, aynı Tüzüğün 15. maddesi uygulanarak bir alt ceza olan yirmi dört ay uzun süreli durdurma cezası ile cezalandırılmasına, öğrenim durumu itibarıyla yükselebileceği kadronun son kademesinde bulunduğundan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/5. maddesi uyarınca cezanın, brüt aylığının 1/4 oranında kesilmesi şeklinde uygulanmasına yönelik .... tarih ve ... sayılı dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu durumda, Daire kararının, .... tarih ve ... sayılı işlemin iptaline ilişkin kısmında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerden Emniyet Genel Müdürlüğünün temyiz isteminin reddine,
2. Davanın düzenleyici işlem yönünden reddi, bireysel işlemin iptali ile yoksun kalınan özlük ve parasal hakların dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin Danıştay Beşinci Dairesinin 20/06/2018 tarih ve E:2016/18447, K:2018/15104 sayılı kararının temyize konu iptal ve kabule ilişkin kısımlarının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 30/11/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
memurlar.net
