Sosyal güvenlik hakkında merak edilen 10 soru, 10 cevap
Soru 1- Merhaba,Değerli Memurlar net editörü emekli olmayı düşünüyorum. Fakat 1 sorum olacaktı. Cevabınız benim İçin Önemli.
Kendim %40 oranında Doğuştan ve sürekli olarak Ortopedik, engelliyim. 06/11/1997 Yılında Özel sektörde işe başladım ve 1 yıllı geçkin çalıştıktan sonra 01/07/1999 Yılında Devlet memuru olarak göreve başladım. SSK ve Hizmet süremi birleştirdim hizmet sürem yaklaşık olarak 22 yıl oldu.
Bu süre içinde ben vergi indiriminden hiç yararlanmadım ve şu anda yararlanamıyorum.
Konu ile ilgili olarak Benim bazı sorularım olacaktı.
1 ) 657 Engelli kadrosundan ataması yapılan personel için emekli olurken tekrar heyet raporu istenir mi ? . ( İşe Girerken heyet raporu istediler ve verdim ) Şuan %40 oranında engelli kimlik kartım ve %40 engelli olduğum gösterir heyet raporum var ) Engellim doğuştan ve tedavisi mümkün değil platin vb takılması geriyor dediler ve garantisi ise yok yanı platin süresi 10 yıl ve yaşım ise 40 o açıdan engelim devam ediyor.
Cevap 1- Memurluğa başlama tarihinize göre 5434 e tabi memur olmaktasınız. 5434 e tabi göreve en az % 40 doğuştun engelli olduğunuzu belirtir raporunuza istinaden engellilik mevzuatına uygun olarak işe girmiş olduğunuzu belirtmiş olmanız ve hizmet sürenizin de 15 yıldan fazla olması nedeniyle isteğiniz halinde emekli olabileceğinizi, hakkınızda 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacağından sizden Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ikinci kez yeni bir rapor istenilmemesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.
Soru 2: 19.04.2007 tarihinde bir iş yerinden sigorta giriş çıkışım var . 10.03.2009 tarihinde 4b lı sözleşmeli sağlık personeli olarak atandım. 05.08.2011 tarihinde kadroya geçtim. Şu an sağlık personeli olarak çalışmaya devam etmekteyim. Kaç yaşında emekli olurum.
Cevap 2; 2008 yılı Ekim ayından önce memurluk hizmetleri olmayanlar 5510 a tabi olurlar. 2008 yılı Ekim ayından önce memurluk dışında işçilik, esnaflık, 4 B statüsünde çalışıp bu aydan sonra memurluğa başlamış olanlarda sadece emeklilik yaş hesaplamasında 5434 sayılı Kanun hükümlerine bakılır.
5434 sayılı Kanun hükümlerine göre de 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ilk defa çalışmaya başlamış olanların emeklilik yaşlarında da Kadın ise 58 yaşa, Erkek ise 60 yaş ve her ikisi içinde emeklilik hizmeti için 25 yıl gerekir.
2008 yılı Ekim ayından sonra ilk defa çalışma primleri bulunanlardan kadınlar 58, erkekler 60 yaşa ve her ikisi de 25 yıl hizmete tabi olurlar.
Ancak, 58 ve 60 yaş şartı;
1) 1/1/2036 ila 31/12/2037 tarihleri arasında kadın için 59, erkek için 61,
2) 1/1/2038 ila 31/12/2039 tarihleri arasında kadın için 60, erkek için 62,
3) 1/1/2040 ila 31/12/2041 tarihleri arasında kadın için 61, erkek için 63,
4) 1/1/2042 ila 31/12/2043 tarihleri arasında kadın için 62, erkek için 64,
5) 1/1/2044 ila 31/12/2045 tarihleri arasında kadın için 63, erkek için 65,
6) 1/1/2046 ila 31/12/2047 tarihleri arasında kadın için 64, erkek için 65,
7) 1/1/2048 tarihinden itibaren ise kadın ve erkek için 65,
olarak uygulanır. Ancak yaş hadlerinin uygulanmasında 9000 prim gün sayısı şartının doldurulduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır.
Örnek durumlar; (Doğum tarihiniz ve tam olarak primleri yatırılmış hizmetleriniz belli olmadığından örneklere göre durumunuzu değerlendirebilirsiniz.)
- 2.10.2012 tarihinde göreve başlayan 1.1.1987 doğumlu kadın memur, 9000 günü 12.3.2037 tarihinde tamamlamakta olacağından, kişi 5510 sayılı Kanunun 28. maddesindeki kademeli geçiş grubunda sayılan 59 yaşını dolduracağı tarihte yaşlılık aylığı bağlanabilecektir
- 12.3.2016 tarihinde göreve başlayan 1.1.1987 doğumlu kadın memur, yine 9000 günü 12.3.2041 tarihinde tamamlamakta olacağından, kişi 5510 sayılı Kanunun 28. maddesindeki kademeli geçiş grubunda sayılan 61 yaşını dolduracağı tarihte yaşlılık aylığı bağlanabilecektir.
Bu bağlamda, 25 yıl hizmet sürenizin tamamlandığı tarihteki yaş grubuna dahil olacağınızı değerlendirmekteyiz.
Ayrıca, yıpranma payınızın olması halinde de 3 yılı geçmemek üzere yarısının emeklilik yaşınızdan indirilmesi gerektiğini de belirtiriz.
Soru 3: 3 yıl 11 ay özel sektör, 10 yıl kamu işyerinde geçen sigortalı hizmetim varken 2000 yılında istifa eden ve o günden itibaren memur olarak çalışıp isteği ile emekli olduğunda emekli ikramiyesi ve kıdem tazminatı tutarı nasıl hesaplanır? Sadece memurluk hizmetine mi yoksa sigortalı hizmetlere de ödeme yapılır mı?
Cevap 3 : Memurlara emekli ikramiyesi ödenmesi usul ve esasları 5434 sayılı Kanun Madde 89 hükmünde bulunur. Bu hüküm gereği işçilik, esnaflık, memurluk gibi bütünleşen çalışmaları üzerinden emeklilik statüsünde aylık bağlanacak olanlara emekli ikramiyesi ödenmesi kurallarında 1475 sayılı İş Kanununa bakılır. Yani İş Kanunu gereği şayet kıdem tazminatı ödenmiyorsa, emekli memura da emekli ikramiyesi ödenmiyor. Ayrıca, emekli ikramiyesi tam yıl hizmetlere ödenmektedir.
Bu bağlamda istekle emekli olunduğunda;
1- Memurluk hizmetlerinin tam yıllarına karşılık şartsız emekli ikramiyesi ödenir.
2- Kamu işyerinde geçen 10 yıl işçilik süresi memurluk süresi ile birleştirilir ve her ikisinin toplamındaki tam yıllara karşılık emekli ikramiyesi ödenir. Ancak, işçilik süresinin ödeme tutarına dahil edilmesi için kıdem tazminatına hak kazanmış olma ve herhangi bir tutar almama şartının da bulunması gerekir. 1999 öncesi çalışma olması ve 2000 yılında da istifa etme kıdem tazminatına hak kazandırma durumudur.
3- İşçilik süresi de emekli ikramiyesi tutar hesaplamasına göre yapılır, kıdem tazminatı hesaplama şekli uygulanmaz.
3- Özel sektör sigortalı süreler emekli ikramiyesinde değerlendirilmez.
4- Özel ve kamu sigortalı süreler, memurluk süreleri toplamı emekli aylığı tutarını belirler.
Soru 4 : Yüksek okul mezunu ¼ de bulunan bir memurun 29 yıl 7 ay üzerinden emekli olmakla 30 yılı doldurup emekli olmak arasında emekli ikramiyesi farkı çok olur mu?
Cevap 4: Emekli ikramiyesi tutarı, 5434 sayılı Kanun Madde 89 hükmü gereği aylık bağlamaya esas tutarın bir aylık tutarı üzerinden hesaplanmaktadır ve tam yıllara ödenmektedir. Küsuratlı aylara ödenmemektedir. Yani, çalışan memurun Sosyal Güvenlik Kurumu prim kesintilerine esas alınan matrah tutar baz alınır. % 20 kurum karşılığı % 16 şahıs keseneğinde esas alınan brüt tutarın tamamı bir aylık emekli ikramiyesinde esas alınan tutar olmaktadır. Bu bağlamda tam yılı doldurmadan emekli olmada 1 yıllık ikramiye kaybı olur ve bugün için bu tutar 4315 TL. olur.
Soru 5: 25 yıl 4 ay çalışıp emekli olan memur tekrar memur olup 8 yıl 4 ay daha çalışıp emekli olursa, emekli ikramiyesi nasıl ödenir?
Cevap 5: Memurlar emeklilik ikramiyelerini 5434 sayılı Kanun Madde 89 hükmü kurallarına göre alır. Bu hükme göre, emekli ikramiyeleri sadece tam yıllara karşılık ödenmektedir. Ayrıca, emekli ikramiyesini aldıktan sonra yeniden memurluğa girenlerin tekrar emekliye ayrılmalarında, sadece sonradan geçen hizmetlerine karşılık tam yıllarına emekli ikramiyesi ödenmektedir. Yani 25 yıl 4 ay + 8 yıl 4 ay = 33 yıl 8 ay olur, bu sürenin daha önce emekli ikramiyesi aldığı 25 yıl hizmet hariç sadece 8 tam yılına karşılık ayrıca emekli ikramiyesi ödenir. Bu kişinin ikinci memuriyet hizmeti 8 yıl 9 ay olsa idi, 9 tam hizmet yılına da ayrıca ikramiye alabilirdi.
Soru 6 : Devlet memuru, görevi sırasında veya emekli olduktan sonra işçi emeklisi vefat eden babasının veya annesinin aylığını alabilir mi?
Cevap 6: Memur, işçi ve esnaf olarak görev yapmış olanlar hakkında farklı sosyal güvenlik düzenlemeleri mevcuttur. Hem memur olarak çalışma sırasında, hem de memur olarak emekli aylığı aldığınızda işçi vefat etmiş babadan dolayı yetim aylığı alınamaz. Aylık alınabilmesi için hiçbir şekilde SGK kayıtlısı olarak çalışmaların olmaması ve bu çalışmalardan dolayı da bir aylık veya gelir alınmaması gerekir.
Soru 7: Bekar memur vefat ettiğinde anne veya babaya aylık bağlanır mı?
Cevap 7: 5434 e tabi olanlar açısından; bekar Devlet memuru vefat ettiğinde; anne için dul ve muhtaç olmak, baba için muhtaç ve 65 yaşından küçük ise aynı zamanda malul, 65 yaşından büyük ise yalnızca muhtaç olmak, koşulu aranmaktadır. Bu şartları taşıyan anne veya baba aylık alabilir.
5510 a tabi olanlar açısından; Her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması gerekmektedir. - Gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması gerekmektedir.- Annenin evli olması aylık bağlanmasına engel teşkil etmemektedir. Baba ve Annenin gelirleri ortaklaşa olarak tespit edilmektedir. Buna göre asgari ücretin net tutarından geliri varmı yok mu buna bakılmaktadır.
Soru 8 : SSK emeklisi, Devlet Üniversitesinde yardımcı doçent olursa, maaşı kesilir mi? Yoksa sosyal güvenlik destek primi ödeyerek maaşımı almaya devam edebilir mi?
Cevap 8: Memur, işçi veya kendi namına çalışmasından dolayı emeklilik aylığı bağlanmış olanlar, yeniden kamu işyerlerinde görev aldıklarında aylıkları kesilmektedir. Bu görev kadrolu bir görev veya kadrolu olmayan bir göreve göre değişmemektedir.
Aylık kesilme durumu 5335 sayılı Kanun Madde 30 hükmünde bulunur. Bu duruma göre şayet Devlet Üniversitesinde kadro işgal ederek, yani memurluk ile bir bağ kurularak görev yapma durumunda aylık kesilir ve sosyal güvenlik destek primi uygulanmaz.
Ancak, Devlet Üniversitesinde yapılan görev ders ücreti karşılığı ders görevi verilme şeklinde ise aylık kesilmez, sadece sosyal güvenlik destek primi kesilir.
Soru 9: Emekli aylığı kesilmeden çalışılan sürelerin emekliliğe bir faydası var mı?
Cevap 9: Emekli aylığı kesilmeksizin çalışılan sürelerde Sosyal Güvenlik Kurumu kesintileri tam olarak yapılmaz. Yani kısa vadeli sigorta kolları primleri kesilir. Bunun için de hizmetler bütünleşmez. Bütünleşmeyen hizmetin de emekli aylığına bir faydası olmaz, artırım getirmez.
Soru 10 : 5434 e tabi memur için ücretsiz izinde geçen süreler, son 7 yıllık sürenin hesabında nasıl değerlendirilir?
Cevap 10: Ücretsiz izin hususu 5434 sayılı Kanun ek Madde 72 hükmünde düzenlenmiştir. Ücretsiz izin borçlanılırsa hizmetlere eklenir. Şayet ücretsiz izni hizmetten saydırdıktan sonra işçiliğe geçiş yapılırsa bu borçlanılan süreler hizmet bütünleşmesine tabi tutulur. Bu durumda son 7 yıl hesabında ücretsiz izinde geçen süreler, geçtiği yıla göre hesaplanır. Yani ücretsiz izin süresi son 7 yıllık hizmeti kapsayan tarihler arasında ise değerlendirilir, değilse yani daha önceye sarkan bir tarih ise değerlenmez.
memurlar.net
