Danıştay'dan sözleşmeli öğretmenler hakkına emsal karar
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, yargı kararıyla sözleşmesinin feshine ilişkin işlem hukuka aykırı bulunarak iptal edilen davacının fiilen çalışamaması idarenin hukuka aykırı işlem kaynaklı olduğundan tarafına ödenmeyen ek ders ücretlerinin tazmini gerektiğini belirtti.
Sözleşmeli öğretmen olarak görev yapmakta iken hizmet sözleşmesinin idarece iki kez haksız olarak feshedilmesi nedeniyle yoksun kaldığı maaş ve ek ders ücreti için dava açılmıştır.
İlk derece mahkemesi, davacının bu dönemler arasında yoksun kaldığı 7.331,75 TL maaş alacağının davacıya ödenmesi gerektiği, yeniden görevine başlatıldığı tarihe kadar fiilen çalışmadığından bu döneme ilişkin ek ders ücreti ödemesinden yararlandırılmasının mümkün bulunmadığına karar vermiştir.
Danıştay 12. Dairesi ise, Davacının idarenin hukuka aykırı işlemi nedeniyle fiilen çalışamadığı, bu nedenle idarenin verdiği zararı tazmin etmesi gerektiği; davacının istese de fiilen çalışma olanağına sahip olmadığı ve dava konusu işlem olmasa idi, aksi ispat edilmedikçe, fiilen çalışma şartını yerine getireceği gerekçesi ile kararı bozmuştur.
İlk derece mahkemesi kararında ısrarcı olmuştur.
İDDK ise ilk derece mahkemesinin ısrar kararını hukuka aykırı bulmuştur.
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
ESAS NO: 2020/692
KARAR NO: 2020/2061
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : Kozan Kaymakamlığı
İSTEMİN KONUSU: Adana 1. İdare Mahkemesinin 05/12/2019 tarih ve E:2019/1273, K:2019/1181 sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem:
Adana ili, Kozan ilçesinde sözleşmeli öğretmen olarak görev yapmakta iken hizmet sözleşmesinin idarece iki kez haksız olarak feshedilmesi nedeniyle davacının yoksun kaldığı maaşlarına karşılık 12.826,18 TL ile ek ders ücretine karşılık 8.589,23 TL'nin, her bir maaş ve ek ders ücretinin ödenmesi gereken tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Adana 1. İdare Mahkemesinin 22/06/2012 tarih ve E:2012/184, K:2012/1075 sayılı kararıyla;
Olayda, davalı idarenin 13/04/2011 tarih ve 2889 sayılı işlemle davacının hizmet sözleşmesini feshetmek suretiyle davacıyı zarara uğrattığı açık olduğundan, oluşan zararın tazmini gerektiği, 30/04/2012 ve 30/05/2012 tarihli ara kararları ile davacının görevinden ayrıldığı ve yeniden görevine başladığı 15/04/2011 ile 08/09/2011 tarihleri arasında görev yapmaya devam etseydi ne kadar maaş ödenmesi gerektiğinin sorulması üzerine sunulan bilgi ve belgelerden; davacının toplam maaş kaybının, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz ve Ağustos 2011 ayları (kıst döneme ilişkin ödeme yapılması nedeniyle idarece gönderilen cetvelde belirlenen Ağustos ayı maaşından bu miktar mahsup edilmiştir) için toplam 7.331,75 TL olduğunun görüldüğü; davacının bu dönemler arasında yoksun kaldığı 7.331,75 TL maaş alacağının davacıya ödenmesi gerektiği,
Diğer taraftan, davacı, söz konusu dönemler için ek ders ücreti alacağının da bulunduğunu iddia etmekte ise de; sözleşmesinin feshedildiği tarih ile Mahkemece iptal kararı verilmesi üzerine yeniden görevine başlatıldığı tarihe kadar fiilen çalışmadığından bu döneme ilişkin ek ders ücreti ödemesinden yararlandırılmasının mümkün bulunmadığı sonucuna varılarak, davanın, 12.826,18 TL'lik maaş alacağı talebinin 7.331,15 TL'lik kısmının kabulüne, bu miktarı (7.331,15 TL'yi) aşan kısım ile ek ders ücreti alacağına ilişkin talebin reddine, davanın kabul edilen kısmı yönünden dava açma tarihinden (09/02/2012) itibaren yasal faiz işletilmesine karar verilmiştir.
Daire Kararının Özeti:
Danıştay Onikinci Dairesinin 19/06/2019 tarih ve E:2018/9538, K:2019/5164 sayılı kararıyla;
Adana 1. İdare Mahkemesi kararının, davacının maaş alacağı talebinin 7.331,15 TL'lik kısmının kabulüne ilişkin kısmı ile bu miktarı (7.331,15 TL'yi) aşan kısmın reddine ilişkin kısmında 49. maddede belirtilen bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, kararın bu kısımlarına yönelik tarafların temyiz istemlerinin yerinde görülmediği,
Kararın ek ders ücreti alacağına ilişkin talebin reddine ilişkin kısmına gelince;
Davacının idarenin hukuka aykırı işlemi nedeniyle fiilen çalışamadığı, bu nedenle idarenin verdiği zararı tazmin etmesi gerektiği; davacının istese de fiilen çalışma olanağına sahip olmadığı ve dava konusu işlem olmasa idi, aksi ispat edilmedikçe, fiilen çalışma şartını yerine getireceği,
Davalı idarenin hukuka aykırı işlemi olmasa idi dahi davacının fiilen çalışma şartını taşımayacağına dair bir iddiası da bulunmadığı, davacıya söz konusu tazminatın ödenmesi gerektiği sonucuna varılarak,
Adana 1. İdare Mahkemesinin 22/06/2012 tarih ve E:2012/184, K:2012/1075 sayılı kararının kısmen onanmasına, kısmen bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Israr Kararının Özeti:
Adana 1. İdare Mahkemesinin 05/12/2019 tarih ve E:2019/1273, K:2019/1181 sayılı kararıyla; davanın ek ders ücreti alacağına ilişkin kısmının reddi yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:
Davacı tarafından, sözleşmesi haksız feshedildiğinden fiilen görevini yapamadığı; ilk derece mahkemesi tarafından, maaş ödemesine yönelik isteme ilişkin iptal kararı verildiği, bu durumda asli görevini yerine getirmiş sayıldığı, aynı durumun ek ders ücretleri açısından da geçerli olması gerektiği; kendisinden kaynaklı olmayan sebeplerden dolayı fiilen çalışma görevini yerine getiremediği; daha önce de benzer nedenle açılan davada ek ders ücreti yönünden kabul kararı verildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ GÜL BANU DOĞAN'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Adana 1. İdare Mahkemesi kararının ısrara yönelik kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Adana ili, Kozan ilçesi, ... İlköğretim Okulunda sözleşmeli müdür yetkili sınıf öğretmeni olarak görev yapan davacı hakkında başlatılan soruşturma sonucunda hizmet sözleşmesinin 13. maddesi uyarınca sözleşmesi feshedilmiştir. Anılan işlemin iptali istemiyle Adana 1. İdare Mahkemesinin 2010/381 esasına kayden açılan davada iptal yolunda karar verilmiş ve bu karar üzerine 04/03/2011 tarihinden itibaren yeniden sözleşme akdedilmek suretiyle Dede Mehmet Akçalı İlköğretim Okulunda göreve başlatılmıştır.
Davacının yenilenen sözleşmesi, Personel Genel Müdürlüğünün 21/03/2011 tarih ve 19145 sayılı yazısı uyarınca Kozan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün 13/04/2011 tarih ve 2889 sayılı işlemi ile tekrar feshedilmiş; bu işleme karşı Adana 2. İdare Mahkemesinin 2011/916 esasına kayden açılan dava da iptal kararı ile sonuçlanmıştır.
Anılan iptal kararına dayanılarak 15/04/2011 ile 08/09/2011 tarihleri arasında mahrum kaldığını iddia ettiği 12.826,18 TL maaş alacağı ile 8.589,23 TL ek ders alacağının tazmini için temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasamızın 125. maddesinde, idarenin, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu; 138. maddesinin dördüncü fıkrasında, "Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez." hükümlerine, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesinin 1. fıkrasında ise, "Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez..." hükmüne yer verilmiştir.
16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 1. maddesinde; bu Kararın amacının, Milli Eğitim Bakanlığının yönetici, öğretmen, uzman ve usta öğreticileri ile diğer görevlilerinin aylık ve ek ders ücreti karşılığında okutacakları ve okutmuş sayılacakları haftalık ders saatlerinin sayısını, ders görevi alacakların niteliklerini ve diğer hususları düzenlemek olduğu belirtilmiş, 4/f maddesinde; ek ders görevi, aylık karşılığı ders görevi dışında ek ders ücreti karşılığında okutulan ders olarak tanımlanmış, "Görevin Fiilen Yapılması" başlıklı 25. Maddesinde de, "Bu Karar kapsamında ek ders ücreti ödenebilmesi için, ek ders görevinin fiilen yapılmış olması, ek ders görevinden sayılan veya ek ders görevinin yapılmış sayılacağı haller bakımından ise bu Kararda belirlenen koşulların oluşması şarttır." kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdarenin hukuki sorumluluğu, kamusal faaliyetler sonucunda, idare ile bireyler arasında bireyler zararına bozulan ekonomik dengenin yeniden kurulmasını, idarenin eylemlerinden dolayı kişilerin uğradığı maddi zararların idarece tazmin edilmesini sağlayan bir hukuksal kurumdur.
İdare, Anayasa'nın 125. maddesinde de belirtildiği üzere, kural olarak yürüttüğü kamu hizmetiyle nedensellik bağı kurulabilen zararları tazminle yükümlü olup; idari eylem ve/veya işlemlerden doğan zararlar idare hukuku kuralları çerçevesinde tazmin edilmektedir.
Uyuşmazlıkta da, davacının sözleşmesinin haksız feshedildiği mahkeme kararı ile tespit edilmiş ve mahkemece iptal kararı verilmiştir. Bunun üzerine davacı tekrar işe başlatılmıştır. Davacı taraf, sözleşmesinin feshedildiği tarihten, tekrar göreve başlatıldığı tarihe kadar idarenin hukuka aykırı işlemi nedeniyle fiilen çalışamamış ve çalışamadığı dönemde gerek maaşını gerekse de ek ders ücretini alamamıştır.
Davacı, sözleşmesinin feshedildiği dönemde istese de fiilen çalışamayacağından davalı idarenin, hukuka aykırı olduğu tespit edilen işleminden dolayı davacıya verdiği zararın tazmin edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, davacıya sözleşmesinin haksız feshedildiği döneme ilişkin ek ders ücretlerinin de ödenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, ek ders ücretlerinin tazmini isteminin reddine ilişkin İdare Mahkemesi ısrar kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Adana 1. İdare Mahkemesinin temyize konu 05/12/2019 tarih ve E:2019/1273, K:2019/1181 sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Adana 1. İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4.Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 04/11/2020 tarihinde, esasta ve gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.
GEREKÇEDE KARŞI OY
X- Uyuşmazlıkta, sözleşmesi haksız yere feshedilmeden önce davacı taraf, sözleşmeli müdür yetkili sınıf öğretmeni olarak görev yapmaktadır.
16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın "Ders niteliğinde yönetim görevi" başlıklı 10. maddesinde, yönetici pozisyonunda görevli olan öğretmenler için düzenlemeler yapılmış ve anılan düzenlemede belli görevlerde belli saatler için fiilen görev yapma karşılığında ek ders ücreti ödeneceği belirtilmiştir.
Dava konusu uyuşmazlıkta, davacının sözleşmesi haksız feshedilmeden önce Adana ili, Kozan İlçesi, Mahyalar İlköğretim Okulunda sözleşmeli müdür yetkili sınıf öğretmeni olarak düzenlemede yer alan saatler karşılığında fiilen görev yapmış sayılması gerektiğinden ve düzenlemede "müdür" pozisyonunda görev yapan kişiler açısından fiilen çalışma şartı aranmadığından, davacıya, sözleşmesinin feshedildiği tarihten tekrar göreve başlatıldığı tarihe kadar ek ders ücretinin ödenmesi gerekmektedir.
Bu nedenle, Adana 1. İdare Mahkemesinin 05/12/2019 tarih ve E:2019/1273, K:2019/1181 sayılı ısrar kararının belirtilen gerekçeyle
bozulması gerektiği oyuyla karara gerekçe yönünden katılmıyoruz.
KARŞI OY
XX- Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; Adana 1. İdare Mahkemesince verilen ısrar kararının usul ve hukuka uygun bulunduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, davacının temyiz isteminin reddi ve ısrar kararının onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.
