Okumayan ve Okuduğunu Anlamayan Okul Müdürleri!

Uzun yıllardır özellikle etkili öğretmen ve okul müdürü kimdir araştırmaları yapan James Stronge bu kategoriye giren okul müdürü ve etkili öğretmenleri sekiz ana alanda tanımlıyor.[i]

1-Eğitim, Öğrenme Liderliği,

2-Okul İklimi, Okulun Kalbini Yönetmek,

3-İnsan Kaynakları Yönetimi: Kaliteli Öğretmen ve Personeli Seçmek, Desteklemek ve Elde Tutmak,

4-Öğretmenin Değerlendirilmesi ve Öğretimin Kalitesinin Ölçülmesi,

5-Kurumsal Yönetim, Öğretme ve Öğrenme için Temel Kurma,

6-İletişim ve Halkla İlişkiler, İç ve Dış Bileşenlerle Çalışma,

7- Profesyonellik ve Müdür,  Eğitim Toplumuna Katkıda Bulunmak,

8-Esas Mücadele, Öğrenci Başarısında Müdürün Rolü.

Bütün bu süreçlerden haberdar olmak ve bu süreçleri, aktörleriyle birlikte yönetmek, koordine etmek için okul müdürlerinin asgari düzeyde mesleki yayınları takip etmesi, okuması, ayrıca entelektüel bilgi birikimini de ihmal etmemek için okuma alışkanlığına sahip olması gerekir.

(Baltacı, 2017) tarafından, Ankara ilinde çalışmakta olan 339 ilkokul müdürü ile yapılan “Okul müdürlerinin okuma alışkanlıkları ve okuduğunu anlama düzeyleri” başlıklı araştırma, kamuoyunda yankı uyandırmış, adeta  okul müdürlerinin okuma alışkanlığı ve okuduğunu anlama düzeylerinde yaşanan olumsuz durumu gözler önüne sermiştir.[ii]

Bu araştırma, okul müdürlerinin ‘okuma alışkanlıkları’ ve ‘okuduğunu anlama düzeylerinin’ belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma kapsamında okul müdürlerinin ayrıca boş zaman alışkanlıkları da belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Okul müdürlerinin %53,39’u boş zamanlarını televizyon izleyerek geçirmektedir. Okuma alışkanlıkları ise %1,77’lik oranla okul müdürlerinin yaşamında önem bakımından 13. sırada yer almaktadır. Bununla birlikte, daha da vahimi, okul müdürlerinin %71,7’si hiç kitap okumamaktadır. Okul müdürlerinin okuduğunu anlama düzeyleri, erkekler için %37,1 ve kadınlar için %35,25 olarak belirlenmiştir. Okuduğunu anlama düzeyi lisansüstü mezunları için %33,46, lisans mezunları için %25,67 olarak gerçekleşmiştir.

Sonuçlar gerçekten, tek kelimeyle üzüntü vericidir!

Okul toplumunun en önemli aktörü olan; Eğitim  ve öğrenme lideri, okul ikliminin kalbi, insan kaynaklarını yöneten, kaliteli öğretmen ve personeli seçen, öğretmeni değerlendiren, kurumsal yönetim, öğretme ve öğrenme için temel kuran, okulun iletişim ve halkla ilişkilerini koordine eden, iç ve dış bileşenlerle çalışmalar yapan, profesyonelliği ile eğitim toplumuna katkıda bulunan ve bütün bu özellikleriyle öğrenci başarısını da doğrudan etkileyen okul müdürlerinin, okuma alışkanlıkları ve okuduklarını anlama düzeylerinin bu derece düşük olması kabul edilemez.

Bu sonuçlarda hangi etmenlerin etkili olduğu kuşkusuz tartışılacak ve araştırılacaktır. Ancak şimdiden şunu söylemek mümkün; son yıllarda, okul müdürlüğü ve müdür yardımcılığı atamasında, 2000’li yıllarda uygulanmaya başlayan merkezi seçme sınavı ve hizmet içi eğitim sonucunda atanma gibi objektif yöntemlerinin ortadan kaldırılarak, mülakatlarla atamaların yapılması sonucunda ortaya çıkan ‘Keyfilik modeli’nin etkisi yadsınamaz.

Bu model sonucunda halen görev yapmakta olan okul müdürlerinin sendikalara göre dağılımı da bir fikir vermesi anlamında önemlidir;

Yapılan bir araştırmaya göre;[iii] MEB’de görev yapan okul müdürü sayısı 29.050 kişidir. Bunlardan;

Eğitim Bir Sen’e üye olan okul müdürü sayısı;21 482,

Türk Eğitim Sen’e üye olan okul müdürü sayısı;2 634,

Eğitim Sen’e üye olan okul müdürü sayısı;822,

Eğitim-İş: 35

Anadolu Eğitim Sen; 7,

Eksen;12,

Özgür Eğitim Sen;22,

Metek Sen;12,

Sendikalı olmayan okul müdürü sayısı ise 3 802 kişidir.

Buna sayılara göre okul müdürlerinin;

-% 73,9’u Eğitim Bir Sen,

-% 9,06’sı Türk Eğitim Sen,

-% 2,8’i Eğitim Sen,

-% 0,1’i ise Eğitim İş üyesidir.

-% 13’ü ise hiçbir sendikaya üye değildir.

Okul müdürlerinin okuma alışkanlıkları ve okuduklarını anlama düzeyleri ile hangi sendikalara üye olduklarını ortaya koyan bu araştırma sonuçlarını değerlendirmek yerine, eğitim kamuoyunun ve eğitim toplumunun takdirine bırakıyoruz.