Okulların örgütsel hedeflerine ulaşabilmeleri için yapılması gereken en önemli çalışmalardan biri öğretmenlerin gereken performansı göstermesinin koşullarını organize ederek, onnların, okulun amaçları doğrultusunda çalışmalarının sağlanmasıdır.
Bunu yapabilmek için de öncelikle okullarda öğretmen performansını etkileyen olumlu ve olumsuz faktörlerin saptanması gereklidir. Bu anlamda hem öğretmenlerin hem de eğitim yöneticilerinin bu konudaki görüşleri önemlidir.
Öncelikle bir okulda öğretmen performansını etkileyen en önemli faktörün okul yöneticilerinin yönetsel becerileri olduğunu söyleyebiliriz. Okul yöneticilerinin yönetim tarzı, öğretmenleri motive etme becerileri, öğretmenlerin mesleki gelişimlerinii desteklemeleri, onlarla iletişim kurma becerileri, öğretmenlere adaletli davranma durumları, gelişime açıklıkları, çatışma çözme yöntemleri, ödüllendirme ve cezalandırma ve okulda sağlıklı bir okul kültürü yaratma konusundaki yaklaşımları çok önemlidir.
Öğretmen performansını etkileyen bir başka faktör okulun fiziksel olanaklarıdır. Okullardaki materyal çeşitliliği, okulun fiziksel yapısı ve bölümlerinin yeterliliği, okulun teknolojik alt yapısı, okula ulaşım gibi durumlar da çok önemli faktörlerdir. Bu sorunların çözüldüğü okullar öğretmen performansını olumlu yönde değiştirir.
Öğretmen performansını etkileyen bir diğer faktör okul içi ilişkilerdir. Okul içi iletişim, arkadaşlık ilişkileri, velilerle ilişkiler, çalışanlar arasındaki gruplaşmalar, rekabet, işbirliği, kabul görme ve görmeme gibi durumlar öğretmenlerin performansını önemli ölçüde etkiler.
Okul kültürü de öğretmen performansını etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Okul kültürünün başarı odaklı olması, okulda paylaşılan değerlerin olması, akademik, duygusal paylaşımların üst düzeyde olması, meslektaş desteği, okula aitlik hissi ve sağlıklı bir okul iklimi öğretmen performansını olumlu yönde etkiler.
Öğretmen performansını etkileyen okul içi diğer etkenler de önemli faktörlerden birisidir. Okuldaki diğer görevlilerin davranışı, öğrenci başarısı, bürokratik işlemlerin fazlalığı, ast-üst ilişkileri, sosyal faaliyetler, öğrenci davranışları ve mesleğe yüklenen değer gibi faktörler öğretmen performansında önemli bir yer tutmaktadır.
Okullarda öğretmen performansını etkileyen bütün bu faktörler belirlenmesi, öğretmenlerin performansını nasıl en üst düzeye çıkarılacağının yolunu da en açık şekilde göstermektedir. Bu konudaki önerileri de şu şekilde sıralayabiliriz;[i]
-Okul yöneticilerinin yönetim tarzlarının, öğretmenleri motive etme ve mesleki gelişimlerini desteklemelerin performansını olumlu etkilediği görülmektedir. Okul yöneticilerini bu konularda becerilerinin artırılması için geliştirici eğitimler düzenlenmelidir.
-Hem öğretmenlere hem de yöneticilere göre, okulların eğitim materyali eksikleri ve fiziksel birimlerin yetersizliği öğretmenlerin performanslarını etkilemektedir. Okulların gözden geçirilerek bu eksiklerinin giderilmesi gerekmektedir.
-Okullardaki mesleki ilişkiler, öğretmen performansını etkilemektedir. Bu ilişkilerin niteliğinin artırılmasına yönelik okul yöneticileri okulda fırsatlar yaratmalı ve çeşitli ortamlar oluşturmalıdır.
-Okul kültürünün öğretmen performansını etkilediği anlaşılmıştır. Okulda olumlu bir kültür oluşumu ve gelişimine çaba gösterilmelidir.
[i] Aynur B. BOSTANC, Süleyman Sırrı AYDOĞAN, Nurseli ALTINMAKAS SEMİZLER. Okullarda Öğretmen Performansını Etkileyen Örgütsel Etkenler.