İnsanlık tarihinin başlangıcından beri bir süreç olarak varlığını sürdüren iletişimin insan hayatına olan etkisi birçok kez incelenmiş ve yüzlerce kez tanımı yapılmıştır. “Bilgiyi paylaşma etkinliği” ya da “insanlar arasında simgesel etkileşim” olarak tanımlanan iletişim, kurumsal boyut olarak ele alındığında daha karmaşıklaştığı görülmektedir. Kurumların hedef kitlelerine yönelik yaptığı tüm iletişim çalışmaları, kurumsal iletişim olarak adlandırılabilir (Güçlü ve Özüdoğru, 2018).
Kurumların, amaçlarını gerçekleştirmek için okul toplumuyla yaptıkları bütün iletişim çalışmalarının yönetim tarafından uygulanması sürecine kurumsal iletişim denir.
Teknolojinin hızla gelişmesi kurumsal iletişimde de önemli değişimler yaşanmasına neden olmuş, kurum ve kuruluşlar kurumsal kimliklerini yansıtabilecek yeni iletişim araçları kullanmaya başlamıştır. 21. yüzyılda bilişim ve iletişim teknolojilerinde meydana gelen gelişmelerle kişilerarası etkileşim, sosyal ve kültürel yaşamı da yeniden biçimlenmektedir. İletişim teknolojilerinde meydana gelen yeni gelişmeler kişilere duygu ve düşüncelerini paylaşabilecekleri yeni bir medya ortamı sunmaktadır. Sosyal medya olarak adlandırılan bu ortamın etkisi hızla yayılmaktadır.
Yönetişimde iletişim ve etkileşimi sağlama açısından sosyal medya araçlarının önemi yadsınamaz. Çünkü yönetişimin önemli kavramları olan; katılım, hesap verebilirlik, etkinlik, saydamlık gibi ilkeler sosyal medyanın etkili bir şekilde kullanımıyla kurumlar tarafından daha uygulanabilir hale gelmiştir.
Sosyal medya, kullanıcılara bilgi ve düşünce paylaşımını sağlayarak karşılıklı etkileşim imkânı sunan çevrimiçi araçlar ve web siteleri için ortak kullanılan bir terim olduğu söylenebilir. Sosyal medyanın bir diğer boyutu ise halkla ilişkiler boyutudur. Bu yaklaşıma göre iki temel amaçtan söz etmek mümkündür. Bunlar; tanıma ve tanıtmadır. Etkileşimli doğası nedeniyle sosyal medya hem tanıma hem de tanıtma aşamalarında etkin şekilde rol oynamaktadır.
2017-2018 Eğitim-Öğretim yılında, okul yöneticilerinin, sosyal medyanın okullarda kurumsal bir iletişim aracı olarak kullanımına ilişkin görüşlerini saptamak için Güçlü ve Özüdoğru (2018) tarafından yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre; facebook, twitter, ve instagram gibi sosyal medya araçlarını bilgi ve haber paylaşımı, okulun imajının geliştirilmesi, okulun tanıtımının yapılması, paydaş katılımının sağlanması, işbirliği, yapılan etkinliklerin duyurulması, eğitim ve bilinçlendirme amacıyla kurumsal iletişimde, kullandıklarını ifade etmişlerdir.
Okullarda kurumsal bir iletişim aracı olarak sosyal medya hesabının nasıl yönetildiğine ilişkin okul yöneticilerinin görüşlerini özetlemek gerekirse; sosyal medya hesabının yönetiminden çoğunlukla okul müdürlerinin sorumlu olduğu, bunun yanı sıra az da olsa müdür yardımcısı, öğretmen ve Okul Aile Birliğinin de süreçte görev aldıkları, hesabın yönetiminden sorumlu olanların sosyal medya konusunda herhangi bir eğitim almadan kişisel bilgi ve becerisiyle bu işi yaptıkları, okulların sosyal medyanın kullanımına ilişkin kendilerine ait bir yönergeleri olmadığı fakat birçok okulun “Okullarda Sosyal Medya Kullanımı” konulu MEB Genelgesini göz önünde bulundurduğu, hesabın güvenliği sağlamak için hesabın sadece görevli kişi tarafından kullanıldığı, okulların sosyal medya hesaplarından törenlerin, etkinliklerin başarıların, sosyal, sportif faaliyetlerin, duyuruların, haberlerin, eğitici ve bilinçlendirici paylaşımların yapıldığı ve paylaşım sıklığının genellikle haftada birkaç kez olduğu söylenebilir.
Görüldüğü gibi, “Bilgiyi paylaşma etkinliği” ya da “insanlar arasında simgesel etkileşim” olarak tanımlanan iletişim süreci okullarda sadece tek yönlü olarak hayata geçirilmektedir. Yani, iletişimin bilgiyi paylaşma etkinliği yönü kullanılırken, insanlar arasında simgesel etkileşim yönü ihmal edilmektedir. Meslektaşlarımız, şöyle bir kendi okul ortamlarını düşündüklerinde, birçok okulda web sitelerinin, twitter, facebook ve instagram hesaplarının okul yöneticileri tarafından yönetildiğini; whatsapp hesaplarının, sadece okul yöneticilerinin resmi yazıları attığı, öğretmenlerin mesaj göndermesinin engellendiği bir işleyişi göreceklerdir.
Sosyal medya kullanımının örgüt içerisindeki iş birliğini arttırması, çalışanların gelişmelerden hızlı şekilde haberdar olması, çalışan ve yöneticiler arasındaki iletişimi kolaylaştırması, örgüt içerisinde farkındalık yaratması, olası bir sorun yaşanması durumunda kurum ile çift yönlü etkileşime imkân tanıması olarak bilinmektedir. Kurumsal iletişimde sosyal medyanın kullanımının kurumlara zaman, maliyet, hızlı iletişim ve etkileşim gibi olumlu yansımaları olabilmektedir.
Ancak okullarda, araştırma sonuçlarında da görüldüğü gibi, sosyal medyanın tek boyutunun kullanılması, özellikle öğretmenlerin pasif durumda olmaları etkili iletişimin sağlanmasını önlemektedir. Bu nedenle okul yöneticilerinin, okullarında etkili iletişimi sağlamak için iletişimin tanımına uygun olarak sosyal medyayı, okul toplumunun bütün üyelerinin aktif bir şekilde kullandığı bir ortama taşımaları ve sağlıklı okul iklimini oluşturmaları gerekmektedir.
Kaynaklar
Nezahat Güçlü, Mehmet Özdoğru (2018) KURUMSAL BİR İLETİŞİM ARACI OLARAK OKULLARDA SOSYAL MEDYA KULLANIMI. 13. ULUSLARARASI EĞİTİM YÖNETİMİ KONGRESİ