Sınıfta, öğrencilerin problem çözme sırasında bilgiyi değerlendirmelerini, bütünleştirmelerini ve uygulamalarını gerektiren öğretim etkinlikleri, genellikle grup çalışmalarında ortaya çıkar. Bu etkinlikler, bilişsel etkinleştirme olarak adlandırılır.
TALIS 2018’e (Uluslararası Öğretme ve Öğrenme Anketi) katılan öğretmenlere, bilişsel etkinleştirme etkinliklerini ne sıklıkta kullandıkları sorulduğunda; araştırmaya katılan ülke ve ekonomiler genelinde bilişsel etkinleştirme etkinliklerini sık sık veya her zaman kullandığını belirten öğretmen oranının düşük olduğu sonucu çıkmıştır. OECD ülkelerinde ve Türkiye’de bilişsel etkinleştirme uygulamalarını sık sık ve her zaman kullanan öğretmen oranları şu şekildedir;[1]
Bilişsel Etkileme Uygulamaları | TÜRKİYE (%) | OECD Ortalaması (%) |
Öğrencilerin kritik düşünmesini gerektiren görevler verme | 54,7 | 58,1 |
Bir etkinlik için öğrencileri küçük gruplara ayırma | 43,9 | 50,1 |
Problem çözümünde öğrencilerden kendi yöntemlerine karar vermelerini isteme | 57,1 | 44,5 |
Kesin bir çözümü olmayan problemler sunma | 21,9 | 33,9 |
Tabloya göre; öğrencilerin kritik düşünmesini gerektiren görevler verme, bir etkinlik için öğrencileri küçük gruplara ayırma ve kesin bir çözümü olmayan problemler sunma konusunda OECD ülkelerindeki öğretmenler daha önde; problem çözümünde öğrencilerden kendi yöntemlerine karar vermelerini isteme konusunda ise Türkiye’deki meslektaşlarımız daha önde görünmektedir.
Ancak bilişsel etkinleştirme uygulamalarını sık sık ve her zaman kullanan öğretmen oranlarına genel olarak bakıldığında, hemen hemen bütün kategorilerde % 50’ler civarında seyrettiği, hatta öğrencilere kesin bir çözümü olmayan problemler sunma konusunda hem Türkiye’deki, hem de OECD ülkelerindeki meslektaşlarımızın %25-30’lar oranında olduğu görülmektedir.
Bilişsel etkinliklerin, öğrencilerin etkin öğrenmelerinde çok önemli etkinlikler olduğu göz önüne alındığında, meslektaşlarımızın bu etkinliklere daha fazla zaman ayırmaları gerektiği ortadadır. Umarız ve dileriz ki, bu oranlar bir dahaki ölçümleme döneminde daha yüksek oranlarda çıkar.
[1] TALIS 2018 Sonuçları ve Türkiye Üzerine Değerlendirmeler-TEDMEM