Milli Eğitim Bakanlığı, zorunlu hizmet yerlerini önceki yönetmeliklerde il ve ilçe bazında belirlemekte iken 06/05/2010 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği ile bu uygulamayı değiştirmiştir. Yeni uygulamada, hizmet bölgeleri il ve ilçelere bağlı eğitim kurumları gruplandırılarak altı hizmet alanına ayırmış bu hizmet alanlarından 4., 5.,ve 6. hizmet alanlarını ise zorunlu hizmet alanları olarak belirlemiştir.
İki yıla bir kademe uygulaması bilindiği üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64. maddesinin son fıkrasındaki; “Ancak, 72 inci madde gereğince belirli bir süre görev yapmak üzere mecburi olarak sürekli görevle atanan devlet memurlarından kalkınmada birinci dereceden öncelikli yörelerde bulunanlara (Erzurum ve Artvin illeri dâhil) bu yörelerde fiilen çalışmak suretiyle başarılı geçen her iki yılın karşılığında aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere ayrıca bir kademe ilerlemesi daha verilir. Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen çalışılmış sayılır. İki yıldan az süreler dikkate alınmaz .” hükümlerine göre yapılmaktadır.
Bu hükmün uygulanabilmesi için öncelikle kimlerin her iki yılına bir kademe ilerlemesinden yararlandırılacağının tespiti gerekmektedir.
İki yıla bir kademe uygulamasının oluşması için gereken şartlar şunlardır.
1-Devlet memuru olarak sürekli görevle atanmış olmak.
2-Atama ve yer değiştirme yönetmelikleri uyarınca (ilk atama, istek, eş durumu, sağlık ve benzeri nedenlerle görev yerine atanmış olsa da) zorunlu yer değiştirmeye tabi personelin zorunlu hizmetini ifa ediyor olması şartı, ( Öğretmen, müfettiş, müfettiş yardımcıları zorunlu atamaya tabi personeldir.)
3-Görev yapılan yerin zorunlu hizmet bölgesi ve kalkınmada birinci derecede öncelikli yer (KÖY-Kalkınmada Öncelikli Yöre) olması ve görev yapılan sürenin yıllık izin süresi dâhil iki yıldan az olmaması,
4-Görev süresince olumlu sicil alınmış olması,
5-İki yıllık sürenin hesabında fiilen çalışmak suretiyle başarılı geçen iki yıllık sürenin belirtilen yerlerde geçmesi yeterli olup ayrıca aynı yerde geçmesi şartının aranmaması, (Birbirinin devamı olan Zorunlu hizmet bölgesi ve kalkınmada birinci derecede öncelikli yerde görev yapılması)
6-Adaylıkta geçen sürelerin (Stajyerlik) süre hesabına dâhil edilmesi,
7-Görev yaptığı yer’in zorunlu hizmete alındığı tarih ile kalkınmada birinci derecede öncelikli yöreler kapsamına alındığı tarihler arasında farklılık bulunması halinde yürürlük tarihleri bakımından her iki şartın birlikte gerçekleştiği tarih dikkate alınarak bu tarihten sonra yukarıda belirtilen şartların gerçekleştiği tarih itibariyle uygulanması,
8-Atama ve yer değiştirme yönetmelikleri uyarınca zorunlu atamaya tabi olarak atanan ve zorunlu çalışma süresini tamamlamasına rağmen aynı yerde görev yapmaya devam edenlerin zorunlu çalışma süresi dışında geçen, hizmetlerinin de İki yıla bir kademe uygulamasında değerlendirilmesi, (Bulunduğu yerde birden fazla iki yılını tamamlayanlar her defasında Bulunduğu yerin zorunlu hizmet bölgesi ve kalkınmada birinci derecede öncelikli yer kapsamından çıkarılmaması şartıyla iki yıla bir kademe ilerlemesinden yaralanabileceklerdir)
9-Zorunlu hizmet bölgesi ve kalkınmada birinci derecede öncelikli yerde görev yapanlardan kendi kurumlarının atama ve yer değiştirme yönetmeliği bulunmayanlar zorunlu atamaya tabi oldukları gerekçesiyle İki yıla bir kademe uygulamasından yararlandırılmaması,
10-İki yıllık sürenin hesabında sadece yıllık izinde geçirilen sürelerin fiilen çalışılmış sayılması gerektiğinden,
a) 657 sayılı Kanun uyarınca mazeret izni, hastalık izni ve aylıksız izin kullanılan süreler,
b) 657 sayılı Kanunun 62. maddesi uyarınca kullanılan yol süresi,
c) Zorunlu hizmet bölgesi ve kalkınmada birinci derecede öncelikli yerde görev yapan zorunlu yer değiştirmeye tabi personelin vekâlet, geçici görev, hizmet içi eğitim ve benzeri nedenlerle geçici olarak bölge dışına gönderilmeleri halinde bölge dışında geçen sürelerin İki yıla bir kademe uygulamasından yararlandırılmaması,
gerekmektedir.
Ayrıca iki yılın hesabında Zorunlu çalışma süresinden sayılacak süreler hesaba dâhil edilir.
06/05/2010 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğine göre İki Yıllık Hesaba Dâhil Edilecek Süreler Şunlardır;
1-Zorunlu çalışma yükümlülüğüne tabi öğretmenlerin, zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarında fiilen öğretmen olarak geçirdikleri süreler zorunlu çalışma süresinden sayılır.
2-Bakanlık kadrolarında öğretmen olarak görevli iken askerlik hizmetini yapmak üzere aylıksız izne ayrılanlardan, askerlik hizmetini temel askerlik eğitiminden sonra zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarında öğretmen olarak yerine getirenlerin askerlik süreleri zorunlu çalışma süresinden sayılır.
3-Zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamına alınan eğitim kurumlarında görevli zorunlu çalışma yükümlüsü öğretmenlerin, kurumun zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamına alındığı tarihten sonra bu kurumlarda geçen hizmet süreleri zorunlu çalışma süresinden sayılır. Bunların eğitim kurumunun zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamı dışında iken bu kurumda geçirmiş olduğu hizmet süreleri zorunlu çalışma yükümlülüğünden sayılmaz.
4-Eğitim kurumunun zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamında olmadığı dönemlerde bu kurumlarda görev yaparak ayrılan öğretmenlerin burada geçen hizmet süreleri, zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamında değerlendirilmez.
5-Zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen eğitim kurumları arasına alınan ancak daha sonra yapılan değerlendirmeler sonucu zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamı dışına çıkarılan eğitim kurumlarında görevli öğretmenlerin bu kurumlarda görev yaptıkları sürece bu kurumlarda geçirmiş oldukları hizmet süreleri zorunlu çalışma süresinden sayılır.
6-Zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi kapsamında sözleşmeli öğretmen olarak geçirilen süreler zorunlu çalışma süresinden sayılır.
Ayrıca iki yılın hesabında Zorunlu çalışma süresinden sayılmayacak süreler hesaba dâhil edilmeyecektir.
06/05/2010 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğine göre İki Yıllık Hesaba Dâhil Edilmeyecek Süreler Şunlardır;
Zorunlu çalışma yükümlüsü öğretmenlerden hizmet bölgelerinin zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarında görev yapanların Zorunlu çalışma süresinden sayılmayacak süreleri aşağıda sıralanmıştır.
1-Zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanları dışında vekâleten ya da görevlendirme suretiyle geçen geçici görev süreleri.
2-Askerlik hizmetini temel askerlik eğitiminden sonra zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarında öğretmen olarak yerine getirenler hariç olmak üzere aylıksız izinli olarak geçirdikleri süreler.
3-Millî Eğitim Akademisi ve Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsünde geçirdikleri süreler.
4–657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (C) bendi kapsamında kısmi zamanlı geçici öğreticilikte geçirdikleri süreler, Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar kapsamında ek ders ücreti karşılığı görevlendirme suretiyle geçirilen süreler ile vekil öğretmenlikte ve usta öğreticilikte geçirilen süreler.
5-Bakanlık ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile diğer personel kanunları kapsamında geçirilen hizmet süreleri.
6-Özel öğretim kurumlarında öğretmen ve yönetici olarak geçirilen süreler.
7-Yurt dışında görevlendirilenlerin yurt dışında geçirdikleri süreler.
8-Görevden uzaklaştırılan, görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanların, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 143 üncü maddesinde sayılan durumların gerçekleşmesi durumunda zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanları dışında geçirdikleri süreler.