Öğrenciler arası işbirliğinin öğrenmede, rekabetten daha etkili olduğu bugüne kadar yapılan araştırmalarda ortaya çıkmış, bilinen bir sonuçtur.
Bu anlamda PISA-2018’de, öğrencilerin değerlendirmelerinden hareketle “öğrenci işbirliği indeksi” ve “öğrenci rekabet indeksi” hesaplanmaktadır. İşbirliği indeksi öğrencilerin işbirliğine verdiği değer, öğrencilerin akranları ile işbirliği yapması, öğrencilerin akranları ile işbirliğine verdiği önem ve öğrencilerin işbirliği yapmaya teşvik edildiğini hissetmesi değişkenlerine ilişkin öğrencilerin görüşleri esas alınarak hesaplanmaktadır.
İşbirliği endeksinde OECD ülkeleri ortalaması 0,00, Türkiye ortalaması ise -0,01’dir. Türkiye işbirliği indeksinde 15’inci sırada yer almaktadır. Öğrenci işbirliğinin en yüksek olduğu 10 ülke sıra ile Norveç, Avusturya, Danimarka, İzlanda, Litvanya, Hollanda, Güney Kore, İsviçre, Japonya ve Finlandiya’dır. Öğrenci işbirliğinin en düşük olduğu 10 ülke sıra ile Fransa, İtalya, Slovak Cumhuriyeti, Letonya, Çek Cumhuriyeti, Şili, İrlanda, ABD, Birleşik Krallık ve İspanya’dır.
Öğrenciler arasındaki rekabete ilişkin değerlendirmede ise Kore, Norveç, ABD ve Avustralya’dan sonra Türkiye öğrenciler arasında rekabetin en yüksek olduğu 5’inci ülkedir. Öğrenci rekabet indeksinde OECD ülkeleri ortalaması -0,01 iken bu değer Türkiye için 0,34’tür.
Eğitim sisteminin başarısının çok farklı unsurlara bağlı olduğu bilinmektedir ancak öğrenci bir fikir vermesi açısından, işbirliğinin en yüksek olduğu 10 ülkenin, PISA-2018’de, “Okuma” ,” Matematik” ve “Bilim” alanlarında, Türkiye’nin üstünde, ön sıralarda yer aldığı ortadadır.
Fakat “rekabet endeksi” , işbirliği endeksine benzer bir sonucu ortaya çıkarmamıştır. Rekabet endeksinde, en yüksek rekabete sahip ülkeler de, PISA-2018’de, “Okuma” ,” Matematik” ve “Bilim” alanlarında, Türkiye’nin üstünde, ön sıralarda yer almıştır.
Bu sonuçlar; öğrenci işbirliğinin arttırılmasının gerekliliğini ortaya koymuştur ancak öğrenci rekabeti konusundaki sonuçların değerlendirilmesi için rekabette ön sıralarda yer alan ülkelerin eğitim sistemi ile ilgili başka verilerinin değerlendirilmesi gereklidir.
Kaynaklar
Prof. Dr. Emin Karip (2018) PISA’da Okuma Performansı ve Öğrencilerin Okul Yaşamı.-TEDMEM