Tarihsel süreçte, öğrenmede okulun ne derece etkili olduğu tartışmalar, okulun etkililiği yönünde devam ederken, etkili okulun ideolojisi de berraklaşmaya başlamıştır. Bu anlamda etkili okul ideolojisi şu noktalarda betimlenebilir;
a) Tüm öğrencilerin öğreneceklerine inanma;
Teori ve uygulamada, her öğrencinin öğrenme hızı ve kapasitesinin birbirinden farklı olduğu bilinen bir gerçekliktir. Ancak bir okuldaki bütün öğrencilerin kendi kapasiteleri ve öğrenme hızları doğrultusunda öğrenebileceklerinin en azamisini öğrenebileceklerine inanılması okul kültürünün önemli bir parçası haline geldiğinde ve bütün çalışanlar bu doğrultuda çaba gösterdiğinde, öğrenme yolculuğunun bütün öğrenciler açısından daha verimli olacağı şüphesizdir.
b) Öğretmenlerin, öğretilmesi gerekenleri tüm öğrencilere öğretebileceklerine inanma;
Tüm öğrencilerin öğrenebileceklerine dair olan inanç, öğretilmesi gerekenlerin bütün öğrencilere kapasiteleri ölçüsünde öğretilebileceği inancını da beraberinde getirmelidir. Özellikle bu inanç hem okul yönetiminde, hem öğretmenlerde, hem de öğrenci ve velilerinde aynı ölçüde olmalıdır.
c)Tüm öğrencilerden yüksek beklentiler içinde olma;
Her öğrenciyi biricik kabul edip, her öğrencinin beceri ve yetenekleri doğrultusunda yetiştirilmesi için fırsat ve olanak sunulduğunda, öğrencilerden de yüksek beklentilere girmek ve bu doğrultuda öğretim faaliyetlerini sürdürmek gereklidir.
d) Yüksek başarı normları geliştirme;
Hem akademik anlamda, hem de öğrencilerin yetenek ve becerilerini açığa çıkartacak kültürel, sanatsal, sportif ve diğer çalışmaları yapmak üzere yüksek başarı hedefleri ve normları koyarak, öğrencilerin bu normlar doğrultusunda güdülemek önemlidir.
e) Düşük öğrenci başarısının faydasızlığı duygusunu taşıma;
Yüksek başarı normları geliştirdikten ve bütün okul toplumunu bu hedefler doğrultusunda motive ettikten sonra az da olsa düşük öğrenci başarısının, okul paydaşlarının hiç birine yararı olmayacağı görülecektir. Çok nadir de olsa bu tür olumsuz duyguları yenmek ve okul ikliminden uzaklaştırmak önemlidir.
Görüldüğü gibi, etkili okul ideolojisini oluşturmak için öncelikle bütün okul toplumunun katkısıyla oluşturulan; bütün öğrencilerin öğrenebileceğine, bütün öğretmenlerin öğretebileceğine, öğrencilerin yetenek ve becerileri doğrultusunda kapasitelerini sonuna kadar kullanabileceğine, yüksek başarı normlarına odaklanan ve düşük öğrenci başarısını lügatinden çıkaran bir okul kültürüne ihtiyaç vardır.
Kaynaklar
Ali Balcı. (2013). Etkili Okul Geliştirme. Pegem Akademi.