Bilindiği üzere 24 Ocak 2020 tarihinde Elazığ’da bir deprem meydan geldi. Ardından,12 Mart 2020’de Dünya Sağlık Örgütü tarafından COVİD19 pandemisi ilan edildi.
Her iki insani afet durumu, tüm insanlığı etkilerken, engelli bireyleri orantısız derecede etkiledi.
Elazığ depremini ve COVİD19 pandemisini, Birleşmiş Milletler Engeli Hakları Sözleşmesinin 11.maddesi olan “risk durumları ve insani açıdan acil durumlar” kapsamında ele alıyoruz ve bu maddenin gereği olarak Türkiye’nin, insani açıdan acil durumlar ve doğal afetler dahil risk durumlarında engellilerin korunmasını ve güvenliğini sağlamak için insancıl hukuk ve uluslararası insan hakları hukuku dahil uluslararası hukuk çerçevesindeki yükümlülüklerini yerine getirmek için gerekli tüm tedbirleri almaları gerektiğini biliyoruz.
Elazığ depreminde evleri yıkılan, çadırlarda kalan ya da bulunduğu yerden başka bir yere gitmek zorunda kalan engelliler için yaşam, her zamankinden daha zor hale gelmiştir. COVİD19 pandemisi ile birleşen bu süreç; engelli bireylerin bilgiye, eğitime, sağlık hakkına ve diğer insan haklarına erişimde daha fazla güçlük yaşamalarına neden oldu.
İki yılda bir yapılan Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavının (EKPSS) 2020 yılına ait başvuruları tam da Elazığ depreminin olduğu gün olan 24 Ocak 2020 tarihinde başlamış ve 12 Şubat 2020 tarihinde sona ermiştir. EKPSS geç başvurusunun olduğu, 11-12 Mart 2020 tarihlerinde de pandemi ilan edildi.
Sınav başvurularında, süresi içinde geçerli engellilik sağlık kurul raporlarının beyan etmek esastır.COVİD pandemisinin çok öncesinden ilk kez engelli raporu almak ya da süresi bittiği için yenilemek isteyen engelliler, işleme başlamış olsalar da; hastane sağlık kurullarında yaşanan yoğunluk nedeniyle, rapor alım randevuları ve devamında raporların sonuçlandırılması için en az 4-5 ay bekler durumdaydı.
COVİD pandemisi kapsamında alınan önlemlerden biri de engelli sağlık kurul raporlarına itirazlar, yenileme ve yeni başvuruların, ikinci bir talimata dek durdurulmuş olmasıdır. Bu nedenle engellilerin başlamış durumdaki tüm rapor işlemleri de sonuçlanamadı.
Sonuç olarak; Ülkemizde ar darda yaşanan insani acil durumlar nedeniyle birçok engelli vatandaş, süresi biten raporların yenileyememiş, itiraz başvurusu yapamamış ve engellilik hali yeni ortaya çıkan vatandaşlarımız yeni rapor alamadılar. Bununla birlikte bize ulaşan çoğunluğu kırsal kesimde yaşayan engelliler, başvuru süreleri hakkında bilgi sahibi olamadıklarından, başvuru süresini kaçırdıklarını ifade ediyorlar.
Yaşadığımız bu süreç nedeniyle, EKPSS için yeni tarih 11 Ekim 2020 olarak belirlenmiştir. Bunun yanında COVİD süreci bitiminde, rapor süresi bitenlerin, raporlarına itiraz edenlerin ve yeni rapor alacakların başvuruları nedeniyle; engelli sağlık kurul işlemleri için hastanelere yığılma olacağı, dolayısıyla randevu alınması ve rapor işlemlerinin, aylarca süreceği de açıktır.
Yukarıda ifade ettiğimiz nedenlerle;
24 Ocak-12 Şubat tarihleri arasında başvuru yapamayan ve geç başvuru süresini de kaçıran, özellikle kırsalda yaşayan engellilerin de başvuru yapmasını sağlayacak biçimde, engellilere yeniden başvuru hakkı verilmesini,
Başvuru duyurusunun, farklı engel gruplarının bilgiye erişimini dikkate alarak erişilebilir formatta yapılmasının sağlanmasını,
Elazığ ili, ilçeleri ve köyleri dahil tüm ülkede en ücra yerlere dek, başvuru duyurusunun ulaşmasının sağlanmasını,
Bu başvuruda, süresi biten engelli sağlık kurul raporlarının yenilenmesi istenmeden başvuru için geçerli sayılmasını,
EKPSS’nin 11 Ekim 2020 tarihinde olması nedeniyle, gençlerin sınava çalışmalarında motive olabilmeleri ve geleceğe umutla bakabilmeleri için ek başvuru tarihlerinin ivedilikle açıklanmasını
Talep ediyoruz.