Demokrasinin varlığı, düşüncelerini açık bir biçimde ifade edebilen, eleştirel düşünebilen ve başkalarını, geçmişlerine ve kökenlerine bakmaksızın sayıp, savunabilen insanlara bağlıdır. Gençlere, örneğin bir proje veya bir konu seçilmesi, bir ödevin değerlendirilmesi gibi konularda sorumluluk üstlenme olanakları veren öğretme yöntemleri, bu yetenekleri geliştirmekte özellikle etkilidir.
Bu anlamda tartışma ve münazara, eleştirel düşünme, grup ve proje çalışmasına dayalı öğrenme ile demokratik toplumlardaki temel yurttaşlık nitelikleri arasında doğrudan bir bağ vardır.
Demokratik beceri ve özellikleri teşvik eden öğrenim türleri arasında şunlar sayılabilir:
Aktif öğrenme; öğrencilere, öğrenme etkinlikleri üzerinde belli bir dereceye kadar sahiplik ve kontrolün verildiği, öğrenme etkinliklerinin önceden belirlenmesinden ziyade açık uçlu olduğu ve öğrencilerin öğrenme deneyimine aktif olarak katılarak şekillendirebildiği öğrenme aktivitelerinin kullanılması ve öğrencilerin katıldığı uygulamalı çalışmalar, bilgisayar destekli öğretim, rol çalışması, iş deneyimi, bireysel proje çalışmaları, işbirlikli problem çözme, proje ödevleri gibi bir dizi farklı öğretim etkinlikler olarak, tanımlanabilir ve yaparak öğrenmeyi vurgular.
Etkileşimli öğrenme; tartışma ve münazara yöntemlerini kullanır. Bu yöntem öğrencilerin öğrenme etkinliklerine katılımlarını teşvik etme, öğrenenlerin bakış açılarına saygı duyma, onlara, kontrol edici bir iletişim dili kullanmadan beklentileri iletme, iletişim ortamı sunması öğrencilerin kendilerini daha özgür hissetmelerini sağlamaktadır. Öğretmenlerin öğrenme ortamında sağlayacağı özerklik desteği öğrencilerin özerk öğrenen davranışları geliştirebilmelerine yardım edebilir. Öğretmenler öğrencileri kontrol etmek yerine, onlara üst düzeyde özerklik desteği sağlayarak daha yararlı bir öğrenme ortamı sağlayabilir.
Hayatla ilgili öğrenme; gençler ve toplumun karşı karşıya olduğu gerçek sorunlara odaklanır, yapılacak çalışmalarda mümkün olduğunca hayatla ilgili projeler ön plana çıkarılır.
Eleştirel öğrenme; kişinin kendi düşünmesini iyileştirmek için, düşünme eylemini gerçekleştirirken bunun üzerinde düşünmesi şeklinde tanımlanabilir ve gençleri kafa yormaya teşvik eder.
İşbirliğine dayalı öğrenme; öğrencilerin küçük gruplar halinde çalışarak birbirlerine yardım etmesi anlayışına dayalı bir yöntemdir. grup çalışmasını ve işbirliğine dayalı öğrenme yöntemlerini kullanır.
Katılımcı öğrenme; öğrencinin sınıf ortamında demokratikleşme sürecini geliştirmesi, sınıf ve okuluna karşı aidiyet hissetmesi, akranlarıyla etkileşim içinde olması, yüksek motivasyona sahip olması gibi belirli standartlarla ilişkili olarak öğrenme işiyle derinlemesine meşgul olmasıdır gençlere kendi öğrenimleri konusunda söz hakkı verir.
Demokratik bir toplum olma yolunda okula, öğretmenlere ve öğrencilere büyük görev ve sorumluluklar düşmektedir. Sıraladığımız bu yöntemlerin kullanılması sınıfta demokrasinin yaşanmasına, öğrencilerin demokrasiyi içselleştirmesine, giderek de demokrasinin toplumsal hayata yansımasına yol açar.
Kaynaklar
Toplum Yararına Okullar- ERG 2011