Sayın Zehra Zümrüt SELÇUK
T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Emek/Ankara
Sayın Bakanım:
Memurluğa girişte kurumların aradıkları;
- "28 Yaşından Gün Almamış Olmak"
- "30 Yaşından Gün Almamış Olmak"
- "32 Yaşından Gün Almamış Olmak"
- "35 Yaşından Gün almamış Olmak" gibi şartlar,
görevin gerekleri ile hiçbir ilgisi olmayan, yaş ayırımcığı yapan ve her Türk vatandaşına anayasa 70. maddesi ile tanınan memur olma hakkını gaspeden, çağımız koşullarına uymayan ve ülkemizin eğitimli, birikmiş emek gücünü atıl bırakan düzenlemelerdir.
BU ŞART ANAYASA DA AYKIRIDIR:
Bu aykırılığı kısaca aşağıda izah etmeye çalışacağım;
- Anayasa madde 70. Bu madde ile aynen 'Her Türk, kamu hizmetine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada görevin gerektirdiği niteliklerden başka bir ayrım gözetilemez' denmektedir. Bu madde çok açıktır, memurluğun anayasal bir hak olduğu ve memurluk mesleğine girebilmek için aranacak şartların 'görevin gerektirdiği niteliklerle' ilgili olmasını emretmektedir. Bu maddeye göre görevin gerektirmediği bir şart ileri sürülemeyecektir. İdare Hukuku Profesörü Tayfun Akgüner'in 'Kamu Personel Yönetimi' isimli kitabında bu madde ile memuriyete girişte 'Görevin gerektirdiği niteliklerden başka nitelikler aranmaması" ilkesinin getirildiği belirtilmiştir.Şimdi sizler memuriyete girişte '35 yaşından gün almamış olmak' şartının görevin gerektirdiği nitelikler arasında olduğunu söyleyebilir misiniz?
35 yaşını geçenler memurluk yapamayacaksa o zaman kamuda çalışan ve 35 yaşını geçen tüm memurların işine son verilmesi gerekmez mi?
- Anayasa 10. madde, 3. fırka. Bu madde ile aynen 'Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadır.' denmektedir. Görevin gerektirdiği niteliklerle hiçbir ilgisi olmayan bu “35 yaşından gün almamış olmak' şartı ile kişiler arasında haksız olarak yaş ayrımcılığı yapılmakta, 35 yaşını geçenlere kamu hizmetine girme yolu kapatılarak onların 'Kamu hizmetlerine girme' şeklindeki anayasal hakları ellerinden alınmaktadır. Halbuki 35 yaşını, 40 yaşını geçenlerin memurluk görevini hakkıyla yapamayacaklarına dair hiçbir bilimsel tespit yoktur. Bunun tersine uygulamada, 35 yaşını geçmiş milyonlarca devlet memuru görevini en iyi şekilde yerine getirmektedir.
- Anayasa madde 50. Bu madde aynen “'Kimse yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz.'demektedir. Bu hüküm sadece kamuyu değil, özel sektörü de bağlamaktadır. 'kimse yaşına uymayan işlerde çalıştırılamaz' hükmü gereği bir kimsenin yaşı nedeni ile memur olamaması için, ancak o yaşın memurluk yapmaya elverişli bir yaş olmaması lazımdır. Memurluğun o yaşa
uymaması lazım. Mesela 35 yaş sınırı koyan yasal düzenleme (657 ek 40. madde), 'Anayasa 50. maddesi insanların yaşına uymayan işlerde çalışmasını yasaklıyor. 36, 37ve daha üst yaşlardakiler bu yaşları ile memuriyet yapamazlar, çünkü memurluk 36, 37, 38 yaşındakilerin yapabileceği bir iş değildir' demektedir.. Ama hiçbir bilimsel temelli böyle bir bulgu mevcur değildir, çünkü devlet kurumda da 35 yaşını geçen bir çok çalışan var ve zaten böyle bir iuygulamayı hiçbir akıl ve insaf sahibi kabul etmez, etmemelidir. Anayasa 50. ve 70. maddeleri birbirleri ile tam bir uyum içerisindedir. Bu maddelere göre memurluğa girişte aranacak şartlar görevin nitelikleriyle ilgili olmalı ve yapılacak iş kişinin yaşına uygun olmalı. Ağırlıklı olarak zihinsel faaliyetlerle yürütülen memurluk için şu an konan yaş sınırlarının hiçbir makul sebebi yok.
Ayrıca genelde A kadro meslekler için uygulamaya konulan 35 yaş şartı “kurum için A kadro alım sınavları” ile fiili olarak da kendisi ile çelişmektedir. Eğer A kadro için 35 yaş şartı zorunlu ve bu mesleği etmek için gerekli başlama yaş üsrt sınırı ise devlet derhal kurum içi yükselme ve a kadro kurum içi atama işlemlerinde 35 yaş şartı koymalı, çünkü bu yaşı geçen kişiler bu mesleğe başlayamaz diyebilmelidir. Bunu diyebilmek için herhangi bir temelde dayanak bilimsel bilgimiz mevcut olmadığı için, ilk defa atamalarda da mesleğin gerektirdiği bilgiye ve eğitime sahip herkesin önünden de 35 yaş üst sınırını kaldırmak gerekmektedir.
BU ŞART YASALARIN UYGULANMASINDA DA ÇELİŞKİLER BARINDIRMAKTADIR:
Bu çelişkiyi kısaca aşağıda izah etmeye çalışacağım;
- Memurluk bedensel değil zihinsel bir faaliyettir ve insan beyni ortalama bir rakamla 65 yaşına kadar gençtir. Ayrıca günümüzde ortalama yaşam 78 yaş sınırına kadar
-Allah'ımıza şükürler olsun- yükselmiştir. Bir yasal düzenlemenin (örneğin 657 ek
40. madde) '35 yaşından gün almamış olmak' şartını koyması için, Anayasa'nın 70.maddesine göre o iş 35 yaşından büyüklerin yapamıyacağı bir iş olmalıdır. O zaman bu 35 yaş şartı Anayasa'nın ifadesi ile 'görevin gerektirdiği bir nitelik' olur. Ayrıca, 01.05.2008 sonrası yani günümüzde memuriyete ilk başlayacak bizlerin emeklilik yaşı 65 olarak uygulanacaktır. 2018 yılında 40 yaşında memuriyete giren bir vatandaşımız 2043 yılında 25 yıl fiili çalışma koşunu sağlayıp, 65 yaşında yaşalarımıza uygun emekli olabilir. Bu örnekten de anlaşıla üzere devletimizin 2008 yılında yaptığı sosyal güvenlik referormuna dahi uyum sağlayamamaktadır.
Sayın bakanım, bakanlığınıza bağlı olan bağlı olan Devlet Personel Başkanlığı bu haksız yaş şartı ile ilgili yasal düzenlemeler olduğundan dolayı hiçbirşey yapamamaktadır. Halbüki hiç bir yasal düzenleme anayasaya aykırı olmamalı, anaysamızın vermeiş olduğu hak yersiz sartlarla engellenmemelidir. Yüksek puan aldığı halde yaş şartı yüzünden memur olamıyan arkadaşlarımız var. Ayrıca Avrupa Birliği, muassır medeniyetinin üstüne çıkma yolculuğumuz ve sürecince bu üst yaş şartı Avrupa'da değil kamuda, özel sektörde bile aranmamaktadır.
Sayın Bakanım, basit bir memur olabilmek için 35 yaşını geçmemek gerekiyorsa, o zaman bu mantıkla 35 yaşını geçenler, daha önemli görev olan milletvekili, belediye başkanı, bakan gibi görevleri de yapamamaları lazım.Sadece bu örnek bile "35 Yaşından gün almamış olmak" şartının haksızlığını anlatmaya yeterlidir. Bizlerin önüne çekilen, anayasa ve sosyal güvenlik reformlarına dahi uymayan bu haksız 35 yaş şartının engellenmesi için size bağlı Devlet Personel Başkanlığı'na bu konuda bir çalışma hazırlatmanızı ve bu konu da kamuoyuna yazılı bir açıklama yapmanızı diler, saygılarımı sunarım. imza
Adres Ad soyad: