1- Hangi sigortalı hizmet geçerli olur?
Devlet memurunun Emekli Sandığı hizmeti ile iç içe geçen 4/a (SSK) hizmetinden hangisi geçerlidir?
657 sayılı Kanun'a göre devlet memurlarının ticari kazanç getirici faaliyetlerde bulunması yasak olmasına rağmen bazen bu kurala uyulmadığı ve memurların aylıksız izinde iken sigortalı bir işte çalıştığı görülmektedir. Bu gibi durumlarda hem Emekli Sandığı hizmeti hem de SSK (4/a) hizmeti olabilmektedir. İşte bu gibi durumlarda 4/c’ye (Emekli Sandığı) tabi hizmet süreler geçerli olup, 4/a (SSK) hizmetlerinin iptal edilmesi gerekmektedir. Aynı durum Bağ-Kur hizmeti için de geçerlidir.
2- 5510 sayılı Kanun sonrası emekli ikramiyesinde düşüş olacak mı?
5510 sayılı Kanun sonrasında devlet memuru olarak çalışanların emekli ikramiyesinin hesaplanmasında bir düşüş veya ikramiye tutarımın ödenmemesi gibi bir durum söz konusu mudur?
Devlet memuru 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na tabi olsa dahi bunlara yapılacak emekli ikramiyeleri 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu'ndaki usul ve esaslara göre ödenmeye devam edilmektedir. Tamamen kaldırılması söz konusu değildir.
3- Sözleşmeli olarak çalışırsam yetim aylığım kesilir mi?
Babam 6 yıllık devlet memuru iken vefat etti ve tarafıma kız yetim aylığı bağlandı. 4/b sözleşmeli öğretmen olmam halinde yetim aylığım kesilir mi?
5510 sayılı Kanun hükümlerine göre çalışmaya başladığınız tarihi takip eden aybaşından itibaren aylığınız kesilir. Aynı durum Bağ-Kur kapsamındaki bir iş için de geçerlidir. Ancak, tarafınıza bağlanan yetim aylığı 5434 sayılı Kanun kapsamında olsaydı, yani babanızın hizmeti 10 yıldan fazla olsaydı bu durumda 4/a’ya (SSK) tabi çalışmanız nedeniyle, yetim aylığınız kesilmezdi.
Erkek yetimlere ise malul ve muhtaç olmaları halinde aylık bağlanır. Vefat etmiş olan kişinin hizmetinin 5 ila 10 yıl arasında olması halinde 4/a’lı (SSK) çalışan kız ve erkek yetimlere aylık bağlanamaz.
4- Askerlik süresi ile birlikte borçlanılan süre 5 yıl olursa dul ve yetim maaşı bağlanır mı?
Eşim 4,5 yıllık devlet memuru iken vefat etti. Askerlik süresini borçlanarak 5 yıla tamamlarsam, bana aylık bağlanır mı?
5510 sayılı Kanun ile dul ve yetim aylığı bağlanması için gerekli olan 10 yıllık süre 5 yıla düşürülmüştür. Bu sürenin borçlanılarak 5 yıla tamamlanması halinde vefat eden memurun dul ve yetimlerine aylık bağlanacaktır. SGK tarafından hazırlanmış matbu talep dilekçesi ile birlikte, Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığı'na müracaat edilmesi halinde süreç başlatılacaktır. SGK’da müracaat edilmeden hiçbir süreç başlatılmamaktadır.
5- Bağ-Kur’lu olarak çalışırsam vefat eden memur eşimden dul maaşı alabilir miyim?
Eşim, 6 yıllık devlet memuru iken vefat etti. 4/b’ye (BAĞ-KUR) tabi çalışıyorum. Emekli Sandığı'ndan dul aylığı alabilir miyim?
4/b’ye (Bağ-Kur) tabi çalışmanız, Emekli Sandığı'ndan dul aylığı almanıza engel değildir. Bu durum hem erkek hem de kadın dullar için geçerlidir.
7- Eşimden sigorta dul aylığı, babamdan da emekli sandığı yetim aylığı alabilir miyim?
Eşimden 4/a’dan (SSK) dul aylığı alıyorum. Babamdan Emekli Sandığı yetim aylığı almam mümkün müdür?
4/a’dan (SSK) dul aylığı alan kadınlar, Emekli Sandığı'ndan babasından dolayı yetim aylığı alabilirler. 5510 sayılı Kanun'a tabi olarak dul ve yetim aylığı almış olsaydınız, sadece tercih yapabilirdiniz. Yani, hem eşinden, hem de ana ve/veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından aylık bağlanacaktır.
8- Dul ve yetim aylıkları hangi oranda bağlanır?
5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'na göre dul-yetim aylığı kimlere, hangi oranda bağlanır?
Dul ve yetim aylığı alacaklar; Eş (karı ve koca) ve çocuklar ile ana ve baba olarak belirlenmiştir. Dul ve yetimlere ait aylık bağlama oranları şu şekildedir; 1- Eş için : %75, 2- Çalışan ya da emekli aylığı alan eş için: %50, 3- Eş ve 1 yetim için : %60 + %30, 4- Eş ve 2 yetim için : %50 + %25 + %25, 5- Tek yetim için: %50, 6- 2 yetim için : %40 + %40.
10- Öğrenci olan erkek yetimlerin çalışması halinde yetim aylıkları kesilir mi?
Emekli Sandığı'ndan erkek yetim aylığı almaktayım. Öğrenciliğim devam ederken sigortalı olarak işe girmem halinde, aylığım kesilir mi?
Yetim aylığı 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'na göre bağlanmış ise öğrenciliği devam eden erkek yetimlerin 25 yaşına kadar aylıkları kesilmez. Bağlanmış olan aylıklar 5510 sayılı Kanun'a göre bağlanmış ise sigortalı olarak çalışması halinde aylıkları kesilir. Yaş dışında aynı durumlar kız yetimler için de geçerlidir.
11- İsteğe bağlı sigortalı olursam dul aylığım kesilir mi?
Emekli Sandığı'ndan dul aylığı alıyorum. İsteğe bağlı sigortalı olmam halinde dul aylığım kesilir mi?
İsteğe bağlı sigortalı olmanız halinde dul aylığınız kesilmeyecektir. Aynı şekilde yetim erkek ve kız çocukların da isteğe bağlı sigortalı olmaları halinde yetim aylıkları kesilmez.
AHMET ÜNLÜ/YENİŞAFAK